صندلی های خالی!

طبق دستور رئیس جمهور «شورای عالی تدوین برنامه پنجم سازندگی کشور» تشکیل شد. بر این اساس ، شورای مذکور باید با ساماندهی کارگروه های لازم ظرف مدت حداکثر ۱۵ ماه ، ابتدا سیاست های کلی حاکم بر برنامه را تهیه کند تا به رهبر معظم انقلاب ارائه شود و سپس نسبت به تهیه برنامه پنجم سازندگی کشور اقدام کند.
درباره این فرمان رئیس جمهور نکاتی چند قابل ذکر است:
۱) وجود نگرشهای بلندمدت و آینده نگر قابل تقدیر و احترام است.
همچنین توجه به رویکردهای عدالتخواهانه و مردم مدارانه در حوزه های اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی ، تحولات سازمانی و اصالت و کارآمدی فرهنگ اسلامی ایرانی از جمله موارد مثبت مورد تاکید رئیس جمهور در برنامه پنجم توسعه است. شورای عالی باید به نحوی کار را به سامان برساند که در ابتدای سال ۱۳۸۹ برنامه قابل اجرا باشد.
۲) برخی می پرسند ضرورت تشکیل این شورای عالی چیست؟ آیا واقعا مسوولیت های معینی از جمله تهیه برنامه پنجساله وجود داشته که متولی و مسوولی برای آنها لحاظ نشده بود؟ این پرسش از آنجا ریشه می گیرد که بدانیم این اولین برنامه پنجساله نیست که در کشور تهیه می شود و در ۴ نمونه قبلی ، بدنه کارشناسی دولت و وزارتخانه های مختلف با محوریت سازمان مدیریت و برنامه ریزی ، به این امر مهم مبادرت می کرد. دقیقا به همین دلیل است که ضرورت تشکیل این شورای عالی برای تهیه برنامه پنجساله ، از جهاتی قابل درک نیست.
۳) پس از تغییرات ایجاد شده در سازمان مدیریت و برنامه ریزی ، دو معاونت تازه در حوزه ریاست جمهوری ایجاد شده است که معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوری یکی از آنهاست. این معاونت طبعا باید ماموریت تهیه برنامه را برعهده گیرد مگر این که تصمیمات اتخاذ شده درباره سازمان مدیریت و برنامه ریزی ، وضعیتی را در آن مجموعه ایجاد کرده باشد که انجام آن ماموریت ، اینک میسر نباشد و ایجاد یک شورای تازه برای تهیه برنامه پنجساله ، ضرورت پیدا کرده باشد، آن هم در حالی که دولت به ادغام و کم کردن تعداد شوراها اصرار دارد.
۴ ) افراد عضو این شورا با چه ملاکی انتخاب شده اند؟ آیا براساس موضوعات مطرح در برنامه پنجساله بوده است؟ آیا به توانمندی ها توجه شده است؟ نمایندگان وزارتخانه ها و نهادهای مرتبط با برنامه ، برای عضویت در شورا دعوت شده اند؟ هر چند در مواردی ، ملاک های فوق لحاظ شده ، اما در مجموع چنین به نظر می رسد که ملاک های جامع و فراگیری وجود نداشته و لذا ترکیب فعلی ، توان کارشناسی لازم برای یک برنامه جامع پنجساله را فراهم نمی آورد.
۵) برخی از کارشناسان ضمن نقد ترکیب این شورا، تاکید کرده اند که این شورا در حوزه های کشاورزی ، قضایی ، امنیتی و فرهنگی ، فاقد توان کارشناسی است و از رئیس جمهور خواسته اند که تغییرات جدی در ترکیب شورای مذکور ایجاد کند.
ما در اینجا بر بعد فرهنگی برنامه پنجساله تاکید کرده و می پرسیم در این شورا، بخش فرهنگ را چه کسانی نمایندگی می کنند؟ چرا نمایندگان وزارتخانه های فرهنگی از جمله وزارت ارشاد، آموزش و پرورش و آموزش عالی در این شورا عضو نیستند؟ چرا نماینده صدا و سیما با آن همه تاثیر فراگیر فرهنگی رسانه ملی ، برای عضویت در شورا در نظر گرفته نشده است؟
۶) با توجه به تاکید اخیر رهبر معظم انقلاب بر ضرورت انجام کارهای بنیادین فرهنگی در این دولت و گلایه ایشان از مظلومیت حوزه فرهنگ ، انتظار می رود ترکیب این شورای عالی ، متناسب با نیازهای یک برنامه پنجساله ، اصلاح و نقش کارشناسان و مدیران فرهنگی و رسانه ای در این شورا تقویت شود.

علی شکوهی

منبع : روزنامه جام‌جم