گوشه ای سبز در خانه

ایرانیان <سبزدوست> در هر شرایطی برای خود فضای سبز ایجاد می‌كنند. ممكن است این فضای سبز یك جعبه چوبی بوده كه قبلا در آن میوه پر می‌شده و حالا بوته یا نهالی كوچك در آن كاشته شده، یا باغچه‌ای مرتب و كرت‌بندی شده یا باغی سرسبز و باصفا. هركس به فراخور امكانات و همچنین فرصت و سلیقه‌ای كه دارد، سعی می‌كند نوعی فضای سبز برای خود و خانه‌اش فراهم كند. این مطلب را بخوانید، شاید چیزهایی در آن بیابید كه به شما انرژی و هدف تازه‌ای در مورد فضای سبز خانگی‌تان بدهد.
ممكن نیست كسی درباره اكسیژن‌رسانی گیاهان چیزی نشنیده باشد. مهم تاثیر گیاهان در تلطیف هوایی كه اطراف ماست و ما ناگزیر از فروبردن آنیم، نیاز به تحقیقات علمی و آزمایشگاه ندارد. گیاهان با عمل فتنوسنتز خود هم دی‌اكسیدكربن زیان‌آور را می‌گیرند هم به جای آن اكسیژن حیات‌بخش را هدیه می‌دهند و هم با افزایش رطوبت و خنك‌كردن هوا به‌خصوص در فصول گرم سال، آن را مطبوع طبع لطیف ما می‌كنند.
با این حال اگر تاثیر یك باغچه كوچك حیاط خانه‌مان را - با چند تا چنار و سرو معمولی - همین جا تمام شده بدانیم، سخت اشتباه كرده‌ایم.
در روزهای شیوع وبا - كه خدای نكرده ممكن است در این تابستان هم تكرار شود - چیزی كه خیلی از مردم را اذیت كرد محرومیت اجباری مصرف سبزی‌ها بود كه علت آن هم نه آلودگی خود سبزی‌ها كه آلودگی آب مصرفی برای آبیاری آنها بود. در این اوضاع، آنها كه باغچه كوچكی داشتند و توانسته بودند كمی از سبزی‌های مختلف در آن بكارند، حسابی <جشن سبزی> گرفتند؛ چون می‌توانستند باغچه‌شان را با آب سالم آبیاری كنند و بنابراین از سلامت آن مطمئن بودند.
● میوه و ثمرات دیگر
<سبزی كاری> می‌تواند سرگرمی خوبی برای اوقات فراغت ما بسازد - از آماده‌كردن خاك، كاشتن و آبیاری تا علف‌چینی و سایر مراقبت‌ها - می‌تواند كلی فایده‌های دیگر هم برای ما داشته باشد. اول آنكه چون حاصل دسترنج خود آدم است و همین‌طور همیشه در دسترس و نزدیك، كمك زیادی می‌كند كه ما از فواید تغذیه‌ای مصرف سبزی‌ها بی‌بهره نمانیم. البته استفاده از سبزی‌های باغچه برای رفع نیاز‌ خانواده از لحاظ اقتصادی هم مقرون به صرفه خواهد بود و این هم مسلما نكته مهمی به خصوص برای ما اقشار كم در آمد محسوب می‌شود.
غیر از سبزی‌ها، انواع درختان میوه هم می‌تواند باغ وباغچه ما را پر كند كه فواید وثمرات آن بر كسی پوشیده نیست.
● زیبا شناسی
زیبایی یك باغچه یا باغ فقط به گل‌ها‌ی رنگارنگ و گران قیمت زیبا نیست. لازم نیست حتما لاله‌های آن‌چنانی یا اركیده كاشته باشید تا از تماشای باغچه‌تان لذت ببرید.
رنگ سبز گیاهان وحتی همین چنار تكراری خودمان به اندازه كافی می‌تواند روح‌ بخش و آرامش دهنده باشد.
درست است كه هر نوع گیاهی زیبایی خودش را دارد و حتی در شكل وحشی‌اش هم زیباست، اما رسیدگی به آن ضمن اینكه باعث رشد بهترشان خواهد شد، زیبایی‌شان را نیز دو چندان می‌كند. هرس كردن درختان كه معمولا اندكی پیش از بهار باید انجام شود، به همین دلیل است.
چمن زنی، مرتب ساختن حصار حاشیه‌های آجری، راه‌های شنی و سنگریزه كه از وسط باغچه می‌گذرد ساختن آب‌نما‌ها و حوض‌ها و آلاچیق‌ها، كار گذشتن مجسمه‌های زینتی و غیره می‌تواند این زیبایی‌ها را بهتر نمایان كند و آن را دو چندان نماید.
● نكات قابل توجه در فضای سبز
▪ آبیاری: سعی كنید از آب چاه استفاده كنید تا آب تصفیه شده تا آب لوله كشی ذخیره شود. اگر چاه ندارید و باغچه‌ای نسبتا بزرگ، می‌توانید از متصدیان شهرداری برای رسیدگی وآبیاری به آن كمك بخواهید.
منبع آب را طوری قرار دهید كه برای آبیاری كل فضای سبزتان به دردسر نیفتید. گاهی فاصله شیر با منبع آب از بعضی مناطق طوری است كه به شلنگ‌های با طول زیاد نیاز پیدا می‌كنیم. این موضوع هم باعث سخت‌ترشدن جابه‌جایی شلنگ می‌شود و هم امكان گره خوردن آن را زیاد می‌كند و مهم‌تر از آن ممكن است باعث صدمه به گیاهان نازك‌تر و ضعیف‌تر مثل سبزی‌ها شود.
پس یا با استفاده از منابع مختلف كه در جاهای مختلف كار گذاشته شده، و یا با شیب‌داركردن سطوح و كرت‌بندی آن این مشكل را مرتفع كنید.
▪ راه‌های فرعی: برای رسیدگی به همه نقاط باغچه، حتی اگر باغچه چندان بزرگی هم نباشد، لازم است دسترسی‌های مناسبی برای آن فراهم كرد؛ طوری كه هم خودمان راحت باشیم و هم سبزی‌ها و سایر گیاهان از صدمات احتمالی در امان بمانند. در یك باغچه سبزیجات، گاهی گذاشتن چند آجر یا موزاییك در نقاط مناسب كفایت می‌كند. در یك باغ میوه باید را‌ه‌های مناسبی - از سنگریزه و شن یا حتی سیمان- درنظر گرفته شود تا جوی‌‌های آب‌رسان به درختان از بین نروند و در ضمن بتوان میوه‌های احتمالی درختان را هم به راحتی چید.
مستطیل‌های سیمانی یا ساخته شده از سنگفرش‌ها در وسط یك راه چمن‌كاری شده، لذت بردن از فضا را با گل‌آلودنشدن كفش‌ها و له نشدن چمن‌ها توام می‌كند.
▪ جایی راحت: از قدیم كارگذاشتن تخت‌های چوبی در كنار حیاط خانه - جلوی حوض - انداختن فرش و مخده روی آن، راه‌اندازی سماور و بساط چای و عصرانه بر آن، به‌خصوص در بعدازظهرهای طولانی و گرم تابستان، رسم خوشایندی بوده كه نقش مهمی در نزدیكی و صمیمت افراد خانواده داشته است. حالا هم اگر شما در خانه‌تان امكان برپاكردن چنین بساطی را دارید، حتما مقدمات آن را در این فصل فراهم كنید تا در تابستان بتوانید در كنار خانواده‌تان از آن لذت ببرید. ساختن آلاچیق‌های چوبی و حصیری هم، با امكانات وهزینه كم، می‌تواند یك محیط سایه‌دار خانوادگی مناسب به شما هدیه كند. گاهی از داربست‌ها و گیاهان بالارونده برای ساختن چیزی مشابه آلاچیق طبیعی استفاده می‌شود. با هدایت درختان مو، بر روی داربست‌ها، می‌توانید دست دراز كنید و انگور بچینید و در صورتی كه یاس‌های بالارونده و یا اقاقیا را انتخاب كرده باشید، زیبایی و عطر اعجاب‌انگیز آنها به‌خصوص در فصل بهار، شما را مست خواهد كرد.
● حصارها
نرده و حصار می‌تواند فقط جنبه تزئینی داشته باشد اما در برخی موارد می‌تواند به پیشگیری از سوانح و حوادث در باغچه‌ها و فضاهای سبز كمك كند. مخصوصا وقتی در حیاط خانه چاه آب دارید، از كشیدن محافظ مطمئن برای آن غافل نشوید.
گاهی هم محافظ‌ها می‌تواند جلوی ورود مزاحمان را به باغچه‌تان بگیرید و در نتیجه از آسیب‌دیدن گیاهان جلوگیری كند. مزاحمانی مثل آدم‌های حواس‌پرت، گربه‌ها، دوچرخه‌ها و بچه‌های سر به هوا!
جنس حصارها ممكن است از چیزهای مختلف باشد. از پرچین‌های چوبی ساده گرفته تا نرده‌های محكم فلزی، حصیرهای عمودی، و یا حتی ردیفی از گیاهان مخصوص! ازجمله معروف‌ترین این حصارهای طبیعی - كه گاهی برای كم‌كردن دید محیط‌های خصوصی خانگی هم به‌كار می‌روند - شمشادها به‌خصوص انواع بلندتر آن هستند، اما گیاهان دیگری هم ممكن است به‌كار روند.

‌‌رضا سلا‌متیان

منبع : روزنامه سلامت