انگل شناسی

شپش‌ها و نهنگ‌ها:
شپش‌های نهنگ -سخت پوستان كوچك و ریزی كه از بخش‌های مرده پوست تغذیه می‌كنند - تمام زندگی‌شان را در تماس با نهنگ‌های حقیقی (اعضای جنس Eubalaena) می‌گذرانند. این انگل‌های بی‌خطر كه سیامیدها نیز نامیده می‌شوند، در تعداد زیاد تكثیر می‌شوند و لكه‌های سفید جداگانه‌ای را بر روی پوست تیره نهنگ‌ها به وجود می‌آورند. زیست شناسان دریایی معمولاً از این نشانه‌های زنده برای شناسایی تك تك نهنگ‌ها كمك می‌گیرند. سوفیا كالیژوسكا ( Z.Kaliszewska)، زیست شناس تكاملی دانشگاه یوتا در سالت لیك سیتی و همكارانش دریافتند كه سیامیدها علاوه بر شناسایی به ردیابی تغییرات ژنتیكی و الگوهای مهاجرت در نهنگ‌های حقیقی كمك می‌كنند. كالیژوسكا و همكارانش توالی‌های ژن میتوكندریایی COI را در سیامیدهایی كه تصور می‌كردند متعلق به سه گونه مختلف هستند با هم مقایسه كردند. نتایج این بررسی معلوم ساخت كه آنها درواقع با ۹ گونه متفاوت روبه رو هستند و نه سه گونه. سه گونه از این شپش‌ها سه گونه از نهنگ‌های حقیقی را مبتلا می‌كنند كه هركدام در یك اقیانوس خاص شامل اقیانوس اطلس شمالی، اقیانوس آرام شمالی و اقیانوس منجمد جنوبی زندگی می كنند. جدایی تكاملی این شپش‌ها ثابت می‌كند كه خود نهنگ‌ها نیز از حدود ۶ میلیون سال پیش از یك گونه منفرد مشتق شده‌اند.به علاوه این تحقیقات نشان می‌دهد كه نهنگ‌های حقیقی اقیانوس اطلس شمالی و آرام شمالی، كه هر دو به شدت در خطر انقراض هستند، احتمالاً زمانی به فراوانی نهنگ‌های حقیقی موفق‌تر اقیانوس منجمدجنوبی بوده‌اند. از این رو پژوهشگران تصور می‌كنند كه كاهش غم انگیز جمعیت نهنگ‌ها در چند قرن اخیر احتمالاً بیشتر در اثر شكار بی رویه نهنگ‌ها رخ داده تا در نتیجه فقدان ذاتی تنوع ژنتیكی. اگر این طور باشد هنوز جای امیدواری برای احیای دوگونه در خطر انقراض نهنگ‌ها وجود دارد.

منبع : روزنامه شرق