جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا
ابوریحان محمد بن احمد خوارزمی
ابوریحان محمد بن احمد خوارزمی ، از برجسته ترین دانشمندان سراسر اعصار بشری و از بزرگترین دانشمندان ایرانی دوره اسلامی ، به سال ۳۶۲ ق /۹۷۳ م در " بیرون " شهرستان کاث ( شمال شرقی " خیوه " بر کرانه راست آمودریا ) و در یک خانواده گمنام خوارزمی تبار – که به قول خود او : " شاخه ای از درخت تناور ایرانی اند " زاده شد . و هم از دوره نوباوگی خصلت جستجوگری و استعداد تتبع و تحقیق علمی در وی نمایان وشکوفا گردید .
از استادان و بزرگانی که به او علم را آموختند می توان
ابونصر منصور بن علی عراق از خاندان " شاهیه " خوارزم که خود از ریاضی دانان و منجمان بزرگ ایرانی بود نام برد که امر تربیت و تعلیم او را در شهر " کاث " بر عهده گرفت .
استاد دیگرش در رشته حکمت و علوم عقلی همانا عبدالصمد حکیم بود ، که سلطان محمدغزنوی پس از چیرگی بر خوارزم او را به تهام قرمطی گری – یعنی گرایش باطنی شیعی – گرفت و کشت . حتی قصد کرد که بیرونی را هم با همان اتهام به استادش ملحق کند چون مشرب فلسفی غالبا از خصائص مذاهب تشیع است ، بی تردید بیرونی در مبانی عقیدتی خود، که آزاد اندیش و سخت بدور از تعصب و تعبد فکری بوده ، علاوه بر سلوک روشمند علمی و ریاضی ، بسا متاثر از چنان مشرب و مذهبی بوده است .
بیرونی به سبب هوش و دانش و بینش فراعادی خود ، در نزد خوارزمشاه پایگاهی والا و احترامی خاص یافت ، چندان که رایزن آن امیران در امور سیاسی گردید.
در اوایل جمادی الثانی سال ۴۰۹ ، بیرونی در روستای " جیفور " کابل مشغول رصد کردن عرض های جغرافیایی آن نواحی بود ، و چنین نماید که تا پایان آن سال در پیرامون همان جا به کار رصد گری اشتغال داشته است . پس از این ، مدت های متوالی یا متناوب در غزنین بسر برده . از جمله رصدی در انقلاب صیفی ۴۱۰ نموده ، و خسوف ۱۳ ج ۱/۴۱۰ را در آن جا ضبط کرده است .
راجع به سال مرگ وی ، همان اشارات حکیم غضنفر تبریزی باشد که گوید :
" به خط شاگردش ابوالفضل سرخسی دیده شده که استاد در روز آدینه ۲ رجب ۴۴۰ ه ق در گذشت "
● فهرست آثار :
آثار گرانبار و پر شمار بیرونی محدود به مرزهای تخصصی رشته های دانش بشری در آن روزگار نگردیده بلکه با اندیشه وسعتمند خود همه ابعاد معرفت را در بر گرفته است . اگر دانش های نقلی را کنار بگذاریم ، وی در معارف عقلی خصوصا در همه شعب علوم اثباتی و انسانی صاحب نظر و اثر است . پس ، آثار او را – اعم از موجود یا مفقود – می توان بر حسب طبقه بندی کلی علوم و فنون احصا کرد .شمار آن ها اعم از مقاله یا رساله و کتاب ، آن چه بیرونی خود نوشته است : ۱۶۰ عنوان می شود ، که اگر مجموع ۲۵ عنوان رساله دیگر از استادش ابونصر عراق و دوستش ابوسهل مسیحی را هم – هر دو به نام او کرده اند- و خود در فهرست آثارش آورده بر آن شماره بیفزاییم ، روی هم ۱۸۵ عنوان اثر متسم به نام بیرونی یاد گردیده است .
از این شمار ، ۴۰ عنوان اثر بیرونی به صورت نسخ خطی در کتاب خانه های جهان موجود است که ۳۰ اثر تا کنون بطبع رسیده ، و ۲۵ اثر از این رقم به زبان های اروپایی و فارسی ترجمه شده است .
نیلوفر
منبع : همکلاسی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
انتخابات احمد وحیدی عراق حسن روحانی مجلس شورای اسلامی حجاب دولت نیکا شاکرمی مجلس روز معلم رهبر انقلاب شهید مطهری
ایران سیل هواشناسی تهران آتش سوزی شهرداری تهران قوه قضاییه پلیس آموزش و پرورش معلم فضای مجازی سلامت
قیمت خودرو سهام عدالت قیمت طلا سازمان هواشناسی مالیات دولت سیزدهم بازار خودرو قیمت دلار خودرو بانک مرکزی حقوق بازنشستگان ایران خودرو
مهران غفوریان موسیقی تلویزیون سریال ساواک عمو پورنگ سینمای ایران مهران مدیری تبلیغات مسعود اسکویی سینما عفاف و حجاب
رژیم صهیونیستی فلسطین اسرائیل غزه آمریکا جنگ غزه روسیه ترکیه حماس نوار غزه انگلیس اوکراین
استقلال فوتبال پرسپولیس سپاهان باشگاه استقلال علی خطیر لیگ برتر جواد نکونام بازی لیگ برتر ایران تراکتور رئال مادرید
هوش مصنوعی اپل فناوری خودروهای وارداتی گوگل آیفون ناسا
فشار خون کبد چرب