علوم و فنـاوری‌های فضایی

● علوم و فنـاوری‌های فضایی
تا به حال فكر کرده‌اید که دامنه‌ی دانش علوم و فنـاوری‌های فضایی تا كجاست یا به عبارتی دیگر، چه علوم و دانش‌هایی در صنعت فضایی به كار گرفته می‌شوند؟
راستش را بخواهید، پاسخ به این سؤال، دشوار است. زیرا علوم فضایی بسیاری از علوم، از جمله مهندسی هوافضا، مكانیك، برق، مواد و متالورژی و حتی طراحی صنعتی، بیولوژی و پزشكی را در بر می‌گیرد!
شاید این نکته برای شما عجیب باشد، ولی با چند تا مثال، مسأله روشن می‌شود: می‌دانید دمای دماغه‌ی شاتل در بازگشت به زمین چه‌قدر است؟دمای دماغه‌ی شاتل، موقع برگشت به زمین با جو برخورد می‌كند و گرمای آن به حدود دو برابر دمای سطح خورشید می‌رسد! با این وصف فكر می‌كنید مواد سازنده‌ی دماغه‌ی شاتل باید از چه جنسی باشند تا بتوانند چنین دمایی را تحمل كنند؟
این دما به قدری زیاد است كه هیچ ماده‌ی شناخته شده‌ای نمی‌تواند آن را برای مدتی طولانی تحمل كند. برای همین دماغه‌ی شاتل را با موادی از جنس سرامیك به عنوان "ماده‌ی فدا شونده" می‌سازند تا که ذوب شدن و از بین رفتن آن، مانع رسیدن این دما به درون شاتل بشود.
فكر می‌كنید رنگی كه با آن، اجسام پرنده‌ی فضایی (مثل موشك، ایستگاه فضایی، شاتل و ...) را رنگ می‌كنند، مثل بقیه‌ی رنگ‌هاست یا که متفاوت است؟
شاید برایتان جالب باشد كه بدانید هزینه‌ی فرستادن هر یك كیلوگرم به فضا، چیزی بیش از هزاران دلار است. خوب است بدانید، وزن رنگی كه روی یك موشك قرار می‌گیرد، وزن نیست. به همین دلیل، مهندس‌های پلیمر تلاش می‌كند تا در صنایع فضایی رنگ‌هایی با وزن كمتر استفاده کنند.
● یک نكته هم در رابطه با پزشكی فضایی:
تا حالا فكر كرده‌اید، فضانوردهایی كه برای مدت طولانی در ایستگاه‌های فضایی زندگی می‌كنند، اكسیژن لازم برای تنفس و غذای لازمشان را از كجا می‌آورند و یا زندگی در بی‌وزنی چه اثرهایی را روی فیزیولوژی بدن آن‌ها می‌گذارد؟
پزشكی فضایی یكی از رشته‌های جذاب در علوم پزشكی است. جالب است بدانید. برخی از مواد غذایی كه امروزه در دسترس عموم مردم قرار دارد، از ابتدا برای استفاده‌ی فضانوردان تولید شده‌اند.
دامنه‌ی علوم مورد استفاده در فضا به این حد محدود نمی‌شود. می‌توان مثال‌های زیادی را از رشته‌های مختلف علمی آورد، كه در فضا كاربرد دارند. نکته‌ی جالب‌تر این‌جاست که تقریباً پیچیده‌ترین و بالاترین سطح تمامی رشته‌های علمی در صنعت فضایی استفاده می‌شود. نظام کنترل موشک و ماهواره، نظام‌های الکترونیکی فضاپیماها، موتورهای پیشرفته‌ی فضاپیماها، مواد بسیار سبک و بسیار مقاوم در سازه‌ی موشک‌ها و ماهواره‌ها، سوخت‌های پرانرژی، رایانه‌های فوق پیشرفته‌ی كوچك و سریع، لیزر و ساخت اجزا و قطعات بسیار كوچك و دقیق و هزاران مورد دیگر از جمله مثال‌هایی هستند كه می‌توان در رابطه با گسترده و پیچیده بودن صنعت فضایی ذكر كرد.
اما، صنعت فضایی با تمام پیچیدگی‌هایش، یك هدف ساده را دنبال می‌كند: "كشف دنیای ناشناخته‌ها برای بشر و ارتقای سطح رفاه و آسایش زندگی".
برای درك بهتر اثر صنایع فضایی و خدماتی كه به بشر می‌دهند، كافی است برای چند لحظه چشم‌هایمان را ببندیم و فرض كنیم كه صنایع فضایی و محصولات آن وجود ندارند.
● اگر صنعت فضایی وجود نداشت:
▪ اینترنت وجود نداشت.
▪ شبكه‌های رادیویی و تلویزیونی بین‌المللی وجود نداشت.
▪ نمی‌توانستیم هر شب در اخبار، اطلاعات هواشناسی چند روز یا حتی چند هفته‌ی آینده را به دست بیاوریم.
▪ در مسافت‌های دور، كشتی‌ها و هواپیماها نمی‌توانستند مسیر خود را بیابند.
▪ بسیاری از نقاط زمین برای ما ناشناخته می‌ماند.
▪ بشر چیز زیادی از سایر كهكشان‌ها نمی دانست.

منبع : سازمان فضایی ایران