چه کنیم غر نزنیم

چرا اینجا نشسته ای؟ درساتو خوندی؟ مگه فردا امتحان نداری؟ چقدر فیلم نگاه می کنی؟ چرا ظرف میوه ای رو که خوردی نشستی؟ فقط برای دیدن سریال وقت داری؟ چندبار بگم کفشاتو اینجا در نیار؟ چقدر وسایلت را جمع کنم! من هم آدمم، خسته شدم!
با این جملات می توان درمحیط خانه مدام روی اعصاب دیگران راه رفت، قدم زد و حتی دوید و حس عصبانیت، کم حوصلگی و لج بازی را تقویت کرد! تا جایی که آرامش زندگی لابه لای این جمله ها گم شود!
برخی افراد همیشه غر می زنند. وقتی با افزایش قیمت ها مواجه می شوند، وقتی کارهایشان عقب می افتد، وقتی هوا آلوده است، وقتی ترافیک سنگین است، وقتی هوا گرم است، وقتی برف می بارد، وقتی تاکسی گیر نمی آید، وقتی غذا می سوزد و خلاصه آنقدر به خاطر هر چیزی غر می زنند که به یک عادت جدید مبتلا می شوند: عادت غر زدن. هیچ فکر کرده اید چرا برخی اوقات مدام از دیگران ایراد می گیریم ، یاخیلی زود از هر مسأله ای شاکی می شویم و شروع می کنیم به غرغر کردن؟
روان شناسان عقیده دارند غرزدن نوعی پاسخ به موقعیت هایی است که فرد دچار ناکامی می شود و اگر این ویژگی از فراوانی و استمرار برخوردار باشد به عنوان یک شیوه شخصیتی ناسازگار مطرح می شود که دراین موارد غالباً با افسردگی، اضطراب، خود کم بینی ، بهداشت روانی پائین، مشکل سازگاری با دیگران، بدبینی، ناامیدی، خشم و رضایت نداشتن از زندگی همراه است.
▪ غرغرکردن خطر ابتلا به بیماری های عفونی را افزایش می دهد
مطالعات مختلف نشان می دهدکه این سبک یا شیوه شخصیتی (غرغرکردن) می تواند اثرات زیان آوری بر سلامت جسمی ، روانی و عاطفی فرد داشته باشد. برای مثال خطر ابتلا به بیماری های عفونی را افزایش می دهد.
دکتر «شمس الدین کهانی » ، روان شناس بالینی با بیان این مطلب می گوید: «پژوهشگران در تحقیقی درباره تجارب مردم هنگام روبه رو شدن با کمبودها، ناکامی ها و چالش های زندگی نظرخواهی کردند. مؤثرترین پاسخ های مقابله ای ، کمک گرفتن از دیگران، انتقال احساسات ، انجام اقدام منطقی ، پندگرفتن از تجارب، استفاده از حس شوخ طبعی، حفظ ایمان و کنترل احساسات منفی و غیرمؤثرترین پاسخ ها ، خشم، غرولندکردن، دودلی، سرزنش خود یا دیگران و فرار از شرایط بود. براین اساس، دو شیوه یا راهکار مقابله ای مهم در افراد بررسی و شناسایی شد. نخست، شیوه مقابله ای مشکل محور که تمرکز اصلی فرد بر حل مشکل و تغییر شرایط بود و دوم شیوه مقابله ای هیجان محور که به طور عمده بر کنترل آشفتگی متمرکز تأکید داشت. درحقیقت غرزدن، تحقیر دیگران و طعنه زدن نوعی پرخاشگری محسوب می شود که همبستگی بالایی با اعتماد به نفس پائین، اضطراب و بدبینی افراد دارد.» وی در باره سازگارانه ترین روش مقابله با چالش های زندگی می گوید: «بهترین و مؤثرترین روش، اتخاذ یک رویکرد فعال و متکی به خود است که برنامه ریزی و حل مشکلات زندگی را شامل می شود و با مثبت ترین هیجان ها مثل نشاط و شادکامی همراه است.»
وی ادامه می دهد:«برای مقابله موفقیت آمیز باچالش های زندگی، آگاهی شما از شیوه شخصیتی و نوع برخوردتان با مسائل کمک کننده است. زیرا شیوه های شخصیتی با چگونگی برداشت یک فرد از اطراف و نحوه واکنش او با رویدادهای فشارزا ارتباط تنگاتنگ دارد.» کهانی با بیان این که برخی شیوه های شخصیتی انعطاف پذیرتر از دیگر شیوه هاست، می گوید : «معمولاً افرادی که انعطاف پذیری کمتری دارند در مقابله باچالش های زندگی بیشتر آسیب می بینند.» به گفته این روان شناس در شیوه شخصیتی عصبی و غرغرو ، فرد معمولاً احساس درماندگی می کند، نگران و مضطرب است، با دیگران سازگاری خوب و مناسبی ندارد و به علت انتظارات غیرمنطقی، همیشه از دیگران دلخور و عصبانی است و وقتی کارها بر وفق مراد او پیش نمی رود ناامید و افسرده می شود و دست از تلاش برمی دارد.
▪ زندان بهتر از همنشینی با یک غرغرو!
جالب است بدانید مردی که به خاطر نادیده گرفتن قوانین مهاجرت در کشور ایتالیا به ۹ ماه حبس درخانه محکوم شده بود از قاضی تقاضا کرد به جای خانه، وی را به زندان منتقل کند چون تحمل غرزدن همسرش را ندارد. مهاجر الجزایری ۲۴ ساله فقط با گذشت یک هفته از دوران محکومیتش نزد قاضی پرونده رفت و از او خواهش کرد حبس در خانه را به حبس در زندان تبدیل کند. او به قاضی گفت: من به سکوت و آرامش نیاز دارم و حاضرم تمام این مدت را پشت میله های زندان بگذرانم اما غرولندهای همسرم را نشنوم. البته قاضی هم با درخواست او موافقت کرد!
▪ افراد هیجانی بیشتر غرغر می کنند
دکتر «فاطمه قاسم زاده»، روان شناس، غرزدن را نوعی اعتراض می داند و معتقد است : «زمانی که فرد احساس می کند نمی تواند به حقوق واقعی اش برسد این واکنش انفعالی را بروز می دهد.»
او می گوید:«برخی رفتارها از جمله پرخاشگری صورت فعالی از اعتراض افراد است اما گاهی فرد نمی تواند خواسته اش را به صورت روشن و شفاف بیان کند بنابراین به ناچار به سمت رفتارهای انفعالی از جمله غرغرکردن می رود.»
قاسم زاده با بیان این که غرزدن تابعی از وضعیت اجتماعی است تا ویژگی های وابسته به جنسیت، می گوید:«بنابراین نمی توان گفت که غرغرکردن در زنان بیشتر به چشم می خورد و صدالبته که در آقایان هم وجود دارد اما گاه در برخی شرایط زنان و کودکان به علت ناتوانی و قدرت کمتر در بیان خواسته هایشان بیشتر غرغر می کنند.»
▪ چه افرادی بیشتر غر می زنند
دکتر قاسم زاده دراین باره می گوید: «معمولاً افراد هیجانی (کسانی که زودتر از دیگران از یک رویداد، ناراحت یا خوشحال می شوندو صبر و تحمل کمتری دارند) بیشتر از دیگران غرغر می کنند.
▪ غرغروها صداقت به خرج دهند
افراد غرغرو باید با خودشان صادق باشند و در لحظاتی که احساسات منفی و ناخوشایند بر آن ها چیره می شود با خود فکر کنند که علت این نارضایتی چیست؟ شاید در برخی شرایط ، عوامل مختلفی موجب بروز تدریجی این حالت شود. بنابراین باید این موضوع را کلی تر و عمیق تر بررسی کرد. گذشته از این ، پیداکردن ریشه احساسات می تواند تحمل نارضایتی و ناراحتی را آسان کند.
اما افراد چگونه می توانند از تکرار دوباره این وضعیت جلوگیری کنند؟ نخستین راه، ایجاد ارتباط کلامی و صحبت کردن - به نوعی درددل کردن - با فردی مورد اعتماد از جمله والدین، همسر و فرزندان درمحیطی آرام است. برای مثال وقتی خانمی از انجام کارهای منزل بسیار خسته می شود و از شرایط موجود احساس نارضایتی می کند می تواند به جای آن که شروع به غرزدن کند علت اصلی نارضایتی خود را پیدا کند و بدون آن که با غرزدن احساس تقصیر و اتهام را در دیگران به وجود آورد، موجب جبهه گیری آن ها شود و زمینه سوءبرداشت هایی مانند منت گذاشتن را فراهم آورد، این مسأله را با همسر یا فرزندانش در وقتی مناسب و در محیطی آرام با جملاتی رسا و صمیمانه درمیان بگذارد. از طرفی جلسات گفت وگو میان همسران، یا والدین و فرزندان در زمانی مشخص از هفته، از بروز این احساسات منفی و نارضایتی جلوگیری می کند.

حمیده امینی فرد

منبع : روزنامه ایران