پینوکیو - Pinocchio

سال تولید : ۱۹۴۰
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : والت دیزنی
کارگردان : بن شارپستین و هامیلتن لاسک.
فیلمنامه‌نویس : تد سیرز، اوتو انگلندر، وب اسمیت، ویلیام کوترل، جوزف سابو، اردمن په‌نر و آرلیوس باتالیا، برمبنای داستان نوشته کارلو کولودی.
آهنگساز(موسیقی متن) : پل اسمیت.
نوع فیلم : رنگی، ۸۸ دقیقه.
صدا : دیک جونز، کریستیان راب، کلیف ادواردز، اولین و نابل، والتر کاتلت و چارلز جودلز.


جیرجیرک آس‌وپاسی به‌‌نام "جیمینی" (ادواردز)، شبی به کلبه "ژپتو" (راب)، پیرمرد نجاری وار می‌شود که کار ساختن آخرین عروسکش را به تازگی به پایان رسانده است. "ژپتو"، پیش از خواب آرزو می‌کند که کاش عروسک چوبی‌اش، با نام "پینوکیو" (جونز)، تبدیل به پسری واقعی می‌شد. در آرامش شب، پری جادوئی (ونابل) ظاهر می‌شود و "پینوکیو" را زنده می‌گرداند. پری با "پینوکیو" شرط می‌کند که اگر پسر خوبی باشد و خود خواه نباشد و دروغ نگوید (اگر دروغ بگوید دماغش دراز می‌شود)، انسانی واقعی خواهد شد. در این بین، پری متوجه حضور "جیمینی" می‌شود و او را به مقام وجدان آگاه "پینوکیو" منصوب می‌کند. پری به "جیمینی" قول می‌دهد که اگر کارش را درست انجام دهد، مدال طلا دریافت خواهد کرد. "ژپتو" از خواب بیدار می‌شود و با اهالی خانه (از جمله گربه محبوبش، "فیگارو") زنده شدن "پینوکیو" را جشن می‌گیرد. صبح روز بعد، "پینوکیو" روانه مدرسه می‌شود. اما سر راه مدرسه، روباه مکاری به‌نام "جان درستکار" و همراهش "گیدئون"، او را از راه به در می‌کنند. آنان او را به دنیای نمایش‌های "استرومبولی" (جودلز) می‌برند. آخر شب، "استرومبولی"، "پینوکیو" را به بند می‌کشد و کوشش "جیمینی" نیز برای رهائی او نتیجه‌ای نمی‌بخشد...
٭ فیلمی که هنوز محبوب کودکان و نوجوانان سراسر دنیا است. دیزنی با جرح و تعدیلاتی مفصل در داستان اصلی نویسنده ایتالیائی و نیز اضافه کردن شخصیت‌هائی (مثل "جیمینی" جیرجیرک) روایتی آمریکائی از پینوکیو ارائه می‌کند. تا آن‌جا که در همان زمان نخستین نمایش عمومی فیلم (سال‌های جنگ جهانی دوم) خانواده نویسنده اصلی کتاب شگایتی مبنی بر آمریکائی شدن شخصیت "پینوکیو" به دادگاه می‌برند و از وزارت فرهنگ موسولینی تقاضای رسیدگی می‌کنند. پینوکیو، کمتر از داستان قرن نوزدهمی کولودی (لورنتسینی) اخلاقی است. اما تصویر روشنی از اخلاقیات جامعه آمریکای هم عصرش ترسیم می‌کند. دنیای افسانه‌ای فیلم، قرار است که برای بچه‌ها نباشد و برای بزرگ‌ترهائی باشد که با آرزوهای کودکانه‌شان کنار نیامده‌اند. اخلاقیات قرن نوزدهمی (مثلاً در تفکیک خیر و شر) با ایده‌آل‌های جامعه آمریکا در سال‌های آغاز جنگ جهانی دوم بیگانگی ندارد و فیمل همین ایده‌آل‌ها را به نمایش می‌گذارد. در عین حال که بحران اقتصادی دهه‌های پیش را از یاد نمی‌برد. راوی، "جیمینی" بدبین و تلخ اندیش، محصول همان دوران بحران اقتصادی است. او در روایت فیلم، تماشاگر را به سیر دنیای غیر واقعی راز و خیال می‌برد و ما و خودش را به قبول اخلاقیات کهنه وا می‌دارد.