میزان پوشش، اعتبار و پیامد معاینات غربالگری بینایی رایج پیش دبستانی

● هدف:
تعیین میزان پوشش معاینات غربالگری بینایی پیش دبستانی و عوامل موثر بر آن و تعیین شاخص های اعتبار این معاینات و فراوانی اقدام به درمان عیوب بینایی شناسایی شده.
● روش پژوهش:
یک نمونه تصادفی از کودکان ۶ ساله ساکن شهرستان شاهرود که جهت ثبت نام در مدارس مراجعه نموده بودند؛ انتخاب و جهت بررسی دعوت شدند. عقب ماندگان ذهنی و نابینایان ناشی از ضایعات ارگانیک حذف شدند. همه کودکان توسط کارشناس بینایی سنجی، تحت معاینات امتداد چشم ها، حدت بینایی، آزمون پوشش، دید عمق و رتینوسکوپی با سایکلوپلژی قرار گرفتند. سابقه و نتیجه غربالگری به استناد مدارک موجود بررسی شد. سابقه درمان از خانواده پرسیده شد.
● یافته ها:
از ۹۰۶ کودک دعوت شده برای معاینات بینایی سنجی، ۸۲۷ نفر (۹۱.۳ درصد) مراجعه کردند که ۸۱۵ نفر از آن ها (۹۸.۶ درصد) واجد شرایط و قابل معاینه بودند. از کودکان معاینه شده، ۵۲ نفر (۶.۴ درصد) مبتلا به عیوب بینایی آمبلیوژن بودند. میزان پوشش غربالگری بینایی پیش دبستانی ۸۵.۳ درصد (فاصله اطمینان ۹۵ درصد: ۸۲.۹ تا ۸۷.۷ درصد) بود که این پوشش با جنسیت، سکونت در شهر یا روستا و تحصیلات والدین ارتباطی نداشت ولی در خانواده هایی که وضعیت اقتصادی بالاتر از متوسط داشتند؛ بالاتر بود (۸۷.۸ درصد در مقابل ۸۱.۹ درصد، (P<۰.۰۵. ویژگی و ارزش پیش گویی منفی معاینات غربالگری، به ترتیب ۹۵.۴ درصد (فاصله اطمینان ۹۵ درصد: ۹۴.۱ درصد تا ۹۶.۷) و ۹۶.۷ درصد (فاصله اطمینان ۹۵ درصد: ۹۵.۳ تا ۹۸.۱ درصد) بود. تنها ۴۷.۵ درصد از مبتلایان به عیوب بینایی آمبلیوژن، در معاینات غربالگری، به درستی مشکوک تشخیص داده شده بودند (حساسیت) و ۳۸.۸ درصد از کودکانی که در غربالگری مشکوک شناخته شده بودند؛ به چنین عیوبی مبتلا بودند (ارزش پیش گویی مثبت). همه مواردی که در معاینات غربالگری، به درستی مشکوک تشخیص داده شده بودند؛ تحت درمان قرار داشتند.
● نتیجه گیری:
پوشش و اعتبار معاینات رایج غربالگری پیش دبستانی، ناکافی است و می تواند مانع از شناسایی و درمان به موقع نسبت قابل ملاحظه ای از کودکان مبتلا به عیوب بینایی آمبلیوژن گردد.

پیمان جمالی
اکبر فتوحی
مسعود یونسیان
حسن هاشمی
علیرضا جعفری

منبع : پایگاه اطلاعات علمی