قلمرو استقرار

طی قرن‌های متمادی، بویژه بعد از اسلام، ایلات و عشایر گوناگونی در استان خراسان سكونت گزیده‌اند. مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از :
ایلات و طوایف كرد خراسان كردهای خراسان در اوایل دوره صفویه (1010 هجری قمری) به منظور پیشگیری از تاخت و تاز تركمانان و ازبكان به مرزهای شمال این استان انتقال داده شدند. از آن جمله می‌توان به ایلات مهم زعفرانلو، قراچورلو و شادلو اشاره كرد.
ایل زعفرانلو : این ایل پس از انتقال به شمال خراسان، در قوچان و اراضی پیرامون آن مستقر شدند و پس از استقرار در سرزمین خراسان با ازبكان و مغولان به زدوخورد پرداختند، آنان را سركوب و اخراج كردند و خود جانشین قبایل مذكور شدند. زعفرانلوها، امروزه در نواحی اسفراین، چناران، درگز، شیروان، قوچان، كلات، مشهد و نشابور پراكنده شده‌اند. حكام قوچان در گذشته از خوانین زعفرانلو انتخاب می‌شدند، از آن جمله «میر حسین‌خان» كه از سوی ناصرالدین‌شاه لقب «شجاع‌الدوله» گرفت از معروف‌ترین آن‌هاست.
ایل‌های معروف كرد زعفرانلو عبارتند از : باچیانلو، ایزانلو، بادلانلو، بریوانلو، بیچرانلو، پالوكانلو، پهلوانلو، توپكانلو، جلالی، حمزه كانلو، جلالی، حمزه كانلو، رشوانلو، روتكانلو، زیدانلو، سپل سپرانلو، سیوكانلو، شه‌رانلو، امیرانلو، شیخ كانلو، صوفیانلو، عمارلو، قاچكانلو، قراچورلو، قهرمانلو، كاوانلو، كوخ نبیكلو، كیوانلو، گولیانلو، مژدگانلو، میلانلو، ورانلو، هیزولانلو و هیودانلو.
ایل شادلو : شادلو یكی از ایل‌‌های بزرگ و معروف كرد است كه همزمان با ایل بزرگ زعفرانلو از جنوب غربی سرزمین قفقاز به آذربایجان و سپس به خراسان كوچانده شده‌اند. عشایر شادلو پس از ورود به خراسان در شمال غربی این استان در سرزمینی كه از بكان تخریب كرده بودند استقرار یافتند.
تا بیش از سال 1248 هجری قمری عشایر كرد زعفرانلو و شادلو رهبری واحد و یكپارچه‌ای داشتند اما در سال 1248 هجری قمری كه عباس میرزا به منظور سركوبی رضا قلی خان رهبر ایل زعفرانلو به قوچان حلمه كرد، نجف قلی خان شادلو از كمك به رضا قلی خان خودداری نمود و در نتیجه اتحاد و همبستگی دو ایل فرو پاشید. رضاشاه نخست زعفرانلوها را علیه شادلوها تحریك نمود و سپس دستور تیرباران سردار معزز ایلخان شادلو را صادر كرد. از طوایف ایل شادلو می‌توان بهاین موارد اشاره كرد : الانلو، بوغانلو، بدرانلو، قلیچانلو، قوپرانلو، دیرقانلو، اینرانلو، قوردانلو، جویانلو، مترانلو، قراباشلو، گریوانلو، جاپانلو و كاغانلو.