کشور فلسطین باید فردا صبح تشکیل شود

پس از برگزاری نشست کشورهای حامی حکومت خودگردان فلسطینی در پاریس که در آن بیش از۷۰ کشور و سازمان بین‌المللی شرکت کرده بودند،" نیکولا سارکوزی " رئیس‌جمهوری فرانسه به همراه " برنار کوشنر" وزیر امور خارجه فرانسه و نزدیک‌ ترین مشاورانش از جلسه خارج شدند و با حضور در برابر خبرنگاران و اصحاب رسانه در کاخ الیزه به پرسش‌های آنها درباره مسائل روز جهانی از جمله بحران فلسطین، مسئله لبنان و پروژه اتحادیه مدیترانه که وی پیشنهاد تاسیسش را داده، پاسخ داد.
آقای رئیس‌جمهوری در نطق خود در کنفرانس کشورهای حامی حکومت خودگردان فلسطینی آنچنان از تشکیل کشور فلسطینی سخن به میان آوردید انگار که قرار است این دولت همان فردا صبح تشکیل شود. در حالی که در وضعیت میدانی اوضاع به گونه‌ای است که نمی‌توان به همین سادگی صحبت از تشکیل کشور مستقل فلسطینی زد. به نظر شما چگونه می‌توان میان دو طرف‌ معادله توافق ایجاد کرد؟
به نظرم کشور فلسطین باید همین فردا تشکیل شود. برای من یک دلیل بیاورید که چرا نباید کشور مستقل فلسطینی بسرعت تشکیل شود. وقتی می‌گویم فردا منظورم همین فردا صبح نیست. منظورم در سریع‌ترین زمان ممکن است. آخر شما بگویید آیا چنین تاخیری باعث افزایش و طولانی‌تر شدن عذاب‌ها و کینه‌ها و کدورت‌ها نمی‌شود؟
● با وضعیت میدانی چه کنیم؟
درست است اوضاع میدانی بد است اما فرصت‌هایی هم هست که بتوانیم کارهایی انجام دهیم. بدترین کارها این است که با وجود وضعیت بد هیچ تحرکی نداشته باشیم. برای همین است که می‌گویم همین الآن باید برخیزیم و کاری بکنیم.
من سختی‌ها را می‌بینم و برای همین است که معتقدم تنها راه حل پیش رفتن رو به جلو است. درست است وقتی کارها مشخص می‌شوند و خودشان را نشان می‌دهند هیچ کس نمی‌تواند خطر کند اما با این حال خطر بزرگتر این است که هیچ اقدامی و حرکتی نکنیم.
باید این جا اضافه کنم ابومازن باید برای مصلحت خودش هم که شده به فکر پیشرفت باشد چون درآن جا مشکلی به نام غزه دارد.
اولمرت هم باید به فکر پیشرفت رو به جلو باشد، زیرا وی نیز با مشکلات داخلی دست و پنجه نرم می‌کند. در همین رابطه ایالات متحده هم باید به فکر حرکت رو به جلو باشد زیرا انتخابات آمریکا نیز نزدیک است و این به مصلحت ایالات متحده است که حرکتی در این زمینه داشته باشد.
در مورد اروپا هم باید بگویم هر گونه موفقیتی ]در خاورمیانه[ باعث افزایش نفوذ آن ]در منطقه[ می‌شود.
خلاصه این که امور را به شکل یک تصویر مشمئزکننده نمی‌بینم. بلکه بر عکس معتقدم هر چه امور بیشتر گره بخورد فرصت‌ها نیز بیشتر از دست می‌روند.
این را هم باید اضافه کنم برای نخستین بار است که رئیسی فلسطینی بر اساس یک برنامه کامل،جدی و منسجم بدین شکل گام بر می‌دارد.
ابومازن صلح را می‌خواهد و من مطمئنم که رهبران اسرائیلی نیز به دنبال فرصت مناسبی برای تشکیل کشور فلسطین هستند. این به مصلحتشان است. بهتر است که یک کشور فلسطینی در مرزهای اسرائیل تشکیل شود به جای آن که دو منطقه ]غزه و کرانه‌[ با هویتی غیر ثابت وجود داشته باشد.
این امور، مسائل اساسی است که باید بر اساس آن کارها پیش رود. اما فردا برای متوقف ساختن شهرک‌سازی‌ها و دیوار حائل و ایجاد پیشرفت حقیقی در مذاکرات چه باید کرد؟
درباره شهرک ‌سازی‌ها به همان چیزی که قبلا ]در نشست[ گفتم معتقدم. معتقدم نباید بترسیم که اتفاق‌های اولیه دوباره تکرار شوند. ما باید از ارزش و گفت و گوهای سیاسی بر اساس چیزی که برای همه مفید است نگذریم. مثلا بخواهیم که حملات موشکی را متوقف کنند تا در مقابل شهرک‌سازی‌ها نیز متوقف شوند.
● مثلا همان چیزی که در نطق تسپی لیونی] وزیر امور خارجه اسرائیل[آمد؟
فکر نمی‌کنم چنین نطق‌هایی بتواند کمکی به گشایش امور ضروری بکند. من ماه ژانویه به اسرائیل خواهم رفت و همین موضوع را شخصا به اسرائیلی‌ها خواهم گفت. به فلسطین هم خواهم رفت و همین موضوع را به آنها نیز می‌گویم.
در این جا می‌خواهم یک نکته‌ای را اضافه کنم. ما باید به پیشرفت دست یابیم تا از رو در رویی میان دنیای غرب با دنیای عرب جلوگیری شود.
می‌خواهم پلی میان این دو دنیا بسازم تا بنشینیم و با یکدیگر گفت و گو کنیم و اجازه ندهیم تندروها و تروریست‌ها بهانه‌ای بیابند تا آن حوادثی که مثلا در الجزایر اخیرا رخ داد دوباره تکرار شود. آنچه در الجزایر رخ داد بربریتی خاص خود بود.
این تروریست‌ها خود گروهی جنایتکارند. لازم است تمام کارهای ضروری برای جلوگیری از فعالیت‌های آنها را انجام دهیم.
من همچنین تلاش می‌کنم کشورهای عربی به تکنولوژی صلح‌آمیز هسته‌ای برسند زیرا در آینده منبع اصلی رسیدن به انرژی است. این چیزی است که به همه می‌گویم، از ژنرال قذافی تا بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه، برای همین هم برای انجام مذاکرات به مغرب و تونس و الجزائر سفر کرده‌ام.
بگذارید باز هم کمی بیشتر به موضوع فلسطین بپردازیم. چگونه می‌توانیم مشکل غزه را حل کنیم؟
اول باید بگوییم غزه جزئی از کشور آینده فلسطینی است و نمی‌توان آنجا دو دولت فلسطینی وجود داشته باشد. آن جا یک کشوراست. ما تلاش می‌کنیم که حکومت خودگردان، غزه را از شبه‌نظامیان و مجموعه‌های مسلح موجود در آن خلاص کند.
● خب. اما چگونه؟
بوسیله اعطای ابزارهای لازم به حکومت خودگردان فلسطینی برای اجرای قانون و برقراری احترام، امنیت و گسترش نظم. محمود عباس دیروز گفت ما دوباره انتخابات برگزار می‌کنیم. برای همین می‌خواهم از موفقیت‌هایی که کنفرانس به دست آورد بگویم. ۴/۷ میلیارد دلاربرای کمک به فلسطین. این موفقیتی روشن و مهم است.
وقتی که قرار است با مسئولان اسرائیلی مذاکره کنی، آیا ممکن است آنها به آنچه تو می‌گویی خوش‌بین باشند و حاضر به اجرای آنها باشند بویژه این که تو دوستشان هستی؟
من دوست اعراب هم هستم. موضعم این است. خواهان توقف شهرک ‌سازی‌ و بازگشت به مرزهای ۱۹۶۷ و ایجاد کشوری متصل میان کرانه باختری، غزه و قدس هستم. من با بنیامین نتانیاهو ملاقات داشته‌ام، میزبان اولمرت و تسیبی لیونی بوده‌ام و از شیمون پرس نیز در هنگام ملاقاتش از کشورمان میزبانی خواهم کرد. این چیزی است که به همه می‌گویم.
این را هم می‌خواهم بگویم که ترس عامل اصلی عدم اطمینان دو طرف است. از این رو لازم است به اسرائیل تضمین‌هایی مطابق با آنچه مجموعه‌های بین‌المللی برای حفظ و برقراری امنیتشان می‌خواهند بدهیم.
در این صورت شاید بتوانیم به پیشرفتی برسیم. وقتی که با طرف‌ها صحبت می‌کنیم چیزی نمی‌بینیم که مانع پیشرفت شود. می‌دانیم شرایط همکاری دو طرف چیست. بنابراین لازم است همه طرف‌ها خطرپذیری را نیز بپذیرند.
چه کارهایی باید کرد تا آنچه تو می‌گویی محقق شود؟ حقیقت این است که ما به دور حلقه فراغی می‌گردیم. نشست‌ها برگزار می‌شوند اما وضعیت بهبود نمی‌یابد.
این همان چیزی است که ما به دنبال آن هستیم. کمک‌ها چیز مهمی است. این سوال را همیشه از خودم می پرسم: آینده منطقه بدون حل مسئله چه خواهد بود؟
تاکید می‌کنم همکاری، بهتر از دیوار حائل امنیت اسرائیل را تامین می کند. امروز همه اعتراف می‌کنند باید کشور فلسطین تاسیس و امنیت و نظم تامین شود.
از این رو فشار وارد می ‌کنیم تا اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها قانع شوند تا به دور از کینه و نفرت برای تشکیل دو کشور مستقل تلاش کنند.
اسرائیل یک واقعیت سیاسی است که در نیمه نخست قرن گذشته میلادی تاسیس شد. کشور فلسطین نیز یک واقعیت سیاسی جدید برای قرن بیست و یکم است. فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها دو همسایه همانند ما و آلمانی‌ها خواهند شد.
اما اگر نخواهند مشکل را حل کنند همگان باید شاهد رو در رویی دنیای عرب با دیگران باشند. اسرائیلی‌ها از من دعوت کرده‌اند در کنیست- پارلمان اسرائیل- سخنرانی کنم.
آنها به فرانسه اطمینان دارند، همانطور که فلسطینی‌ها به آن مطمئنند.
محمود عباس درباره روابط خوب فرانسه با اسرائیل به من گفت:" این برگه مهمی است که برای اسرائیلی‌ها اطمینان‌بخش است."
به او پاسخ دادم نمی‌خواهم اسرائیلی‌ها با منافع شما تشکیل شود، همانطور که قبول نمی‌کنم کشور شما بر اساس منافع آنها تشکیل شود.
اسرائیل بخوبی می‌داند که من به هیچ وجه رو در بایستی ندارم بویژه درباره امنیت آن.
همان‌طور که معتقدم بهترین ضمانت برای امنیت اسرائیل تشکیل کشور فلسطینی با قابلیت ادامه حیات است.
تمام دنیا بخوبی می‌داند هیچ چیزی نمی‌تواند جای کشور فلسطینی دموکراتیک، مدرن و قادر به ادامه حیات را بگیرد، این همان کلید است.
● فلسطینی‌ها بیشتر از این نمی‌خواهند؟
اگر می‌خواهند باید پیشرفت کنند.
● با کاندولیزا رایس ملاقات داشتی. به طور مرتب با آمریکایی‌ها ارتباط داری. آمریکایی‌ها حقیقتا می‌خواهند درگیری‌ها پایان یابد و در یافتن راه حل سهیم باشند؟
احساس می‌کنم آنها به دنبال عمل و موفقیت در برقراری صلح هستند. زیرا موضوع هم برای خودشان و هم برای دولت آمریکا مفید است (بویژه که دوران حکومتشان نیز رو به پایان است).
پس چرا همه، سیاست‌های فرانسه را در راستای حمایت از سیاست‌های آمریکا می‌بینند، و معتقدند که این آمریکایی‌ها هستند که قوی‌ترین وزنه را در خاورمیانه دارند.
تلاش می‌کنم نقشم را ایفا کنم. تلاش می‌کنم نقشم سیاسی باشد ]در خاورمیانه[. آمریکایی‌ها معتقدند هر کس که تحرکی داشته باشد حرکت ما را متوقف نمی‌کند.
کاندولیزا رایس را ببینید. باید بیشترین تقدیر را از او کرد، تلاش‌هایی که فرانسه در منطقه می‌کند هیچ برخوردی با کارهای او ندارد.
آنچه آمریکایی‌ها می‌خواهند همان چیزی است که ما از آن اطلاع داریم. اگر هم اختلافی میان ما و آنها رخ داد درباره‌اش مذاکره می‌کنیم. وجود اختلاف هم به معنای وجود شک یا تجدید نظر در دوستی بین ما و آمریکایی‌ها نیست.
از چاوز استقبال کردم زیرا دیدم می‌تواند برای آزادی انگرید بتانکور ]که در کلمبیا دربند است[ مفید باشد. از قذافی در پاریس استقبال کردم و نتیجه‌اش آن شد که همه کشورهای اروپایی پیشنهاد امضای همکاری با لیبی را مطرح کردند.
درباره بشار اسد، جان دیوید لیفیت- مشاور سارکوزی- را پیش او فرستادم و آمریکایی‌ها را نیز در این باره مطلع کردم.
من هر آنچه بگویم انجام می‌دهم و نمی‌گویم هم هر چه انجام می‌دهیم موفقیت‌آمیز خواهد بود. به قذافی گفتم:" اگر بیماران بلغاری را آزاد کنی ]به همراه پزشک فلسطینی[ تو را همراهی خواهیم کرد که به جامعه جهانی باز گردی."
این کارهایی است که انجام دادیم و برای همین نیز مورد حمله ]منتقدین[ قرار گرفته‌ایم.
● آیا حملات رسانه‌ای و سیاسی منتقدین به تو آسیبی و تعرضی وارد کرد؟
حملات منتقدین احمقانه بود. سوسیالیست‌ها از من خواسته بودند که سفرم به الجزایر را لغو کنم زیرا یک وزیر الجزایری به من حمله کرد.
دیدم که دیدار از یک کشور با ۳۰ میلیون نفر جمعیت بسیار قوی‌تر و مهم‌تر از این موضوع است. چه کنم با سیاست فرانسوی – عربی که در تمام حالت‌ها ملاحظات و محدودیت‌هایی دارد. آیا ممکن بود به الجزایر نروم یا دیدار قذافی را لغو کنم؟
این اواخر تلاش کردی در رابطه با سوریه گشایشی ایجاد کنی و با رئیس‌جمهوری سوریه چند بار هم تماس گرفتی. آیا بشار اسد به آنچه می‌خواهید پاسخ می دهد؟
با او سه بار تماس گرفتم و با صراحت صحبت کردم. تلاش کردم او را ترغیب کنم و به او گفتم:" لبنان حق دارد که رئیس‌جمهوری داشته باشد و از استقلال خود استفاده کند. این کشور باید یک دولت وحدت ملی داشته باشد. بشار، ازهمه ابزارها استفاده کن و از تمام اختیاراتی که در حوزه‌ات است بهره ببر تا این اهداف تحقق یابند."
باید اعتراف ‌کنم تا آخر راه با او رفتم. اکنون، حرف زدن کافی است. عمل می‌خواهم. آخرین فرصت شنبه آینده است. ‌]جلسه نمایندگان لبنان که آن هم اکنون سپری شده است.[
● اگر شنبه آینده انتخابات انجام نشد چه؟
آن موقع دیگر به صراحت هر آنچه فکر می‌کنم خواهم گفت و تحلیلم را بیان می‌کنم.
● آخرین تماس تلفنی‌ات با او کی بود؟
پریشب. (شب یک‌شنبه).
● سوریه در لبنان تنها نیست. آنجا ظاهرا عامل ایرانی نیز هست؟
با ایرانی‌ها هم به نوع دیگر مشکل داریم. سلاح هسته‌ای. بارها گفته‌ام، دستیابی ایران به بمب هسته‌ای چیزی است که پذیرفتنش برای من ممکن نیست.
نظرم را تغییر نمی‌دهم و با ایرانی‌ها نیز کانال‌های ارتباطی داریم تا شاید بتوانیم آنها را قانع کنیم. ما از آنها می‌خواهیم بگذارند بازرسان آژانس بین‌المللی کارشان را بکنند. از آنها می‌خواهم جهان را به سمتی نبرند که سوار مخاطرات شود. همچنین باز هم می‌خواهم که قواعد بین‌المللی که با آنها صداقت دارند را زیر پا نگذارند.
● برگردیم به انتخابات ریاست جمهوری، آیا گمان می‌کنی اگر جلسه شنبه برگزار نشود شورای امنیت وارد عمل می‌شود؟
اگر شنبه انتخابات برگزار نشود، گزارش بدی خواهد بود. این به معنای بازگشت درگیری‌ها و چند حکومتی‌ها است. ما می‌گوییم باید اصلاح قانون اساسی انجام شود، رئیس‌جمهوری جدید انتخاب شود، دولت جدید تاسیس شود و قانون انتخابات تعدیل شود.
نتیجه این کارها چه خواهد بود؟ این به حزب‌الله مرتبط است که می‌خواهد مخالفت با دولت به جایی برسد که تلاش‌هایی که با آن موافق نیست تعطیل شوند.
● آیا درباره لبنان با رایس هم گفت و گو کرده‌ای؟
بله
● احساس می‌شود واشنگتن در این باره شدیدتر رفتار می‌کند، در حالی که فرانسه در وساطت‌ را باز گذاشته است؟
با رایس تماس گرفتم و فهمیدم که او بر روی همین خط حرکت می‌کند.
● درباره سفرت به لبنان؟
پس از انتخاب رئیس‌جمهوری جدید
● از این که گشایشی با سوریه داشته‌ای پشیمانی؟
حالا دیگر نه.
● امیدواری که جوابت را بدهند یا این که مشغول بازی هستند؟
فکر نمی کنم برای کاری که کردم کاری بکنند.
● درست است به بشار اسد در تماست تلفنی‌ اخیرت گفته‌ای که ضمانت تشکیل دولتی را می‌دهی که ضمانت مخالفان دولت را نیز در بر داشته باشد؟
اولا من نمی‌توانم چنین ضمانتی بدهم چون لبنانی نیستم. به بشار اسد گفتم باید درباره جزئیات تشکیل دولت بعد از انتخابات ریاست جمهوری گفت و گو کنیم. شاید بتوانم به مشکل گروه اقلیت و مطالباتش را رسیدگی کنم.
● به دنبال اجرای پروژه اتحادیه مدیترانه هستی. ظاهرا این پیشنهاد توسط اروپا - مثلا آلمان‌ها- جدی گرفته نشده؟
این پروژه‌ای است که به آن اعتقاد دارم و برای موفقیتش تلاش می‌کنم. تو فکر می کنی کشورهای اروپایی از این طرح استقبال نکنند، اما ظاهرا همه (هر کشور اروپایی) می‌خواهد در آن مشارکت داشته باشد و این بدان معنا است که پروژه موفق است.
کشورهای دریای مدیترانه تلاش می‌کنند که این پروژه عملی شود. پس از آن پروژه‌های مختلفی را در درون این اتحادیه اجرا خواهیم کرد. مثلا صدراعظم آلمان، آنگلا مرکل، ممکن است بگوید مسئله مهاجرت‌های غیر قانونی از طریق دریای مدیترانه به دلیل وجود جمعیت بزرگی از ترک‌ها در آلمان برای ما خیلی اهمیت دارد. پروژه‌های دیگری نیز درباره آب، آلودگی دریای مدیترانه و فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز مطرح است که مثلا آلمان می‌تواند در آن مشارکت داشته باشد
● ممکن است اتحادیه مدیترانه با وجود بر جا ماندن درگیری فلسطینی – اسرائیلی، تشکیل شود
درسته مشکل فلسطین مطرح است اما این باعث نمی‌شود که با یکدیگر کار نکنیم. تلاش‌ می کنیم دریای مدیترانه را پاک ‌ترین و آرام ترین دریای جهان کنیم. این موضوعی است که هیچ ربطی به موضوع فلسطینی ندارد.
● اما به ما گفته شده که رئیس‌جمهوری الجزایر، بوتفلیقه، چندان این طرح را جدی نگرفته و آن را به موضع فرانسه در قبال درگیری‌های صحرا مرتبط دانسته است؟
رئیس‌ جمهوری الجزایر به من گفت که از اتحادیه مدیترانه حمایت می‌کند. من دو بار از الجزایر دیدن کرده‌ام. اما درباره بازگشت توازن می‌خواهم بگویم که طرف مغربی خواستار خودمختاری شده و برای پایان دادن به درگیری‌ها تلاش‌هایی نیز کرد. همین طور شورای امنیت به اتفاق آرا به خودمختاری این منطقه رای داد و همه دیدند که زمینه تازه‌ای برای گفت و گو و مذاکرات وجود دارد. در هر حالت من از کسانی نیستم که می‌گویند تشکیل یک جمهوری صحرایی در جایی غیر از متصل به دریا می‌تواند عامل صلح در منطقه باشد.
● نظرت درباره روابط عربی چیست. بویژه این که تو در دنیای عرب می‌گردی و به زودی هم به مصر می‌روی. ماه آینده نیز تور خلیج فارست آغاز می‌شود؟
روابط بسیار خوبی با برخی از مسئولان عرب برقرار کردم. روابط دوستانه‌ای نیز با ملک عبدالله دوم پادشاه اردن دارم.
ملک عبدالله، پادشاه عربستان، مرا تحت تاثیر قرار داد. او مردی حکیم است. از سوی دیگر، روابط دوستانه‌ای نیز با امیر قطر و نخست‌وزیر این کشور دارم.
با مسئولان بلندپایه اماراتی و بسیاری از مسئولان عرب نیز تماس داشته‌ام.
حسنی‌ مبارک اداره امور مصر را با وجود مشکلات بسیاری که با آن رو به رو است به طور ممتازی بر عهده دارد.
از سوی دیگر بن علی، رئیس‌جمهور تونس، درصد بسیار بالایی از بودجه را به آموزش اختصاص داده که بسیار خوب است.

نویسنده : علی موسوی خلخالی

منبع : دیپلماسی ایرانی