نقرس

نقرس یك بیماری مفصلی است كه در اثر افزایش اسیداوریك در خون و در نهایت رسوب آن در مفاصل ایجاد می شود. این بیماری با درد بسیاری همراه بوده و گاهی میزان آن به حدی است كه بیمار حتی توان تحمل وزن یك ورق كاغذ را بر روی مفصل مبتلاشده خود ندارد. در واقع این درد هنگامی به اوج می رسد كه رسوبات اسیداوریك شكل كریستال های نوك تیز به خود گرفته و در مفصل جمع شده اند. در بیماری نقرس علاوه بر درد، ورم مفاصل درگیر نیز آزاردهنده است.
هر دو این مشكلات در هنگام شب افزایش یافته و پوست آن ناحیه نیز قرمز و داغ می شود. از آنجا كه بیماری نقرس با اسیداوریك رابطه مستقیمی دارد و گوشت قرمز نیز حاوی میزان زیادی از این مواد است، اغلب مردم این بیماری را به ثروتمندان نسبت می دهند حال آنكه علاوه بر تغذیه نادرست كه تنها به مصرف گوشت محدود نمی شود، موضوع وراثت نیز در ابتلا به این بیماری جایگاه ویژه ای دارد.
براساس آمارهای موجود تعداد مبتلایان به بیماری نقرس در هر هزار نفر شانزده مرد و تنها سه زن است. اغلب مبتلایان به نقرس را مردان میانسالی تشكیل می دهند كه اضافه وزن داشته و معمولاً در پیشینه فامیلی آنها افراد دیگری مبتلا به این بیماری وجود داشته و یا دارند.
اكثر افرادی كه به نقرس مبتلا هستند از درد مفصل انگشت شست پا شكایت می كنند حال آنكه بیماری نقرس برای حمله تنها به این مفصل بسنده نكرده و می تواند كلیه مفاصل شامل زانوها، مچ ها و آرنج را درگیر كند. البته خبر مسرت بخش اینكه حمله نقرسی معمولاً در یك زمان و تنها یك مفصل را نشانه می گیرد. البته این حملات و دردهای حاد ناشی از آن در افراد مسن تر به گونه ای است كه گویی بیش از یك مفصل درگیر بیماری شده است و این موضوع هنگامی محسوس تر است كه یكی از انگشتان دست را مبتلا كند. مطابق آمارها، نقرس مفاصل انگشتان دست در میان خانم ها بیشتر دیده می شود.
● توصیه‌های درمانی
۱) استراحت كنید. طی یك حمله حاد نقرسی استراحت كرده و مفصل درگیر را در سطح بالاتری قرار دهید.
۲) از مسكن های ضدالتهابی استفاده كنید. از آنجا كه تورم زیاد اطراف مفاصل مبتلا شده نیز سبب بروز دردهای طاقت فرسا می شود هنگامی كه برای كاهش درد اقدام به مصرف مسكن می كنید نوعی را انتخاب كنید كه این تورم را نیز كاهش دهد. به عنوان مثال ایبوبروفن و ایندومتاسین از جمله این داروها هستند. البته مصرف این داروها نیز مانند بقیه می بایست با تجویز پزشك معالج صورت گیرد. توجه توجه، در میان مسكن های موجود آسپرین به جهت جلوگیری از دفع اسیداوریك، سبب تشدید بیماری می شود.
۳) میزان زیادی آب بنوشید. با نوشیدن مقدار زیادی آب، دفع آن نیز بیشتر شده و به همین ترتیب مقدار زیادی اسیداوریك پیش از رسوب و مشكل ساز شدن از بدن شما خارج می شود. علاوه بر این مصرف زیاد آب به كلیه ها و دفع سنگ های احتمالی در آن نیز كمك می كند.
۴) وزنتان را كم كنید. در صورتی كه شما اضافه وزن دارید لاغر كردنتان امری ضروری است. احتمال افزایش اسیداوریك در افراد چاق بیشتر از بقیه است اما برای این منظور از رژیم های نادرست غذایی استفاده نكنید زیرا برخی از آنها حملات نقرس را افزایش می دهند بنابراین با یك متخصص تغذیه مشورت كنید.
۵) فشار خون خود را كنترل كنید. اگر شما علاوه بر بیماری نقرس به فشار خون بالا نیز مبتلا هستید، در واقع دو مشكل بزرگ دارید زیرا معمولاً داروهایی كه برای كاهش فشار خون تجویز می شوند مانند دیوریتیك ها (ادرارافزاها) سطح اسیداوریك خون را بالا می برند. لذا شما می توانید با افزایش نوشیدن مایعات، كاهش مصرف نمك و اضافه وزن و همچنین انجام تمرینات بدنی همزمان با درمان نقرس فشار خون خود را نیز كنترل كنید.
۶) رعایت دیگر ممنوعیت های غذایی الزامی است. هنگامی كه به بیماری نقرس مبتلا هستید، از خوردن غذاهایی كه حاوی مقدار زیادی اسیداگزالیك
(oxalic Acid) است بپرهیزید. ریواس، اسفناج و ترشك منابع مهمی از این اسید هستند.
۷) از داروهای گیاهی استفاده كنید.
الف) یك قاشق از هر یك از گیاهان بومادران (Yarrow)، اسپیره كوهی یا چمنی (meadowsweet) و تخم كرفس را در سه فنجان آب ریخته و پس از جوشیدن روزی سه بار میل كنید.
ب) برای رهایی از درد حمله نقرس مفصل مبتلا شده را در محلول چند قطره روغن میخك و آب گرم كمپرس كنید.
ج) علاوه بر تخم كرفس، آب و یا خود كرفس تازه نیز از جمله تجویزهای خانگی برای درمان همزمان نقرس با داروهای شیمیایی است.
د) از قدیم الایام گیلاس از جمله میوه های موثر در درمان نقرس بوده است. مقدار مصرف پیشنهادی حداقل ۲۵۰ گرم در روز است.
ه) برای درمان نقرس گیاهان دیگری همچون ریشه باباآدم، برگ شاه پسند، برگ گل همیشه بهار و گیاهان بسیار دیگری نیز وجود دارند.

الهام اسمعیلی

منبع : روزنامه شرق