رقابت هسته‌ای در آسیا

رشد بی‌سابقه قیمت سوخت‌های فسیلی، راه را برای استفاده کشورهای آسیایی از انرژی هسته‌ای هموارتر کرده است.
کشورهای آسیایی به مزیت‌های استفاده از انرژی هسته‌ای برای تأمین نیازهای خود پی برده‌اند و در صدد هستند هرچه سریع‌تر، خود را به این دانش مجهز کنند.
افزایش شدید بهای سوخت‌های فسیلی که با قیمت ۱۰۰ دلاری هر بشکه نفت خام، خبر از نزدیکی بحران جدید انرژی می‌دهد، بسیاری از دولتمردان جهان را بر آن داشته است که در منابع تأمین انرژی مورد نیاز کشورهایشان تجدیدنظر کنند و با جدّیت بیشتری به دنبال گزینه‌های غیر فسیلی باشند.
کشورهای آسیای جنوب شرقی که در دهه‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۰، از بهره‌برداران و سود‌برندگان صادرات نفت و گاز بودند، اینک با پایان یافتن منابع طبیعی داخلی و نیاز حیاتی بخش صنعت به انرژی‌های پاک و غیرآلاینده، با بحران و کمبود جدّی انرژی روبه‌رو هستند. تفاهم‌نامه ترویج و گسترش نیروگاه‌های هسته‌ای و استفاده از منابع قابل بازیافت همچون باد و انرژی خورشیدی - که در سیزدهمین اجلاس گروه آسه‌آن به تصویب و تأیید اعضا رسید - نمونه بارزی از تلاش آسیایی‌ها برای رهایی از وابستگی شدید به منابع فسیلی است. این اجلاس در نوامبر سال ۲۰۰۷ در سنگاپور برگزار شد و انرژی و بررسی راهکارهای مقابله با بحران و کمبود آن، مهمترین دستور کار بود. ‌ ‌
گروه آسه‌آن که در سال ۱۹۷۱ یک سند منطقه آزاد هسته‌ای را به امضای اعضا رساند، بارها بر عدم اجازه اعضا نسبت به انحراف در برنامه‌های هسته‌ای صلح‌آمیز و استفاده‌های غیرمتعارف از پلوتونیوم تأکید کرده است. بنابر تفاهم‌نامه‌های آسه‌آن، فعالیت‌های هسته‌ای به هیچ عنوان نباید خطرهای زیست محیطی برای منطقه به دنبال داشته باشند.
به بیانی دیگر، محیط زیست و سلامت منطقه باید بر فعالیت‌های هسته‌ای اولویت داده شوند. فاجعه هسته‌ای اخیر ژاپن، دلیل خوبی برای این اقدامات از سوی اتحادیه آسه‌آن )ASEAN( می‌تواند باشد. تنها خروج مقدار بسیار اندکی از تشعشعات هسته‌ای پلوتونیوم از نیروگاه‌های هسته‌ای، برای نابودی همه موجودات زنده منطقه وسیعی از پیرامون نیروگاه کافی است.
شرق و جنوب شرقی آسیا، تنها منطقه جهان است که ساخت و راه‌اندازی نیروگاه‌های هسته‌ای در آن با سرعتی بسیار زیاد در حال پیگیری و انجام است. بنابر آمار رسمی، در حال حاضر ۱۰۹ نیروگاه هسته‌ای در منطقه فعال هستند و ۱۸ نیروگاه هسته‌ای هم در حال ساخت می‌باشند. برنامه ساخت ۱۱۰ نیروگاه هسته‌ای دیگر هم به تصویب کشورهای منطقه رسیده است. همچنین ۵۶ راکتور تحقیقاتی در ۱۴ منطقه فعال می‌باشند.
در میان کشورهای جنوبی گروه آسه‌آن، تنها نیوزیلند و سنگاپور هستند که فاقد راکتورهای تحقیقاتی می‌باشند. نیروگاه‌های هسته‌ای فعال در منطقه به ترتیب در ژاپن (۵۵ واحد)، کره جنوبی (۲۰ واحد)، هند (۱۵ واحد)، چین (۱۰ واحد)، تایوان (۶ واحد) و پاکستان ( ۲ واحد) جای دارند. ‌ ‌
ژاپن حدود ۲۹ درصد انرژی مورد نیاز خود را از طریق نیروگاه‌های هسته‌ای تأمین می‌کند. هم‌اکنون، دو نیروگاه هسته‌ای دیگر در ژاپن در حال ساخت و تکمیل می‌باشند و برنامه ساخت ۱۰ نیروگاه هسته‌ای هم در دستور کار دولت این کشور قرار دارد.
در میان کشورهایی که تسلیحات هسته‌ای در اختیار ندارند، تنها ژاپن است که دارای فن‌آوری چرخه کامل سوخت و پلوتونیوم غنی شده می‌باشد. ژاپن در هر سال، حدود یک پنجم ضایعات هسته‌ای پلوتونیوم مورد مصرف در فعالیت‌های صلح‌آمیز جهان را تولید می‌کند.
بسیاری از مناطق ژاپن، برای ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای مناسب نمی‌باشند. با این حال، دولت این کشور با اصرار و گاهی لجاجت، سعی در متقاعد کردن کارشناسان زمین‌شناسی و بازرسان بین‌المللی برای ساخت و افتتاح نیروگاه در زمین‌های غیرمستعد دارد.
عدم رعایت برخی استانداردها از سوی شرکت‌های نیروگاه‌سازی ژاپن در ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای، در سال‌های اخیر، برخی مقامات این کشور و سازمان‌های بین‌المللی را نگران کرده است.
گزارش سه مورد حادثه جدید طی سال‌های اخیر در نیروگاه‌های اوناگاوا (اوت ۲۰۰۵)، شیکا (مارس ۲۰۰۷) و کاشیوازاکی، (ژوییه ۲۰۰۷‌) گواه بزرگی بر عدم رعایت استانداردهای جهانی در برخی از نیروگاه‌های ژاپن است.‌

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران