تغییر لازمه عصر حاضر

تغییر لازمه حضور در عصر حاضر و خود- رهبری است و به شما كمك می‏كند كه وضعیت حرفه‏ای و شغلی خود را بهبود بخشیده تا به اهداف شخصی، خانوادگی و اجتماعی دست یابید. یكی از مهم‌ترین موانع پیشرفت و عدم موفقیت انسان‌ها در این است كه با الگوهای ذهنی قدیمی با مشكلات امروز خود روبرو می‌شوند. موفق بودن روش‌‌‌‌های قدیمی در زمان خود باعث می‌شود تا فكر كنیم در زمان حال نیز قابل استفاده‏اند اما چنین نیست و آنچه دیروز مؤثر بوده امروز كارایی نداشته و بی‌اثر است. اینك نمونه‌هایی از آن را مرور می‌كنیم:
● الگوهای دیروز و الگوهای امروز
▪ دیروز منابع طبیعی، قدرت را تعیین می‌كرد.و امـروز دانـش و آگـاهی، اسـاس و پایه قـدرت است.
▪ دیروز سلسله مراتب، الگو وساختار سازمانی بود. و امـروز هــماهنگـی ، هــمگامـی و مشـــاركت دستورالعمـل موفقیت است.
▪ دیروز رهبران فرمان روایی نموده و هدف را تعیین می‌كردند.و امـروز رهـبران به دیگـران قـدرت بخــشیده و هدایت كننده‌اند نه تعیین كننده.
▪ دیروز رهبران‌جنگجووقدرت‌طلب بودند. و امروز آنان راهگشا و راهنما هستند.
▪ دیـروز رهـبران طالب ‌عـزت‌واحـتـرام بودند.و امروز رهبران احتـرام بـه خویشتـن را بـرای خـود و دیگران تواما" خواستارند.
▪ دیروز سهامداران و شركاء حرف اول را در تجارت می‌زدند.و امروز بازار و مشتریان در اولویت قرار دارند.
▪ دیروز مدیران اداره كننده بودند.و امروز مدیران نظارت كننده هستند.
▪ دیروز فقط رؤسا فرصت شكوفایی داشتند.و امـروز تمام ‌افـرادی‌ كه به دانش و مهـارت بهـا می‌دهند شكوفا می‌شوند.
▪ دیروزكاركنان اطاعت كننده تصمیم رؤسا بودند.و امـروز كـاركنان نیز در گروه‌هـای تصمیم گیرنده هستند.
▪ دیروز ارشدیت نمایانگر جاه و مقام بود.و امروز خلاقیت عامل پیشرفت و به دنبال آن كسب مقام است.
▪ دیروز تولید تعیین كننده تقاضا بود.و امروز كیفیت تعیین كننده تقاضا است.
▪ دیروز همه رقیب هم بودند.و امروز همه مشتری هم هستند.
▪ دیروزسودازطریق تدبیر و مصلحت كسب می‌شد.و امروز سود با انسجام و هماهنگی و كار گروهی به دست می‌آید.
▪ دیـروز فـقـط به ارزش افـزوده به عنوان مزیت نگاه می‌شد.و امروز مزیت، قدرت در تمام اركان سازمان است.
● چرا آنچه دیروز مؤثر بود امروز مؤثر نیست ؟
تغییر و دگرگونی كه هر روزه، در زندگی ما پدید می‏آید بیشتر از مجموعه تغییراتی است كه گذشتگان ما در طی چند دهه تجربه می‌كردند و این فقط یك اشاره اجمالی است.
برای لحظه‌ای به این فكر كنید كه در زمان اجداد ما ارسال امواج و دریافت آن از طریق رادیو تنها وسیله محدود ارتباطی یك طرفه بود. اما امروز شبكه جهانی ارتباطات به وسیله رایانه به شكل دهكده كوچك جهانی درآمده است.
این تغییر و تحول تنها در محدوده علم فیزیك یا شیمی اتفاق نیفتاده بلكه مقوله‌هایی مانند قدرت نیز تغییر الگو و ساختار داده‌اند.
آلوین تافلر در كتاب خود به نام «تغییر قدرت» چنین پیش بینی می‌نماید:
«در تمام سطوح جامعه آینده ما قدرت به شكل كاملاً جدیدی مستقر خواهد شد. اكنون كه دانش و آگاهی هسته و ماده اولیه خلق كل ثروت‌های اقتصادی را تشكیل می‌دهد، مبارزات جدید برای كسب قدرت به اعماق ذهن و زندگی شخصی ما نفــوذ كرده است. این خــود دلیلی بر این اعتقاد می‌باشد كه تنها امپراتوری زنده و پویا در قرن بیست و یكم امپراتوری است كه شما در درون ذهن خود پرورش می دهید و درخارج از ذهن به آن عمل می كنید.»
● تغییرات ناشی از شوك فرهنگی در سازمان‌ها
سیاست‌گذاری وساختارهای سازمانی شركت‌های تجاری در كشور‌های توسعه یافته به دنبال تغییرات فرهنگی اجتماعی به شدت در حال تغییر و تحول است. سازمان‌ها و شركت‌هایی كه هنوز به شیوه‌ها و نگرش‌های كهنه، منسوخ و سنتی چسبیده‌اند، محكوم به نابودی و فنا هستند. یك مقایسه ساده بین عملكرد قدیم و جدید این شركت‌ها به خوبی گویای این تغییرات است.
● فرهنگ قدیم سازمان‌ها
▪ حداكثر بازگشت سرمایه سهامداران در كوتاه مدت.
▪ سهولت تعویض پذیری كاركنان به دلیل غیر متخصص بودن و مصلحت اندیشی.
▪ بی‌توجهی به ضایعات و تخریب محیط زیست، كهنه و فرسوده بودن خطوط تولید و مونتاژ.
▪ مدیریت مبتنی بر قدرت مركزی، اداره تك محوری امور و اداره آن به وسیله نمودار سازمانی خورشیدی.
▪ ریسك ناپذیری برای انجام امور و نگرش به اهداف.
● فرهنگ جدید سازمان‌ها
▪ حداكثر بازگشت سرمایه سهامداران در بلــند مدت ( ســرمایه ‌گذاری‌ های بلند مدت).
▪ كاركنان تحصیل كرده، متعهد، ماهر و كارآزموده كه مهارت‌ها و ارزش‌های كلیدی خود را ضمن ارایه خدمات نشان می‌دهند.
▪ كیفیت بالا در تولیدات و یا ارایه خدمات.
▪ رفع‌نیازهای متقاضیان به‌طور روزافزون وتوجه به الگوهای مشتری مداری.
▪ توجه به‌بازارهای جهانی، نقش‌رقبا، رابطه‌عرضه وتقاضا، سرعت و مهارت در تغییر روش‌ها.
▪ ریسك‌پذیری علمی متكی به اطلاعات و آمار روز.
تغییرات یاد شده نشان دهنده این واقعیت است كه منبع قدرت از منابع سرمایه‌ای به منابع انسانی، از منابع طبیعی به منابع علمی، از قدرت مقام به قدرت روابط و از اقتدار سهامدار به اقتدار مشتری تغییر یافته است بنابراین رهبران جدید جهان، افرادی خواهند بود كه بتوانند دانش و قدرت را به تك تك اعضای یك سازمان منتقل كنند، یعنی كسانی كه می‌توانند مسؤولیت مبارزه ناشی از این قدرت نوین راجهت بنای امپراتوری‌های ذهن بپذیرند و پاداش‌های عظیم مادی و معنوی به همراه آورند.
● پیدایش نیروی انسانی نوین
امروزه اكثر كاركنان یك سازمان تنها از دو انتخاب برخوردارند، یا رهبر یك گـروه مــوفق و كارآمد باشــند، یا كار خود را از دســت بدهنــد.
براساس فرهنگ جدید حاكم بر سازمان‌ها كارفرمایان نیز دو راه در پیـش روی خود دارند، یا امكانات توانمندسازی كاركنان خود را چنان فراهم سازند كه آنان بتوانند رهبران گروه‌های جدید كاری باشند، یا از حق خود برای پذیرفتن شغل دیگری استفاده كرده و به گروه دیگری بپیوندند كه از بینش، فرهنگ، همگامی و رهبری لازم برای موفقیت آن گروه برخوردار باشند در یك جمله، گروهی كه فرهنگ جدید را جذب كرده باشد.
● ویژگی‌های كاركنان عصر دانش
▪ مقتدر و توانمند هستند، به حداقل نظارت نیاز دارند و حداكثر آموزش و تعلیم را دیده‌اند.
▪ به هدفمندی در كار اهمیت می‌دهند، حافظ ایمنی محیط زیست بوده و رسالت آنها كمك به جامعه است.
▪ یك مسیر حرفه‌ای را برای خود مشخص كرده‌اند، مسیری كه فرصت رشد، ارتقاء و بالا رفتن از نردبان ترقی را فراهم می كند.
▪ انگیزه آنان پاداش مبتنی بر معیارهای كیفیت انجام كار است.
▪ در برنامه‌ریزی زمانی خودانعطاف‌پذیری دارندو اهداف، وظایف فرهنگی و شغلی آنان مانع از رسیدگی و توجه به خانواده نمی‌شود.
▪ قدرت رهبری گروه را دارند؛ یعنی قابلیت درخشیدن در مقام رهبری، در عین حال كه خود را عضوی از آن گروه می‌دانند.

نویسنده : منصور بهرامی

منبع : سایر منابع