بررسی تاثیر دو روش آرام سازی پیشرونده عضلانی و لمس درمانی بر اضطراب و علایم حیاتی و بروز دیس ریتمی های قلبی بیماران تحت کاتتریسم قلبی

این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی و از نوع کارآزمایی بالینی است که در بیمارستان قلب جماران به منظور بررسی تأثیر دو روش درمانی غیردارویی (لمس درمانی و آرام سازی) بر اضطراب و علایم حیاتی و بروز دیس ریتمی های قلبی بیماران زن تحت کاتتریسم قلبی انجام شده است. ۸۰ بیمار مبتلا به بیماری عروق کرونر به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف و با توجه به ویژگی های واحدهای مورد پژوهش انتخاب شدند که ۳ مورد به علل مختلف از مطالعه حذف گردیدند و ۷۷ مورد باقیمانده به صورت تصادفی به سه گروه لمس درمانی(۲۶ نفر) ، آرام سازی (۲۶ نفر) و گروه کنترل (۲۵ نفر) تقسیم شدند. چهار ساعت قبل از انجام کاتتریسم برای گروه ۱ روش لمس درمانی به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه توسط پژوهشگر که در این زمینه آموزش کافی را دیده و مهارت لازم را کسب کرده بود انجام می شد و گروه ۲ نیز به مدت ۲۵-۲۰ دقیقه با استفاده از نوار آرام سازی بنسون، ورزش های آرام سازی پیشرونده عضلانی را انجام می داد.
روش های درمانی در هر ۲ گروه ۴ بار در طی این ۴ ساعت تکرار می شد (به فواصل هر یک ساعت) و در گروه کنترل ۳ هیچ گونه مداخله ای انجام نمی شد.
به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه و چک لیست ثبت علایم حیاتی و دستگاه اندازه گیری فشارخون و فرم اضطراب اسپیل برگر (حالت و رگه) و چک لیست مشاهده ای ثبت دیس ریتمی های قلبی حین کاتتریسم استفاده شد.
تجزیه و تحلیل اطلاعات توسط نرم افزار های کامپیوتری SPSS انجام گردید و نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که هر دو روش لمس درمانی و آرام سازی بر اضطراب موقعیتی واحدهای مورد پژوهش تأثیر معناداری داشته و اضطرابشان را کاهش داده اند (P=۰۰۰) ولی بر اضطراب شخصیتی افراد تأثیر معنادار نداشته اند و احتمالاً جلسات بیش تری برای مشخص شدن تاثیر آن ها ضرورت دارد.
از طرفی این روش ها بر کاهش فشارخون سیستولیک (P=۰.۰۰۲) و تعداد نبض (P=۰۰۰) و تعداد تنفس (P=۰.۰۰۱۴) بیمار در موقعیت تنش زا مؤثر بوده، آزمون آماری اختلاف معناداری را نشان داده و نیز توانسته اند موجب کاهش بروز دیس ریتمی قلبی (سینوس تاکیکاردی) در حین کاتتریسم (P=۰.۰۰۵). هم چنین مدت انجام کاتترویسم در گروه ۱ و ۲ نسبت به گروه کنترل اختلاف معناداری را نشان داده است (P=۰.۰۰۳). با استناد به نتایج این پژوهش، لمس درمانی روشی است که می تواند همانند آرام سازی اضطراب بیمار را در اتاق کاتتریسم و در موقعیت های تنش زا کاهش دهد و با کاهش اضطراب، منجر به کاهش فشارخون و نبض بیمار را در اتاق کاتتریسم در نتیجه اسپاسم عروقی و تاکی اریتمی های قلبی بکاهد و با توجه به این که در این روش بیمار غیرفعال بوده، محدودیت های روش آرام سازی را در برندارد می توان به عنوان یک روش جایگزین و مناسب در موقعیت بالینی آن را به کار گرفت و از آثار مثبت این روش درمانی نیز استفاده کرد.

میترا ذوالفقاری
فضل اله احمدی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی