اصول سه گانه « کار و تلاش ثمربخش »

کار و تلاش برای تامین معاش باید دارای ویژگی هایی باشد تا به وسیله آن فعالیت هر انسان با ثمرات مفید همراه گردد. آن گونه نیست که اشتغال به کار بدون پشتوانه های فکری و علمی و کوشایی های پی گیر عینی و عملی به نتیجه و بازدهی درآید که این یک اصل و قاعده ای ثابت است برای هر کار و تلاش در هر عرصه از فعالیت های علمی و فرهنگی فنی و صنعتی سیاسی و حکومتی و مالی و اقتصادی که تا به عینیت کامل درنیاید صاحبان کار و صنعت به آنچه از قبل به ذهنیت درآورده اند و در آرزوی تحقق آن می باشند دست نخواهند یافت .
در فرهنگ جامع اسلامی آموزه اقتصادی ذیل از حضرت امام جعفر صادق (ع ) از جمله آموزه هایی است که به ضرورت ویژگی ها و خصلت های لازم برای هر متعامل به کار و تلاش های منجر به کسب درآمد برای تامین معاش تصریح می نماید و بدون تحقق این خصلت ها و ویژگی ها در صاحبان حرفه و فن موفقیت در هیچ کاری را متصور نمی داند :
« کل ذی صناعه مضطر الی ثلاث خلال یجتلب بها الکسب و هو ان یکون حاذقا بعلم مودبا لامانه فیه مستمیلا لمن استعمله »
« هر صاحب حرفه و صنعتی باید دارای سه خصلت باشد تا بتواند به وسیله آن کسب درآمد کند. اول آن که در رشته علمی خویش مهارت و کاردانی داشته باشد. دوم آن که در حرفه و کار و تلاش خویش با درستکاری و امانت رفتار و عمل نماید. سوم آن که نسبت به کسی که (در نقش مدیر و برنامه ریز) کار را از او تحویل گرفته است متمایل و دارای مواجهه و تعامل صحیح باشد. »
● مهارت و کاردانی
اولین خصلت و ویژگی هر صاحب کار و حرفه و صنعت « مهارت و کاردانی » می باشد. (حاذقا بعلم )
آن کس که در عرصه های تلاش اقتصادی به کار و فعالیت اشتغال می ورزد باید در مرحله اول نسبت به رشته ای که در آن مشغول به تلاش و کوشایی است مهارت و کاردانی لازم را کسب کرده باشد تا در پرتو آن بتواند اولا در تحصیل درآمد و فراهم آوردن مال و ثروت برای تامین معاش خود و خانواده اش توفیق حاصل نماید و در پرتو آن تنگناهای معیشتی خویش را مرتفع کند و از فقر و محرومیت و رنج های ناشی از آن نجات یابد و به آرامش و آسایش که از نتایج طبیعی رفاه اقتصادی متعادل است بهره مند گردد.
ثانیا با تلاش مفید و سازنده همراه با نتیجه و بازدهی مطلوبی که انجام می دهد به سهم خویش و به میزان قابل توجه ای در رشد و توسعه اقتصادی کشور تاثیرگذار گردد و عامل شکوفایی و رونق در امور مختلف و رفع مشکلات ناشی از کمبود فعالیت های متکی به مهارت های بالا و ریشه دار و منتهی به رشد و پویایی جامعه شود.
اصل مهارت و کاردانی و نقش اساسی آن در سامان یابی و پیشرفت امور به کار و تلاش های اقتصادی محدود و محصور نمی شود که این اصل و قاعده در کلیه فعالیت های سیاسی و حکومتی فرهنگی و هنری فکری و مطبوعاتی علمی و صنعتی نیز « ثابت و محوری » است و تا در صاحبان این نوع کار و تلاش ها به ظهور درنیاید هیچ مدیریت کارآمدی در جنبه های گوناگون محقق نمی گردد و هیچ برنامه ریزی صحیح و منتهی به نتیجه و هدفی به حیطه عمل درنمی آید و در نهایت تمام تشکیلات و سازمان ها و اداره ها و موسسه های دولتی و خصوصی به اهداف و مقاصد عالیه خویش در پیشرفت و توسعه جامع و فراگیر نائل نمی گردند.
● درستکاری و امانت
دومین خصلت صاحبان حرفه و صنعت برای موفقیت در کار و تلاش و دست یابی به درآمد برای تامین معاش « درستکاری و امانت » است . (مودبا لامانه ).
درستکاری و امانت داری در عرصه های کار و فعالیت یک اصل مهم و ضرورت بزرگ می باشد به گونه ای که فقدان آن مانع جریان یافتن امور به طرز مشروع و مبتنی بر ارزشهای والا و سیره و روشهای اخلاقی پاک و منزه می گردد.
این اصل نیز همچون اصل مهارت و کاردانی دارای وسعت حضور در صحنه ها و عرصه های گوناگون می باشد و هرگز به فعالیت های اقتصادی منحصر نمیگردد و اصولا باید توجه داشت که چنانچه درستکاری و امانت آن گونه که شایسته است امکان نقش آفرینی نیابد حاصل و ثمره مهارتها و کاردانی ها نیز به خطر می افتد.
زیرا چه بسیار کسانی که در اثر خودداری از شیوه های کار و کوشش مبتنی بر درستکاری و امانت داری به فریب و نفاق و ظاهر سازی می گرایند و با فعالیت های مخرب و ضد انسانی و خیانت آمیز خود نظر مدیران بالا را نسبت به انسان های پاک و وارسته ای که در عین داشتن مهارت و کاردانی متصف به صفت بزرگ درستکاری و امانت داری می باشند دگرگون و نامناسب می سازند و موجب حذف و انزوای آنان از سیستم مدیریت می شوند و از همین جا عناصری که از مهارت و تخصص و کاردانی نازلتر برخوردار هستند و به حد بالای تجارب و آزمودگی نرسیده اند به سطوح بالای مدیریت صعود می کنند و موجب ضعف و تزلزل و ناکار آمدی در برنامه ریزی ها و تصمیمات می شوند و روند روبه رشد فعالیت ها در علوم و فنون و رشته های تخصصی گوناگون را دچار وفقه و آشفتگی می نمایند.
« درستکاری و امانت » از اصول مهم در عرصه های کار و تلاش به ویژه صحنه های مدیریت های کلان می باشد و موجب جلب اعتماد و اطمینان دفع اضطراب و تشویش حفظ اسرار مربوط به برنامه ریزی های مهم و اساسی نگهداری همه جانبه منابع و منافع و تمهید و تسهیل در تلاش های منتهی به نتایج مهم و حیاتی می شود.
● مواجهه و تعامل صحیح
پس از تحقق دو اصل « مهارت و کاردانی » و « درستکاری و امانت داری » در عرصه های کار و کوشش و در هر فن و حرفه و صنعت اصل مهم دیگری باقی می ماند تا حلقه های فعالیتهای منتهی به نتایج و ثمرات مفید و ثمر بخش کامل گردد و آن عبادت است از « مواجهه و تعامل صحیح » (مستمیلا لمن الستعمله )
کسانی که به کار و تلاش اشتغال دارند و صاحبان حرفه ها و تخصص ها و صنعت های مختلف می باشند باید با کسانی که در نقش مدیر و برنامه ریز و ناظر مرتبط هستند و به طور طبیعی از جانب آنان به مسئولیت و کارهای مهم در هر بخش و هر موضوع و تخصص گماشته شده اند مواجهه ای احسن و تعاملی پسندیده و نیکو داشته باشند تا به این وسیله هر کار و تلاش آنگونه که لازم و ضروری است به نتیجه بخشی های مفید و سازنده منتهی شود.
کسب درآمدهای مشروع و سالم برای هر صاحب کار و حرفه و فن بدون تمایل قلبی و روحی او به تعامل مفید و پسندیده با مسئولان و مدیران امکان پذیر نمی باشد و هرگز نباید تصور نمود که با عدم تحقق این خصلت در هر صاحب حرفه و فن می توان به جلب درآمد برای تامین معاش نائل آمد.
فراموش نشود که مواجهه و تعامل صحیح وظیفه ای است که یک طرفه نیست و باید هم در مدیران و برنامه ریزان و هم در صاحبان حرفه و فن در سطح پایین تر به ظهور و بروز درآید تا به این وسیله فضایی سرشار از پیوند و ارتباط های مبتنی بر نظم و سامان تلاش کثیر محبت و صمیمیت طراوت و بهجت و سایر ارزش های والایی که زمینه ساز ثمردهی بیشتر و فزون تر برنامه ریزی ها و مهارت ها و تلاش و فعالیت های می گردد آماده و مهیا شود.
مجموعه اصول سه گانه « مهارت و کاردانی » و « امانت و درستکاری » و « مواجه و تعامل صحیح » موجب می گردد که روش های کارآمد برای شیوه های تولید درآمد به مرحله عمل درآید و مجموعه های بزرگ و کوچک در سطح مدیریت های دولتی و خصوصی به مراتب بالایی از رشد و پیشرفت در ابعاد گوناگون علمی اقتصادی سیاسی و فرهنگی نائل آیند و به این ترتیب هم رفاه متعادل و مبتنی بر آرامش و آسایش برای افراد و خانواده ها ایجاد گردد و هم در سطح کلان و به صورت تراکم تولیدات و ثمردهی آن ها در هر کار و تلاش و تخصص و صنعت جامعه و کشور راه های رشد و نوآوری و شکوفایی در همه زمینه ها را طی کند و توسعه جامع چهره ظاهر نماید.
اصل « مهارت وکاردانی » و نقش اساسی آن در سامان یابی و پیشرفت امور به کار و تلاش های اقتصادی محدود و محصور نمی شود که این اصل و قاعده در کلیه فعالیت های سیاسی و حکومتی فرهنگی و هنری فکری و مطبوعاتی علمی و صنعتی نیز « ثابت و محوری » است و تا در صاحبان این نوع کار و تلاش ها به ظهور درنیاید هیچ مدیریت کارآمدی در جنبه های گوناگون محقق نمی گردد و هیچ برنامه ریزی صحیحی به حیطه عمل درنمی آید .
« درستکاری و امانت داری » از اصول مهم در عرصه های کار و تلاش به ویژه صحنه های مدیریت های کلان می باشد و موجب جلب اعتماد و اطمینان دفع اضطراب و تشویش حفظ اسرار مربوط به برنامه ریزی های مهم و اساسی نگهداری همه جانبه منابع و منافع و تمهید و تسهیل در تلاش های منتهی به نتایج بزرگ و حیاتی می شود .

منبع : روزنامه جمهوری اسلامی