«ونیز ۲۰۰۷»؛ بامضامین سیاسی و اجتماعی

جشنواره فیلم ونیز امسال هفتاد و پنجمین نوبت برگزاری خود را تجربه می كند و این یعنی سه ربع قرن عمر كه رقم چشمگیری است. در عین حال به سبب تعطیل بودن جشنواره در سال های جنگ جهانی دوم و به دلیل برخی مسائل دیگر، این دوره جشنواره شصت و چهارمین دوره آن را تشكیل می دهد.
به همین خاطر مجریان فستیوالی كه پس از كن فرانسه و همپا با برلین آلمان دومین جشنواره بزرگ سینمای دنیا به حساب می آید، تدارك مفصلی برای این دوره دیده اند و «موسترا» (لقب و نام مخفف دیگری برای فستیوال ونیز) را پررونق تر از ادوار اخیر آن ساخته اند.
به رغم قرارگرفتن در پشت سركن، ونیز پرسابقه ترین فستیوال در بین ۳ جشنواره اول سینمای دنیا و به واقع تمامی فستیوال های بزرگ و كوچك اروپا است و در قاره آمریكا نیز جشنواره ای به لحاظ طول عمر با آن برابری نمی كند. یك وجه مهم در موسترا مانند كن و برلین، حضور ستاره ها و نامداران در آن است و امسال امثال جورج كلونی و برادپیت در جمع بازیگران و وودی آلن در بین كارگردان ها در این امر مشاركت دارند و به ونیز می آیند. ماركو مولر مدیر مشهور جشنواره ونیز كه سالها فستیوال برلین را هدایت می كرد در فاصله كمی تا شروع دوره ۲۰۰۷ جشنواره می گوید: «امسال نهایت دقت را در گزینش كارها و آثار جشنواره به خرج داده ایم تا فقط مشتی فیلم متفاوت و قابل ذكر به فستیوال راه یابند. بدنیست بدانید من و همكارانم برای انتخاب آثار این دوره بیش از ۲ هزار فیلم را درهفته های اخیر بررسی كرده ایم و آنها كه انتخاب شده اند و شما خواهیددید، برگزیده شده از میان آن همه فیلم هستند.»
شصت و چهارمین دوره جشنواره فیلم ونیز و به روایتی «موسترا ۶۴» از چهارشنبه شب ۷ شهریور به راه می افتد و پس از ۱۲ روز فعالیت یكشنبه شب ۱۸ شهریور در شهر تاریخی ونیز كه همچنان محصور در آب است، با معرفی تمامی فاتحان و برگزیدگان پایان می گیرد. برنامه افتتاحیه جشنواره، كار تازه ای از فیلمساز جوان بریتانیایی جورایت است كه نام Atonement را روی آن نهاده اند و براساس یك كتاب دراماتیك روانی نوشته ایان مك یویین بریتانیایی ساخته شده است و ایفاگر نقش اول فیلم نیز بازیگر زن جوان انگلیسی كایرا نایت لی (هنرپیشه تریلوژی «دزدهای دریایی كاراییب») است.
رایت كه سابقه كار با نایت لی در فیلم «غرور و تعصب» (براساس رمان مشهور جین استین) را نیز دارد، از ونه ساردگریو ۷۰ ساله هم خواسته است كه رل دوران پیری كاراكتر نایت لی را در فیلمش بازی كند.
ردپای بریتانیایی ها در دوره جدید ونیز به همین حد ختم نمی شود و به ۱۰ فیلم بسط می یابد و فیلم های جدید كنت برانا و كن لوچ هم در موسترا اكران خواهندشد. كارتازه «برانا»ی شكسپیری، یك فیلم جنایی و از ژانر تریلر (دلهره آور) به نام Sleuth بابازی مایكل كین و جودلاواست . فیلم جدید كن لوچ نیز كاری سیاسی و اجتماعی است و نام «این یك دنیای آزاد است» برای آن انتخاب شده است. دیگر كار بریتانیایی حاضر در جشنواره فیلم جدید پیتر گرین اوی ولزی به نام «دیده بانی شب» است كه مشهورترین نقاشی رامبراند را به عنوان سوژه و دستمایه اصلی قصه اش برگزیده است.
از جمله موارد جالب ، حضور و بازی كوئن تین تارانتینو كارگردان و فیلمساز مشهور آمریكایی در فیلمی وسترن وار از كارگردان ژاپنی تاكاشی میكه و به نام Sukiyaki Western Django است. تارانتینو كه ساخت «پالپ فیكشن» و دوگانه «بیل را بكش» را دركارنامه اش دارد، همچنین یك بخش جانبی در ونیز امسال را كه مشتمل بر پخش ۳۰ فیلم موسوم به وسترن اسپاگتی است، هدایت و برآن نظارت خواهدكرد.
بدنیست بدانید عبارت وسترن های اسپاگتی بر فیلم هایی اطلاق می شود كه عمدتاً در دهه ۱۹۶۰ در ایتالیا ساخته شدند و الگوبرداری اغلب ناكامل و گاه مسخره ای از وسترن های هالیوود بودند و زندگی كابوی ها را ازمنظر ایتالیایی ها و سینمای آنها به تصویر می كشیدند، هرچند پای سینماگران و بازیگران معروفی مثل سرجیو لئونه و كلینت ایستوود را نیز به ماجرا كشیده بودند و ایستوود شهرت اولیه اش را از همان وادی كسب كرد.
امسال دو قسمت خاص در جشنواره ونیز وجودخواهندداشت كه یكی «افق های آوانگارد» نامگذاری شده و دیگری «افق های آثار مستند» و ۲۲ فیلم در آنها به رقابت برخواهندخاست.
در بخش مسابقه یعنی قسمت اصلی موسترا نیز ۲۲ فیلم رقابت خواهندكرد تا شیرطلایی (جایزه نخست) ونیز را صاحب شوند و مشخصه جالب آنها این است كه فقط برای دومین بار است كه تمامی ۲۲ فیلم نخستین اكران جهانی شان را در ونیز تجربه خواهندكرد. تجربه اول در این خصوص در سال ۲۰۰۶ حاصل آمده بود.
۵۷ فیلم بلند فیچر در قسمت های مختلف ونیز ۲۰۰۷ به روی پرده می روند كه بجز ۶ تای آنها بقیه نخستین اكران بین المللی خود را در این شهر كهن ایتالیایی تجربه خواهندكرد.
۱۹ فیلم آمریكایی در این دوره جشنواره حضور به هم می رسانند و اینجا هم ۱۵ فیلم برای نخستین بار به نمایش درمی آیند.
جورج كلونی برنده اسكار نقش دوم مردسال ۲۰۰۵ با فیلم جدیدش به نام «مایكل كلیتون» به كارگردانی تونی گیلروی به ونیز می آید. برادپیت نیز در رل جسی جیمز راهزن مشهور دنیای وسترن در فیلمی تازه به نام «ترور جسی جیمز توسط رابرت فورد احمق» ساخته اندرو دومینیك پابه عرصه رقابت خواهدگذاشت.
زندگی و جنگ در دوران معاصر و در نگاهی كلی تر، نكات مهم سیاسی و اجتماعی در تم ها و مضامین بسیاری از فیلم های «موسترا ۶۴» وجوددارند و این جشنواره به گونه ای در تسخیر آنها است.»
به عنوان مثال كار جدید برایان دی پالمای مشهور و قدیمی كه فیلمی به نام Redacted است به جنگ عراق می پردازد و از جنایات ارتش متجاوز آمریكا در آن كشور سخن می گوید و متمركز بر واقعه هتك حرمت یك دخترجوان عراقی به دست سربازان آمریكایی و سپس قتل این دختر است و به وضوح می گوید كه دولت جنایتكار جورج بوش درعراق چه كرده است. در این ارتباط باید به كار جدید پل هگیس كانادایی به نام «در دره الا» نیز اشاره كرد كه طی آن یك ارتشی پیر با بازی تامی لی جونز درخصوص ناپدیدشدن پسر سربازش درعراق به تحقیق می پردازد و سوزان ساراندون و چارلیز ترون هم از بازیگران این فیلم هستند.
درخارج از بخش مسابقه فیلم جدید وودی آلن به نام «رؤیای كاساندرا» كه كاری دراماتیك است و وقایع آن در جنوب لندن شكل می گیرد، به نمایش درمی آید و همچنین فیلم جدید كلود شابرول كهنه كار از فرانسه با نام La Fille Coupee en Deux نیز اكران می شود و تاكه شی كیتانوی ژاپنی نیز فیلم جدیدش به نام «درود بر فیلمساز» را به ونیز خواهدفرستاد.
امسال ریاست هیأت داوران جشنواره ونیز با ژانگ ییمو كارگردان برجسته چینی است كه خود در سالهای ۱۹۹۲ و ۹۹ با فیلم های «داستان كیوجو» و «نه یكی كمتر» شیرطلایی ونیز را برده است.
در میان اعضای هیات كاترین بریلات از فرانسه، امانوئل كریالسه (با سابقه فتح شیرنقره ای سال ۲۰۰۶ با فیلم «دنیای جدید») از كشور ایتالیا، اله خاندرو گونزالز ایناریتو از مكزیك و پل ورهوون از هلند هم مشاهده می شوند.
قرار است به انگیزه هفتاد و پنجمین سالگرد برگزاری فستیوال ونیز، از برناردو برتولوچی كارگردان ایتالیایی تقدیر و یك شیر طلایی افتخاری به وی اهداشود.او طی بیش از ۴۰ سال كارهنری اش حدود ۱۵ فیلم بلند سینمایی ساخته است.
تیم برتون كارگردان غیرمتعارف آمریكایی نیز یك جایزه خدمات تمام عمر را در شصت و چهارمین دوره فستیوال ونیز دریافت خواهدكرد.

ترجمه: وصال روحانی ‎/ منبع: Movie Web

منبع : روزنامه ایران