۵آذرماه ۱۳۳۰ ــ دکتر مصدق به مجلس اعلام کرد که انگلستان نمی خواهد نفت در دست ایرانیان باشد - راه تکمیل استعمار زدایی از دیگاه مصدق

پنجم آذرماه ۱۳۳۰ (۲۶ نوامبر ۱۹۵۱) دکتر مصدق نخست وزیر وقت که پس از شرکت در جلسه شورای امنیت سازمان ملل و دیدار با سران دولت آمریکا به تهران بازگشته بود ضمن دادن گزارش مشروح سفر خود به مجلس گفت: ماحصل این است که انگلستان که ۱۵۰ سال بر ایران آقایی کرده به هیچوجه نمی خواهد که ایرانیان امور نفت خود را به دست داشته باشند و ما باید خود را برای کار شکنی ها و توطئه های بیشتری آماده کنیم. انگلستان دچار این توهم شده که دست برداشتن از نفت خاورمیانه برایش نوعی خودکشی است لذا همه تلاش را بکار می برد که (سران) دولتهای دارای نفت، «بله قربان گو» و وابسته به خودش باشند.
دکتر مصدق پیش از شرکت در جلسه پارلمان گفته بود که باید همه برنامه ها و روش های استعماری را که در طول زمان به ما تحمیل شده است از جمله روش استخدام دولتی، نظام اداری ( بوروکراسی )، روزنامه نگاری، کتاب نویسی، برنامه های تحصیلی و ... را به تدریج اصلاح کنیم تا جنبش استعمار زدایی مان تکمیل شود و « خودمان » باشیم. ما باید خودمان بدانیم و مردم را هم آگاه کنیم که از قرن پانزدهم (برتری غرب) دولتهای سلطه گر نمی خواهند ملل دیگر پیشرفت داشته باشند زیرا که «قدرت» ناشی از پیشرفت، و پیشرفت به دست نمی آید مگر این که درآمد ملی را در راه حصول به آن به مصرف برسانیم. یک کلام: ثروت ملی و عمومی ما باید کلا در دست خودمان باشد. ملت نیرومند بر سر مال خود و برنامه هایش با دیگران چانه نمی زند. سلطه گر که از این راه نان می خورد چشم دیدن پیشرفت و همبستگی ما را ندارد. سلطه گر دائما به دنبال یافتن حلقه ضعیف است و نباید میان ما بزدل و سازشکار وجود داشته باشد. بزدلی در این برهه دست کمی از خیانت ندارد.
انتشار این اظهارات ایرانیان را بیش از پیش بر ضد استعمار و سلطه و نیز دولت لندن و عواملش بر انگیخت و تظاهرات متعدد بر پا شد و دفتر روزنامه های مورد سوء ظن مورد حمله قرار گرفت. از همان زمان توجه ایرانیان به گروههای چپ جلب شد و کار حزب توده رونق بیشتری گرفت و ....

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز