داشتن اخلاق حسنه اسلامی

منظور از داشتن اخلا ق حسنه اسلا می آن است که هر فرد باید از خود اخلا ق و رفتاری نشان دهد که در اسلا م پسندیده است. برای مثال، در اسلا م وفاداری، رازداری، یاری به نیازمندان، دست گیری از افراد مستمند و... جزو ویژگی های اخلا قی پسندیده است. با مراجعه به روش زندگی حضرت پیامبر (ص) و امامان معصوم (ع) مشاهده می شود آنان انسان هایی بودند که مردم را به ویژگی هایی که اشاره شد ترغیب می کردند.
چند نکته در زیر مورد اشاره قرار گرفته است که در رسیدن به اخلا ق حسنه اسلا می سودمند است:
۱) اهمیت قائل شدن برای افراد:
باور داریم که خداوند رحمان در انسان از روح خود دمیده است. از این رو، آن گاه که به یک فرد اهمیت و ارزش می دهیم. گویی خداوند را مورد ستایش و احترام قرار می دهیم. پس اگر در برابر خود همیشه کسی را ببینیم که خداوند برای او اهمیت قائل شده و از روح خود بر او دمیده است، آنگاه خودمان را وادار می سازیم تا برای آن فرد احترام ویژه ای قائل شویم.
۲) اهمیت قائل شدن به خود:
آن چنانکه به دیگران به عنوان یک موجود و مخلوق ارزشمند نگاه می کنیم باید به خود نیز به همان اندازه ارزش بدهیم. چون ما هم موجود و مخلوق خدا هستیم. با ارزش قائل شدن به خود و دیگران نتیجه کار راستگویی، رفتار خوب، یاری کردن، دقت در فعالیت ها، انجام دادن تکلیف و... خواهد بود.
۳) اهمیت قائل شدن به اشیا و مواد:
آنچه انسان به عنوان مواد خام در اختیار دارد، آفریده خداوند است و آنچه انسان ها ساخته اند چیزی نیست جز آنکه از مواد خام حاصل شده باشد. برای مثال درخت، آب، کوه و... آفریده خداوند و میز و صندلی و گردشگاه ها آفریده انسان است. اگر درخت و کوه و دشت وجود نداشت انسان قادر به ساختن میز و صندلی و گردشگاه نبود. پس ما وظیفه داریم به عنوان یک انسان، به آنچه در طبیعت است و آنچه انسان ها ساخته اند اهمیت قائل شده و از حیف و میل آنها، دوری کنیم.
۴) الگوبرداری از رفتار بزرگان دین:
یکی از منابع غنی اخلا ق اسلا می، روش و سبک رفتاری بزرگان دین است. با مراجعه به کتاب ها و با مشورت گرفتن از اولیا و سایر افراد و معلمان می توان نمونه های اخلا قی بزرگان دین را به دست آورد. برای مثال با مراجعه به کتاب ها و مطالعه زندگینامه ائمه اطهار (ع) می توانیم دریابیم که حضرت پیامبر (ص) یا حضرت علی (ع) هنگام خشم یا محبت چه رفتاری از خود نشان می دادند.
سعه صدر یکی از بارزترین خلق و خوی حسنه اسلا می است. رب الشرح لی صدری و...
گاه داشتن سعه صدر را «تحمل پذیرش عقاید دیگران» نامیده اند. در اینجا، مقصود ما ازداشتن سعه صدر همان داشتن ذهن باز است. داشتن ذهن باز به معنی پذیرش نظرات و دیدگاه های دیگران است. به عبارت دیگر، معنی داشتن ذهن باز، محدود نکردن خود به دیدگاه های شخصی است. برای مثال اگر ما به عنوان یک فرد برای حل یک مساله نظر خاصی داریم، باید اجازه بدهیم افراد دیگر هم نظرات خود را درباره حل آن مساله ارائه دهند. اگر خود را به نظر شخصی مان محدود کنیم نشانگر آن است که سعه صدر یا ذهن باز نداریم.
برای داشتن سعه صدر یا ذهن باز، نیاز است به آنچه در زیر اشاره می شود توجه کنیم:
▪ دیدگاه های دیگران را بپذیریم.
▪ خودمان را به نظرات شخصی مان محدود نکنیم.
▪ به دقت به گفته های دیگران توجه نمائیم.
▪ پیش از پایان یافتن سخن فرد مقابل، نظر قطعی خود را اعلا م نکنیم.
▪ دیدگاه خود را به عنوان قطعی ترین دیدگاه اعلا م نکنیم.
▪ افکار و دیدگاه های منطقی دیگران را اگرچه دیدگاه متفاوتی با آن داریم، بپذیریم.

نویسنده : معصومه بهبودی اصل زنجانی

منبع : روزنامه مردم سالاری