۸ آذر ـ ۲۹ نوامبر ـ بهترین ضابطه مطبوعاتی ایران که تنها ۹ ماه عمر کرد!

دهم آذر ۱۳۳۱ جلسه نهایی بررسی لایحه قانونی مطبوعات در خانه دكتر مصدق رئیس دولت وقت و با حضور او تشكیل شد ، سه ساعت طول كشید و ایرادهای وارده برطرف گردید.
این ضابطه پس از براندازی ۲۸ مرداد ابطال و دو سال بعد از آن ( سال ۱۳۳۴ ) یك قانون « محدود كننده » مطبوعات جایش را گرفت كه این قانون هم در سال ۱۳۵۸ توسط شورای انقلاب لغو شد.
طبق ضابطه آذر ماه ۱۳۳۱ جامعه مطبوعات ایران موظف شده بود كه با تشكیل انجمن، خود بر كار نشریات از نظر خروج از دایره حرفه، نزاكت ، اخلاقیات و عفت قلم نظارت كند ، اخطار دهد و در صورت بی اعتنایی به اخطار طرد كند. این لایحه قانونی ۴۷ ماده ای كه با امضای دكتر مصدق از ۱۲ آذر به اجرا در آمده بود چون با توجه به اصول آزادی فكر و بیان تنظیم شده بود در تاریخ ژورنالیسم ایران به عنوان بهترین ضابطه مطبوعاتی توصیف شده است.
در این لایحه قانونی رسیدگی به اتهامات مطبوعاتی بدون حضور هیات منصفه منع و « نشریه عمومی » تعریف شده بود و در آن، شرایط قبلی در مورد متقاضی پروانه، جز داشتن حداقل ۳۰ سال سن، سواد كافی( كه به تفسیر كارشناسان معاصر، منظور سواد روزنامه نگاری است )، نداشتن محكومیت قطعی ارتكاب جرائم عمومی و داشتن بنیه مالی برای شش ماه انتشار نشریه حذف و امور مطبوعات از وزارت فرهنگ جدا و به وزارت كشور واگذار شده بود. مورخان عموما شكوفایی ژورنالیسم ایران از آذر ماه ۱۳۳۱ تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ را به حساب این لایحه قانونی گذارده اند . رسیدگی به اتهامات مطبوعاتی با حضور هیات منصفه در قوانین بعدی مطبوعات هم باقی مانده است. لایحه قانونی مطبوعات مصوب ۱۳۳۱ انتشار نشریاتی را كه نخواهند منظما انتشار یابند، مانند كتاب و هرگونه مطلب چاپی دیگر، از دریافت پروانه معاف كرده بود كه اینك انتشار كتاب هم نیاز به بررسی قبلی و صدور مجوز از جانب دولت ( وزارت ارشاد ) دارد.
پروانه انتشار نشریه از شهریور ۱۳۳۲ به این طرف در ایران ، با قوانینی كه جانشین لایحه دكتر مصدق شد محدود و هربار محدودتر شده و عملا به صورت انحصاری درآمده است كه به اظهار برخی صاحبنظران، همین محدودیت از پیشرفت و تكامل مطبوعات در ایران جلوگیری كرده و در این زمینه ملت بدون دفاع مانده است.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز