سال ۱۳۸۷ شکوفایی صادرات غیر نفتی

اکنون که صادرات غیرنفتی ایران در مسیری امیدوارکننده قرار گرفته، به نظر می رسد که حرکت براساس الگو و برنامه مشخصی بتواند یاری رسان فتح قله برابری درآمد صادرات غیرنفتی با صادرات نفتی در کشور باشد.
صادرات غیرنفتی طی سالهای اخیر توانسته جهشی نسبتا مطلوب را در خود تجربه کند؛ چراکه اغلب دست اندرکاران این بخش به این نکته رسیده اند که توسعه آن می تواند بهترین مسیر برای شکوفایی اقتصادی کشور باشد.
هم اکنون به نظر می رسد که بدنه اجرایی کشور به این مهم پی برده که توسعه صادرات غیرنفتی باید به حدی گسترش یابد که بتوان درآمد مطلوبی را از این دریچه برای کشور جذب کرده و چرخهای تولیدی کشور را با سرعت بیشتری به حرکت درآورد.
دولت با جدیت تمام راهبردهای توسعه صادرات غیرنفتی را برای سال ۸۷ تدوین کرده و درصدد است تا رشد مطلوبی را در این حیطه از اقتصاد برای کشور حاصل آورد.
در این راستا ارائه ارسال پیش‌ نویس قانون جدید صادرات و واردات به هیئت دولت از سوی وزارت بازرگانی و ارائه آن تحت لایحه ای به مجلس شورای اسلامی یکی از اقدامات و راهبردهای دولت در سال جاری است. این درحالی است که مراحل نهایی تدوین پیش‌ نویس این قانون در سازمان توسعه تجارت در حال طی شدن است.
ایجاد سهولت در مسیر عملیات بازرگانی خارجی از هدفهای عمده طراحی پیش‌ نویس قانون جدید صادرات و واردات است. استفاده از قوانین سازمان جهانی تجارت، انحصارشکنی و رساندن مجوزها به حداقل از دیگر محورهایی است که با پیشنهاد این پیش‌نویس، مورد پیگیری واقع خواهد شد.
هم اکنون صادرات غیرنفتی، یکی از اولویتهای مهم کشور است که در این راستا طرح ایجاد خوشه‌ های صادرات‌ گرا می تواند نگاه کشور را به سمت و سوی صادرات و تجارت خارجی هدایت ‌کند.
در راهبرد توسعه خوشه‌ های صادراتی، تولیدکنندگان یک رشته با چند برند به تولیدکنندگان تک برندی تبدیل می شوند، این درحالی است که طرح توسعه کنسرسیومهای صادراتی نیز یکی دیگر از طرحهایی است که می تواند به توسعه صادرات غیرنفتی کمک کند.
همچنین طرح پایلوت قشم نیز بیش از ۸۰ پروژه را عملیاتی خواهد کرد که می تواند گام موثری برای حضور فعال ایران در عرصه تجارت خارجی در حوزه خلیج فارس باشد. این پروژه‌ها توسط ۸ کمیته زیربنایی و انرژی، توسعه صادرات و سرمایه ‌گذاری، امور بانکی، حمل و نقل و ترانزیت، گردشگری، بیمه، امور آموزش و پرورش و تبلیغات مدیریت می ‌‌شود.
احداث پایانه تخصصی کانتینری جهت تسهیل صادرات فرآورده‌ های غیرنفتی و پتروشیمی در محل منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی نیز یکی دیگر از راهبردهای توسعه صادرات غیرنفتی است.
راه ‌اندازی طرح پایلوت شرکت خدمات بازاریابی در محل اتاق تهران نیز یکی دیگر از این راهبردها است که می تواند گام موثری در راستای توسعه صادرات غیرنفتی باشد، به این ترتیب دستیابی به اطلاعات مختلف در مورد کشورهای هدف میسر خواهد شد.
به گفته مسئولان سازمان توسعه تجارت، کالاهای صادراتی با ارزش افزوده پایین از برنامه دریافت جوایز صادراتی حذف خواهند شد، حمایت از صادرات کالا با ارزش افزوده بالاتر و پرهیز از صادرات مواد خام نیز از جمله هدفهای پرداخت جوایز صادراتی است.
هدفمندسازی یارانه‌ها یکی دیگر از برنامه ‌های دولت در سال ۸۷ است که براین اساس، در ضریب جوایز صادراتی تغییراتی داده شده است. این در حالی است که به اعتقاد مهدی غضنفری، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران ضروری است جوایز صادراتی به سمت تسهیل زیرساختها حرکت کند؛ به نحوی که با استناد به اظهارات بازرگانان، حمایتهای غیر‌مستقیم رونق بیشتری یابد.
وی می افزاید: با وجودی که برخی صادرکنندگان موضوع حمایت دولت برای برگزاری نماشگاه‌ ها را مطرح می‌ ‌کنند، برخی دیگر با اشاره به نرخ تورم در کشور، ترکیبی از پرداخت نقدی و حمایتی را پیشنهاد می‌ ‌کنند.
به گفته غضنفری، کاهش و یا حذف جوایز صادراتی برخی محصولات صادراتی که به صورت فله از ایران خارج می ‌‌شوند، از جمله برنامه ‌هایی است که سازمان توسعه تجارت ایران پیگیر آن است، از سوی دیگر باید موضوع حذف یا کاهش جوایز صادراتی را با توجه به وضعیت کالا سنجید؛ چراکه در برخی مواقع مشتریان خریدار عمده هستند که این موضوع در تصمیمات اتخاذی نادیده گرفته نمی ‌شود.
دولت مصمم است تا در قالب مشوقهای صادراتی، جوایز صادرکنندگان را به صورت تلفیقی از پول نقد و سهام شرکتهای معتبر دولتی به صادرکنندگان پرداخت کند، درخصوص برخی از کالاهایی که تمامی شرایط بسته‌ بندی صادراتی آنها فراهم شده این احتمال وجود دارد که جوایز صادراتی حذف شود، اما عوارضی برای خروج کالا تعیین نمی ‌شود.
این درحالی است که یاری گرفتن در پرداختن جوایز صادراتی، واگذاری اطلاعات بازاریابی به استانها، شناسایی استانهای برتر و مجموعه وظایفی که امکان تفویض اختیار آنها وجود دارد از جمله هدفهایی است که از سوی دولت پیگیری می ‌‌شود.
همچنین وزارت بازرگانی در نظر دارد در سال ۸۷ طرح رتبه ‌بندی صادرکنندگان کالاهای غیرنفتی را پیگیری کند به نحوی که صادرکنندگان برتر، رئیس جمهور یا سایر مقامات عالی رتبه سیاسی و اقتصادی کشور را در سفربه کشورهای مختلف دنیا همراهی کنند.
همچنین طرح ارتقاء کیفیت کالاهای صادراتی نیز در سال جاری اجرایی خواهد شد که بر این اساس با همراهی موسسه استاندارد و سازمان توسعه تجارت ایران گروه های کنترل ‌کننده کیفیت کالاهای صادراتی در گمرکات مستقر خواهند شد، همچنین بازرسانی نیز از سال آینده در مرزهای صادراتی مستقر خواهند شد تا از صدور کالاهای بی کیفیت جلوگیری شود؛ این درحالی است که صادرات کالاهای کم کیفیت موجب بی اعتباری کالاهای ایران در بازارهای هدف می شود.
به هرحال به نظر می رسد پیشبرد اهداف توسعه ای در حیطه صادرات غیرنفتی اگر منطبق با برنامه باشد می تواند زودتر به نتیجه نزدیک شود. در این راستا شاید حرکت مطابق با سند راهبردی توسعه صادرات غیرنفتی یکی از راه های تحقق این مهم باشد.

منبع : بانک توسعه صادرات ایران