نانو، تکنولوژی برتر

● آشنایی با نانو
"نانو تكنولوژی" (Nanotechnology) در ترجمه لفظی، به معنی تكنولوژی بسیار كوچك ( "نانو" به معنی بسیار بسیار كوچك، مقیاس۱۰ به توان ۹- بار كوچك تر) می باشد. به وسیله نانو تكنولوژیی می توان در خواص مولكولهای تشكیل دهنده مواد تغییر ایجاد نمود تا از این مواد بهتر استفاده کرد.یا به عبارتی دیگر پیوند علم مواد، شیمی و علوم مهندسی فناوری نانو نامیده می‌شود. هدف این فناوری تولید مولکولی یا ساخت اتم به اتم و مولکول به مولکول اشیاء توسط بازوهای روبات برنامه‌ریزی شده در مقیاس نانومتریک است (نانومتر یک میلیاردم متر است یعنی پهنای معادل با ۳ تا ۴ اتم.) این علم بزرگترین عرصه علمی بشر در قرن بیست و یكم می باشد و تازه ترین فن آوری است كه بشر به آن دست یافته، و در آن سعی می شود تا با استفاده از خواص مولكولی مواد موجود در طبیعت، وسایلی ساخته شود تا مشكلات این وسایل را كه در حال حاضر گریبان گیر بشر است مرتفع ساخته و همچنین كارایی آنها را نیز بالاتر ببرد. اكثر افراد جامعه نانو تكنولوژی را ساختن اشیاء در ابعاد كوچكتر می دانستند اما اكنون بعد از گذشت چند سال مفهوم آن برای افراد ملموس تر خواهد بود. چراکه می توان توسط این تكنولوژی بسیاری از مشكلات روزمره بشر را حل كرد.
این تكنولوژی نگاهی تازه به علوم٬ از زوایای مرموز طبیعت می باشد. این نگاه تازه به جهان هستی، تمدن بشر را متحول خواهد ساخت به طوریكه شاید بتوان "راه هزار ساله را یك شبه پیمود" و به تعبیر دقیقتر "نانوتکنولوژی بخشی از آینده نیست بکله همه آینده است" .
انسان در معرض یک انقلاب اجتماعی تسریع شده و قدرتمند است که ناشی از توانمندی تولید مواد، ابزارها و سیستمهای جدید با در دست گرفتن کنترل در سطوح اتمی و استفاده از خواص آن است .
همانطور كه می دانید برای شكوفایی یك علم تنها پیشرفت جنبه تئوری٬ كافی نیست بلکه برای گسترش یك تكنولوژی عوامل گوناگونی باید مهیا شود تا بتوان به یك قطب صنعتی در زمینه آن تكنولوژی مبدل گشت. از این‌رو آزمایش­ها و تحقیقات پیرامون نانوتکتولوژی از ابتدای دهه ۸۰ قرن بیستم بطور جدی پیگیری شد، اما اثرات تحول آفرین، معجزه آسا و باورنکردنی نانوتکنولوژی در روند تحقیق و توسعه باعث گردید که نظر تمامی کشورهای بزرگ به این موضوع جلب گردد و فناوری نانو را به عنوان یکی از مهمترین اولویتهای تحقیقاتی خویش طی دهه اول قرن بیست و یکم محسوب نمایند .
بعد از دهه نود كه فن آوری اطلاعات هیاهوی بسیاری در جهان بپا نمود، در آغاز قرن بیست و یكم دانشمندان تمركز خود را بر روی فن آوری نوینی معطوف كرده اند كه به عقیده عده ای آینده بشر را متحول خواهد ساخت. نانو تكنولوژی دارای سابقه زیادی نمی باشد. در سال ۱۹۵۹ "Richard Feynman"‌ دانشمند كوانتوم نظری و دارنده جایزه نوبل مطرح نمود كه اگر دانشمندان ترانزیستور‌ها را ساخته اند، ما با علم اتمی می توانیم همین ترانزیستور ها را با مقیاس بسیار كوچك بسازیم. او قصد داشت تا با قرار دادن اتم ها در كنار یكدیگر كوچكترین مصنوعات بشری را بسازد.
بعدها یك دانشجو رشته كامپیوتر برای انجام پروژه فارغ التحصیلی خود، دانشمند بزرگ هوش مصنوعی دكتر "Minsky" كه پدر علم هوش مصنوعی نیز شناخته می شود را به عنوان استاد راهنمای پروژه فارغ التحصیلی خود برگزید. این دانشجو آقای "Eric Drexler" نام داشت. او که علاقه زیادی به ساخت سیستمها در ابعاد نانو داشت بعد از اخذ درجه استادی علوم کامپیوتر٬ نظریه نانو تکنولوژی را بنا نهاد. وی اولین کسی بود که در سال ۱۹۹۱ از دانشگاه MIT مدرک دکتری نانوتکنولوژی را دریافت کرد.
بسیاری از كشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه (در حدود ۳۰ كشور)، برنامه‌هایی را در سطح ملی برای پشتیبانی از فعالیتهای تحقیقاتی و صنعتی نانوتكنولوژی تدوین و اجرا می‌نمایند. زیرا نانوتكنولوژی به عنوان انقلابی در شرف وقوع، آینده اقتصادی كشورها و جایگاه آنها در جهان را تحت تأثیر جدی قرار خواهد داد و این مسأ له در این كشورها توسط صاحب‌نظران و محققان تبیین‌شده و برای مدیران اجرایی به صورت یك امر شفاف و قطعی درآمده است.
در ایران چند سالی است كه تكنولوژی نانو به عنوان یكی از مهمترین تحقیقات زیر بنایی كشور مورد توجه قرار گرفته است. اما آیا تاریخچه نانو در ایران به همین چند سال گذشته می رسد؟ همانطور كه گفته شد نظریه نانو حدود ۴۰ سال پیش در دنیا مطرح شد و با تلاش های اریك دركسلر در دهه های ۸۰ و ۹۰ بسیار رشد یافت و به عنوان یك تكنولوژی نوین به بشر معرفی شد.
در كشور ما نیز برای برخورداری از فن‌آوری‌های نوین تلاش هایی صورت پذیرفته است. در سال ۱۳۶۲ هجری شمسی (۱۹۸۴ میلادی)‌ یكی از بزرگترین دولتمردان ایران آقای میرحسین موسوی‌ (نخست وزیر وقت) با توجه به اهمیت فن آوری روز در دنیا «دفتر بررسی ها و مطالعات علمی و صنعتی» را تأسیس نمود و با اینكار گام ارزنده ای را در پیشرفت تكنولوژی در ایران برداشت.در چند سال اخیر برنامه ریزان كشور بنا بر اهمیت بسیار زیاد نانو تكنولوژی، سیاست های تشویقی خوبی را برای حمایت از تحقیقات در این بخش بكار برده اند.
شاید آخرین اقدام دولت برای حمایت از نانو تكنولوژی اختصاص بودجه ای برای تشویق محققان این بخش باشد. در جشنواره های خوارزمی نیز به خوبی مشهود است كه برخی مواقع تحقیقات بسیار موثری در این زمینه در ایران صورت می گیرد كه البته با توجه به نقش این فن آوری نوین در توسعه یافتگی كشورها بسیار حائز اهمیت خواهد بود.
به نظر می رسد كه محققان ایرانی پاسخ مناسبی به سرمایه گذاری دولت در بخش نانو تكنولوژی داده اند و رسیدن به اهدف برنامه دولت جمهوری اسلامی ایران كه همانا قرار گرفتن كشور ایران در میان ۱۵ كشور برتر دنیا در زمینه نانو تكنولوژی است روز به روز به واقعیت نزدیك می شود. فن آوری نانو در ایران به همه اثبات كرد كه در این كشور به هر بخشی اهمیت داده شود در طی مدت زمان كوتاهی می توان پیشرفت‌های چشم‌گیر جوانان را مشاهده کرد. نانو تكنولوژی و فن آوری اطلاعات به همه ما ثابت نمود كه ایرانی اگر دارای امكانات هرچند كم باشد گام های بزرگی بردارد.
امید است با توجه بیشتر به این فن آوری نوین، كشور ایران بتواند گام های پیشرفت را هر چه سریع تر بپیماید. فراموش نشود كه ایران از جمله معدود كشورهای پیشرو نانو تكنولوژی در دنیاست كه تحقیقات در این زمینه را آغاز نموده است و می تواند با تحقیقات گسترده تر و مدیریت هدفمند، یكی از قطب های مهم این فن آوری متحول كننده بشری در قرن بیست و یكم باشد.

ماخذ:
۱. پیام دکتر عارف به اولین همایش نانوتکنولوژی، اسفند ۱۳۸۰.
۲. سیاستگذاری علم و تکنولوژی (مطالعه موردی نانوتکنولوژی در ایران)، دکتر قاضی نوری.
۳. سایت کمیته مطالعات سیاست نانوتکنولوژی. http://www.irannano.org/
۴. ساختار و مشخصات نظام ملی توسعه فناوری٬ وزارت علوم٬ تحقیقات و فناوری٬ خرداد ماه ۱۳۸
۵. نانوتكنولوژی، آینه تکنولوژی آفرینش، انجمن علمی دانشجویی دانشکده فنی دانشگاه تهران.
۶. مجموعه مقالات اولین همایش نانوتکنولوژی، کمیته مطالعات سیاست نانوتکنولوژی

منبع : سایت مقالات علمی