۱۲دسامبر سال ۱۹۲۵ میلادی ـ انتقال سلطنت به دودمان پهلوی

۱۲دسامبر سال ۱۹۲۵ میلادی (۱۳۰۴ هجری خورشیدی و در آن سال مصادف با ۲۲ آذرماه) مجلس موسسان که انتخاب اعضای آن پانزدهم آذر تکمیل شده بود ظرف پنج جلسه در هفت روز، چهار اصل از اصول متمم قانون اساسی مصوب سال ۱۹۰۶ را اصلاح کرد که برپایه آن، حکومت قاجارها پایان یافت و سلطنت به دودمان پهلوی منتقل شد و دو روز بعد ژنرال رضا خان پهلوی در مجلس شورا حاضر شد و سوگند وفاداری به قانون اساسی یاد کرد و رضا شاه شد. وی روز بعد (۲۵ آذر) بر تخت سلطنت نشست و نزدیک به ۱۶ سال پادشاهی کرد.
مجلس شورا ۴۳ روز پیش از مصوبه مجلس موسسان، به نام سعادت ملت ایران انقراض قاجاریه را اعلام داشته بود و تا تعیین تکلیف نطام حکومتی، برغم مخالفت دکتر مصدق نماینده تهران، موقتا رضا خان سردار سپه و رئیس الوزراء را رئیس و مسئول کشور قرار داده بود. در جریان عزل دودمان قاجارها و پیش از اصلاح متمم قانون اساسی، در تهران برسر زبان افتاده بود که نظام حکومتی ایران «جمهوری» خواهد بود و سردار سپه (فرمانده ارتش) هم موافق جمهوری شدن ایران است.
از لحظه کودتای نظامی فوریه ۱۹۲۱ چنین تغییری قابل پیش بینی بود. ملت ایران از قاجاریه که حکومت آن ازسال ۱۷۹۴آغاز شده بود به سبب شکست ها، عقب نشینی ها، تسلیم شدنها، تن به تجزیه ایران دادنها و ضعف های متعدد که نشان داده بود راضی نبود. قاجارها در اصل مغول تبار و از نسل« قاجار نویان» امیر زاده مغول بودند.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز