تأملی بر حضور ایران در نمایشگاه‌های گردشگری جهان

هر سال صدها نمایشگاه در چهار گوشه جهان برگزار می‌شود و انبوه کالاهای خدماتی، تولیدی، صنعتی و... به صورت کاملا تخصصی و حرفه‌ای به نمایش درمی‌آید. اما به طور کلی از اهداف مهم برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی در زمینه‌های مختلف برای معرفی و شناسایی توانمندی کشورها برای کسب پیدا کردن بازارهای جدیدتر است. بی‌تردید هیچ کشوری به تنهایی نمی‌تواند به طور مستقل و خودکفا عمل کند از این رو هر کشوری بنا به موفقیت و توان خود در یکی از شاخه‌ها از جمله تولیدی، مواد معدنی، محصولات کشاورزی، کالاهای مصرفی، تکنولوژی و همچنین زمینه‌های گردشگری و... تلاش می‌کند تا در بازارهای رقابت جهانی موفقیت بیشتری به دست آورد به همین دلیل برای حضور در بازارهای جهانی و خروج از وضعیت انفعالی، ناگزیر از مشارکت در نمایشگاه‌های مهم و معتبر جهان هستیم. در حال حاضر سازمان میراث فرهنگی برای ارتقا گردشگری در کشورمان و خنثی کردن تبلیغات منفی علیه ایران با ایجاد ستاد تبلیغات و نمایشگاه‌ها سعی بر این داشته است تا با معرفی جاذبه‌های تاریخی و طبیعی ایران در دیگر کشورهای جهان و حضور در نمایشگاه‌های خارجی بتواند افکار عمومی جهانیان را متوجه زیبایی‌های تاریخی، طبیعی و فرهنگی کشورمان کند به همین منظور ستاد تبلیغات و نمایشگاه‌ها در اولین حضور خود در کشور تایلند توانسته است در میان بیش از ۴۰۰ شرکت کننده تندیس طلایی بهترین غرفه و کانتر را کسب کند. در ارتباط با برنامه‌های ستاد تبلیغات و نمایشگاه‌های این سازمان گفت‌وگویی با محمد حسین برزین مسئول این ستاد انجام گرفته است.
▪ برند تجاری در تبلیغات جهانی گردشگری ایران، کلمه پرشیا با شعار ( iran/visit ) ایران را ببینید است، علت چنین انتخابی چه بوده است؟
ـ فکر می‌کنم با توجه به زیبایی‌های به کار رفته در طرح و رنگ فعلا این برند مناسب‌ترین طرحی است که می‌تواند نماد کاملی از ایران باشد. از سوی دیگر دنیا ایران را با نام پرشیا ( persia ) که نام قدیم ایران است، می‌شناسد و تبلیغات گردشگری ایران توسط رسانه‌های دنیا بیشتر حول محور جا انداختن نام پرشیا به جای ایران می‌چرخد. زیرا نام ایران و عراق در تلفظ انگلیسی مشابه هم هستند. به همین دلیل در لوگویی که طراحی شده است از نام قدیم ایران یعنی پرشیا استفاده می‌شود که هیچ ارتباطی با عراق ندارد. نماد رنگی تبلیغات ایران نوعی رنگ آبی فیروزه‌ای (بلوپرز) است که در اکثر آثار تاریخی و کاشیکاری‌های قدیمی ایران به چشم می‌خورد. این رنگ در زمینه لوگوی پرشیا طراحی شده است و هشت گل پررنگی نیز در قسمت بالای پرشیا به نیت واقع بودن حرم مبارک حضرت امام رضا (ع) در شهر مقدس مشهد قرار گرفته است.
در مورد شعار گردشگری ایران نیز ( iran/visit ) با هدف دعوت جهانیان به ایران انتخاب شده است که مفهومی بسیار گسترده‌تر از دیدن ایران دارد و برخلاف ترجمه «ایران را ببینید» برای این جمله، در زبان انگلیسی با معنایی گسترده‌تر معنا می‌شود و دعوت از خارجی‌ها همراه با نوعی متانت، صلابت و مهرورزی خواهد بود. این شعار همراه با رنگ و طرح به کار رفته در لوگو بازگوکننده تمدن تاریخی و شکوه فرهنگی ایران است.
▪ اکنون بیشتر تبلیغات گردشگری ایران معطوف به تبلیغات داخلی است یا خارجی؟
ـ تبلیغات ایران در حال حاضر به چند دلیل به تبلیغات خارج از کشور خلاصه شده است یکی از دلایل این است که به علت تبلیغات منفی علیه ایران از سوی بعضی از رسانه‌ها سعی شده تبلیغات ایران به خارج از کشور معطوف شود و جواب اینگونه تبلیغات را تنها با ابزار فرهنگی و معرفی ایران به عنوان کشوری متمدن و باشکوه انجام بگیرد.
▪ حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی گردشگری یکی از ابزارهای معرفی ایران به کشورهای دنیا محسوب می‌شود. آیا قبل از حضور در چنین نمایشگاه‌هایی مطالعات خاصی بر بازارهای این کشورها انجام می‌گیرد؟
ـ بله، بر اساس مطالعات انجام شده برخی کشورها در اولویت‌های اول تا سوم برای بازار گردشگری ایران هستند. به عنوان مثال کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای مسلمان در درجه اول اهمیت قرار دارند، اما این مسئله باعث نمی‌شود که سایر کشورها نادیده گرفته شوند و بازارهای گردشگری آنها مورد بررسی و تحلیل قرار نگیرد، بر طبق سیاست‌های این استاد سایر کشورهایی که حتی در درجه دوم و سوم اهمیت قرار دارند نیز از دید دور نمانده و در برنامه‌ها و اولویت‌های بعدی قرار می‌گیرد. از همین رو ایرانی امسال در ۶۲ نمایشگاه بین‌المللی حضور پررنگی خواهد داشت و برای هر کدام از این نمایشگاه‌ها برنامه‌های خاصی در نظر گرفته شده است. ستاد بر اساس الگوهای هدف و الگوهای تطبیقی و بین‌المللی، دیدگاه‌ها و نگرش مردم منطقه، اقلام تبلیغاتی را آماده می‌کند. اقلام ارائه شده در هر نمایشگاه نیز به زبان کشور هدف، تولید شده و در اختیار علاقمندان قرار می‌گیرد. همچنین اقلام تولید شده تنها ترجمه یک فیلم به زبان دیگر نیست، بلکه برای هر کشور بنا به علاقه و نیاز آن کشور، جاذبه‌های ایران معرفی و تولید شده است، تاکنون نیز کتابچه‌های راهنما و سایر اقلام تبلیغاتی به ۱۷ زبان زنده دنیا تولید شده است و در حال حاضر ۴ میلیون اقلام تبلیغاتی به ۳۱ نوع مختلف تهیه شده و در نمایشگاه‌های بزرگ جهان در حال توزیع است.
▪ حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی طی چند سال اخیر چگونه بوده است؟ آیا برای شرکت کردن بخش خصوصی نیز اقدامی شده است؟
ـ طی چند سال اخیر حضور صنعت گردشگری ایران در نمایشگاه‌ها پررنگ‌تر از سال‌های قبل است. به عنوان مثال سال گذشته صنعت گردشگری ایران در ۱۸ نمایشگاه بین‌المللی گردشگری حضور داشت و امسال در ۲۶ نمایشگاه حضور می‌یابد. این حضور نشان‌دهنده عزم بالای ایران برای ورود به عرصه‌های گردشگری است. به طوری که در چند سال اخیر ثابت شده است، ایران به عنوان یک رقیب جدی در سطوح بین‌المللی حرفی برای گفتن دارد. تا ۲ سال پیش نیز بخش خصوصی برای شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی گردشگری با مشکلات فراوانی روبه‌رو بود و هیچ برنامه‌مشخصی برای صنعت گردشگری ایران تدوین نشده بود تا ایران واقعی را به جهان معرفی کند و یا کمکی برای رونق بخشیدن به بخش خصوصی باشد و خوشبختانه اکنون این بستر تا حدودی فراهم شده است.
▪ آیا شرکت ایران در نمایشگاه‌های بین‌المللی، باعث تغییر در آمار گردشگران خارجی نیز شده است؟
ـ فعلا نمی‌توان چنین انتظاری داشت، زیرا معرفی جاذبه‌های گردشگری و تبلیغ در مورد معرفی جاذبه‌های زیبای کشورمان تنها یکی از عوامل مهم ورود گردشگر است هر چند که پارامترهای دیگری نیز در این بین موثر هستند به عنوان مثال ترکیه در بازار گردشگری جهان سهم قابل توجهی را از آن خود کرده است، اما همین کشور، چندی پیش به علت بمب‌گذاری در بعضی از مناطق آن، شاخص ورود توریسم به این کشور پایین آمد. پس تنها تبلیغات نیست که گردشگر را به ایران می‌آورد، بلکه حضور ایران در نمایشگاه‌ها و محافل خبری دنیا باعث می‌شود تا اندازه‌ای تبلیغات منفی مبنی بر وجود ناامنی در کشورمان را خنثی کند.
▪ برای گردشگرانی که قصد سفر به ایران را داشته باشند، اطلاعات گردشگری چگونه در اختیار آنها قرار می‌گیرد؟
ـ در راستای جذب گردشگران به ایران سایت گردشگری بسیار پیشرفته‌و کارآمدی را به آدرس ( «/www.Tourismiran.ir/http:»www.Tourismiran.ir ) ایجاد کرده‌‌ایم که در آن از گرفتن ویزای الکترونیکی تا انواع نقشه‌های راه‌های الکترونیکی، غذاها و سایت‌های تاریخی که توریسم لازم دارد، در اختیار او می‌گذارد. علاوه بر این سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از دی ماه سال گذشته از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای بین‌المللی الجزیره، یورنیوز به هفت زبان، «ام.بی.سی یک، دو وسه» هر شب ۱۰ تا ۱۲ بار تیزرهای گردشگری مربوط به ایران را پخش می‌کند و امیدوارم ایران اسلامی نه فقط در عرصه گردشگری به طور فعالانه شرکت داشته باشد، بلکه بتواند قبل از تاریخی که در سند چشم‌انداز ۲۰ ساله در عرصه گردشگری پیش‌بینی شده است به اهداف خود در این زمینه دست یابد. این اهداف شامل جذب یک و نیم درصد گردشگران جهان خواهد بود که حدود ۲۰ میلیون نفر در سال و رسیدن به یک درآمد حدود ۳۰ میلیارد دلاری است.

منیره شاه حسینی

منبع : روزنامه حیات نو