تجسم خلاق

تجسم خلاق(Creative Imagery) یا تجسم هدایت شده (Guided Imagery) به عنوان یك تكنیك- ذهن بدن بر این پایه استوار است كه ذهن و بدن با هم مرتبط هستند و می توانند در درمان بیماری و ایجاد سلامتی بر هم اثر بگذارند و یکدیگر را تقویت كنند . تجسم ، تجسم خلاق ، در نظر آوردن ، خود هیپنوتیزمی اصلاحاتی هم معنا هستند . این روش یك جریان فكری است كه در آن شخص قادر به دیدن ،‌ شنیدن ، احساس كردن یا بوییدن آن باشد و یا بتواند مزه آن را در تصور خود بچشد .
● تاریخچه تجسم خلاق چیست ؟
تجسم خلاق حداقل از زمان قرون وسطی استفاده می شده ، زمانی كه راهبان تبتی با تجسم بودا سعی در شفای بیماران داشتند . در زمان حاضر درمانهای دو وجهی (‌ذهن بر جسم اثر می گذارد و جسم بر ذهن ) ابتدا در اواخر قرن ۱۹ توسط ویلیام جیمز پدر روانپزشكی آمریكا پیشنهاد شد .
● موارد استفاده :
یك درمان مكمل است كه تقریباً در تمام شرایط می تواند قابل استفاده باشد ، خصوصاً‌:
▪ كاهش درد حاد و مزمن
▪ سردرد
▪ نشانگان پیش از قاعدگی
▪ كاهش فشار خون
▪ كاهش نگرانی
▪ سرعت بخشیدن به درمان در رفتگی ، پیچ خوردگی و شكستگی
▪ تقویت سیستم ایمنی بدن
▪ تقویت اعتماد به نفس
▪ به وجود آوردن تغییرات رفتاری
● در طی تجسم خلاق چه اتفاقی می افتد ؟
جهت گیری به وسیلهٔ یك مربی ، مدرس یا نوار صوتی داده می شود.به عنوان نمونه:
▪ به آرامی بنشینید ، تنفس عمیق بكشید و با هر تنفس تصور كنید در صلح و آرامش هستید .
▪ همانطور كه نفس می كشید ، هر قسمت از بدنتان را از پا تا سر ریلكس كنید .
▪ خودتان را در یك جای دوست داشتنی تصور كنید . تصور كنید چقدر آرامبخش ، صلح آمیز و ساكت است . دقت كنید به آنچه حس می كنید ، می شنوید و بویش را متوجه می شوید .
▪ حالا می توانید تصور كنید بیماری كاهش می یابد و علایم كاهش می یابد .
▪ هر زمان آماده بودید بگذارید تصاویر ضعیف شوند و چشمانتان را باز كنید .
▪ جلسه ممكن است از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه تا ۱ ساعت طول بكشد .
● آیا هیچ گونه ریسكی در تجسم خلاق وجود دارد ؟
تجسم خلاق معمولاً‌ بی خطر است ولی بعضی نوارهای صوتی ممكن است باعث ایجاد فكر منفی ، ابهام یا ترس بشود .به همین دلیل انجام آن بدون نظارت درمانگر در بیماران روانی و بیماران ریوی توصیه نمی شود .
● چه تحقیقات ، بازبینی ها و توصیه هایی در این مورد وجود دارد ؟
در سال ۱۹۹۳ روزمن با استفاده از دستگاه اسكن PET نشان داد كه در تجسم همان ناحیهٔ مغز فعال شده كه در زمان تجربه اتفاق فعال می شود .
بنسون ( ۱۹۹۳ ) پی برد كه آرمیدگی ذهن را برای دریافت اطلاعات پذیرا تر می كند .
Mc Kinney (‌۱۹۹۷ ) پی برد افرادی كه آموزش تجسم خلاق دیده اند ، بعد از ۶ هفته تمرین روزانه كمتر دچار افسردگی و خستگی می شود . اسپیگل و مور بعد از ۱۰ سال تحقیق دریافتند زنانی مبتلا به سرطان که آموزش تجسم دیده بودند و هر روز تمرین می كردند ، مدت طولانی تری عمر می كردند .
ریچارد سون ( ۱۹۹۷ )‌ متوجه شد كه تجسم خلاق باعث كاهش استرس و بهبود كیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان سینه می شود .
فیلد (‌۱۹۹۷ ) در یک بررسی چنین نتیجه گرفت كه تجسم خلاق به عنوان یك روش كاربردی در كاهش تنش شغلی(Job Stress) در مقایسه با دیگر روشهای درمانی مانند حمایت اجتماعی یا ریلكس عضلانی كارآیی بیشتری ندارد .
● چه نوع آموزشی برای مدرس تجسم خلاق وجود دارد ؟‌
تجسم خلاق می تواند به وسیلهٔ كتاب یا نوار خودآموز یا مربی یاد گرفته شود . در ایالات متحده مدرك آموزش ۱۵۰ ساعتی برای مربیان وجود دارد .

منبع : در گاه طب مکمل جایگزین ایران