بررسی برخی از عوامل حرکت‌های توده‌ای مطالعه موردی: حوزه آبخیز طالقان

با توجه به خطرهای فراوان مالی و جانی حرکت های توده ای و نیز با توجه به روند رو به رشد این نوع فرسایش در ایران در این تحقیق سعی شده است عوامل موثر بر ایجاد این فرسایش شناسایی شده تا بتوان از آن برای پیشگیری و کنترل حرکت های توده ای استفاده کرد. به این منظور تاثیر دو عامل اصلی حرکت های توده ای یعنی شیب و جهت با استفاده از GIS بر روی حرکت های توده ای در حوزه آبخیز طالقان بررسی شد. این تحقیق در چندین مرحله و با رقومی کردن انواع لایه های اطلاعاتی مورد نیاز و ادغام لایه ها، مقایسه، تطبیق، کلاسه بندی، امتیازدهی مناسب به هر منطقه برای کارهای مورد نیاز و سرانجام برای کاربردی کردن نتایج استفاده از دستورات تعیین بهترین مسیر برای تعیین امن ترین مسیر جاده بین دو روستای دیزان و ناریان از نظر حرکت های توده ای در حد پارامترهای مورد مطالعه انجام گرفت. در ابتدا سعی شد که تاثیر این دو عامل به صورت مجزا و به تفکیک بر روی حرکت های توده ای و این منطقه منحصرا بر روی سولیفولکسیون بررسی شود ولی نتایج به دست آمده نشان داد که بیشترین میزان سولیفولکسیون به جای شیب های شمالی در شیب های جنوبی اتفاق افتاده است. بنابراین نتیجه گیری شد که باید عامل دیگری در منطقه وجود داشته باشد که نقش جهت را پوشش داده است. سرانجام با بررسی عوامل دیگر مشخص شد که در این منطقه گسل ها و روراندگی های فعالی وجود دارد که نقش اصلی را در ایجاد سولیفولکسیون های موجود ایفا می کنند و همین گسل ها هستند که نقش جهت در حرکت توده ای را تحت تأثیر خود قرار می دهند. در مورد شیب، این نتیجه به دست آمد که بیشترین میزان حرکات توده ای مربوط به کلاسه های شیب سه و پنج یعنی بین ۲۵-۱۰ و ۶۰-۴۰ درصد است و بیشتر و کمتر از آن میزان حرکات توده ای کاهش پیدا خواهد کرد.

حسن احمدی
شیرین محمدخان

منبع : پایگاه اطلاعات علمی