خودروسازی، صنعت کلیدی ژاپن

در ماه آوریل شرکت کاسیو (Casio) شرکت تولیدکننده ساعت و ماشین حساب خبر از افزایش سطح تولید و فروشش در سه ماه اول سال داد. این شرکت برآورد می‌کند شاهد رشد ۸/۶ درصد درآمد خالص خود در سال مالی جاری (اول آوریل ۲۰۰۵- اول آوریل ۲۰۰۶) و رسیدن آن به مرز ۲۳ میلیارد ین معادل ۲۱۳ میلیون دلار آمریکا باشد. انتظار می‌رود سطح فروش سمیکانداکتورها و قطعات کامپیوتری تا پایان سال ۲۰۰۵ میلادی ۱/۶ درصد رشد کند.
خودرو و فولاد
بنا به این گزارش در چهار ماه اول سال ۲۰۰۵، صادرات ژاپن با بیشترین سرعت طی چندین سال اخیر رشد کرد که اصلی‌ترین دلیل آن توسعه صنعت خودرو و فولاد در این کشور است. تقاضای بالای بازارهای خارجی و داخلی باعث شد تا درآمد کشور ژاپن از دو صنعت یاد شده، روز به روز افزایش یابد و موجبات تغییرات زیرساختی در این کشور فراهم شود. وزیر بازرگانی کشور ژاپن در مصاحبه با خبرنگار اینترنشنال هرالد تریبیون می‌گوید: در ماه آوریل سال جاری سطح صادرات ژاپن ۸/۷ درصد نسبت به سال پیش از آن رشد کرد در حالی که در ماه مارس نرخ رشد صادرات ژاپن تنها ۱/۶ درصد بوده است. در همین دوره زمانی هزینه واردات ژاپن در اثر رشد قیمت نفت در بازارهای مصرف ۷/۱۲ درصد رشد کرد و باعث شد تا مازاد تجاری این کشور ۴/۱۰ درصد تنزل یابد و به ۸/۹۶۲ میلیارد ین معادل ۹۴/۸ میلیارد دلار آمریکا برسد. انتظار می‌رود تا پایان سال جاری این رقم ۱۸ درصد دیگر نیز تنزل یابد.تحلیلگران بر این باورند که رشد سریع اقتصاد چین و ایالات متحده آمریکا در سال‌های اخیر و به‌دنبال آن افزایش سطح تقاضای این کشورها برای مواد اولیه صنعتی، باعث رشد درآمد صادراتی ژاپن شده است.”آزوسو کاتو“ اقتصاددان مرکز تحقیقات اقتصادی BNP می‌گوید: ما انتظار داریم تا پایان نیمه اول امسال درآمد صادراتی ژاپن باز هم افزایش یابد زیرا اقتصادهای آسیائی با اجراء برنامه‌های اصلاحاتی در حال بازسازی هستند و سطح تقاضای آنها روز به روز بیشتر می‌شود و ایالات متحده آمریکا همچنان در صدر مصرف‌کنندگان جهان قرار دارد. روشن است افزایش درآمد صادراتی تبعات اقتصادی مثبتی برای ژاپن به همراه دارد و مانع از گرفتار شدن این اقتصاد در دام رکود می‌شود.کاتو عقیده دارد: اقتصاد ژاپن وابسته به اقتصاد کشورهای مصرف‌کننده تولیدات آن است. بنابراین اگر اقتصاد این کشورها رشد کند و سطح تقاضا در آنها افزایش یابد می‌توان انتظار اصلاح زیرساخت‌های اقتصادی و صنعتی ژاپن را داشت. اولین بازار مصرف ژاپن، ایالات متحده آمریکاست که در سه ماه اول سال جاری ۶/۳ درصد رشد کرد. نرخ رشد اقتصادی این کشور در دوره زمانی مورد بررسی بیش از میزان برآورد شده در روزهای پایانی سال گذشته بود و باعث خرسندی ژاپنی‌ها و امیدوار شدن آنها به بازار آمریکا شد. از طرف دیگر در سه ماه اول سال جاری اقتصاد کشور چین ۴/۹ درصد رشد کرد که تنها ۱/۰ درصد کمتر از سه ماه پیش از آن بوده است و هنوز پتانسیل بسیار بالائی برای جذب تولیدات ژاپن دارد. ”هارو کاواهارا“، نماینده شرکت ”کن‌وود“ ضمن اظهار نگرانی از آینده بازار می‌گوید: در سه ماه اول سال جاری درآمد خالص شرکت، ۳۴ درصد کاهش پیدا کرد که اصلی‌ترین دلیل آن تنزل قیمت قطعات الکترونیکی خودرو بود. انتظار می‌رود تا پایان سال مالی جاری که از اول ماه آوریل آغاز شده است، سودآوری شرکت ۲۴ درصد رشد کند اما وابستگی زیاد صنعت ما به صنعت خودرو بسیار نگران‌کننده است.طبق پیش‌بینی‌های اقتصادی دولت ژاپن تا پایان سال جاری درآمد صادراتی این کشور، ۸/۶ درصد و هزینه وارداتی آن ۱۳ درصد رشد خواهد کرد که یک‌سوم این هزینه مربوط به نفت و فرآورده‌های نفتی می‌شود.در سه ماه اول سال جاری اقتصاد ژاپن ۳/۵ درصد رشد کرد و باعث شد تا سطح هزینه‌های مصرفی خانوارها ارتقاء یابد. اصلی‌ترین درآمد صادراتی ژاپن، درآمد حاصل از خودروسازی بود. تولید شرکت‌های خودروساز در سه ماه اول سال جاری افزایش چشمگیری پیدا کرد و باعث شد تا سهم صادراتی این شرکت‌ها ارتقاء یابد. برای مثال در سه ماه اول سال جاری تولید شرکت تویوتا موتور، اولین شرکت خودروسازی ژاپن ۵/۶ درصد رشد کرد و شرکت خودروسازی نیسان نیز رشدی ۳/۱ درصدی را در سطح تولید خود تجربه کرد که ناشی از رشد تقاضای آن در جهان بوده است. در این ماه سطح تولید دو شرکت بزرگ خودروسازی ژاپن عینی تویوتا و هوندا در مجموع ۸/۲ درصد رشد کرد که دلیل اصلی آن طراحی و عرضه مدل‌های جدید و رشد سطح صادرات تولیدات این شرکت‌ها بوده است. به گزارش اتحادیه صنعت خودروسازی ژاپن در ماه پیش از آن رشد چشمگیری داشته است در همین زمان صادرات خودرو ژاپن با ۷/۶ درصد افزایش نسبت به ماه پیش به ۴۲۸ هزار دستگاه رسید که درآمد کلانی را برای این کشور به همراه آورد.گفته می‌شود در ماه گذشته سه شرکت بزرگ خودروساز ژاپن یعنی شرکت‌های تویوتا، هوندا و نیسان با ارائه مدل‌های جدید و مشتری‌پسند موفق شدند ۸۰ درصد از بازار داخلی خودرو را در دست بگیرند و مانع از ورود برندهای بیگانه شوند. این آمار زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بدانیم ژاپن سومین بازار خودروی جهان است و تمام شرکت‌های خودروسازی در برنامه‌ریزی‌هایشان روی این بازار و سطح تقاضای آن حساب می‌کنند.ایتارو کودا، رئیس اتحادیه خودروسازان می‌گوید: صنعت خودرو یکی از صنایع رو به رشد جهان است که می‌تواند سود زیادی به دست‌اندرکاران و تولیدکنندگان خود برساند. بنابراین تلاش ما برای تولید خودروهائی که مطابق سلیقه مصرف‌کنندگان باشند می‌تواند برای ما سودمند باشد. طی سه سال گذشته تمامی شرکت‌های خودروساز فعال در ژاپن که در مجموع ۱۲ شرکت هستند، سالانه ۱۰ میلیون دستگاه خودرو تولید می‌کردند اما در سال ۲۰۰۴ میلادی ‌شمار خودروهای تولید شده در این کشور با ۲/۲ درصد افزایش به ۵/۱۰ میلیون دستگاه رسید. در ماه فوریه سال جاری شرکت تویوتا برای به‌دست آوردن بیشتری از بازار، مدل VITZ را به بازار عرضه کرد و در همان زمان نیز شرکت نیسان اقدام به عرضه مدل‌های ترکیبی Note کرد تا بتواند با تویوتا رقابت کند. حال شرکت هوندا پس از سه ماه بررسی وضعیت بازار و سلیقه مصرف‌کنندگان اتومبیل‌های step wagon را به بازار عرضه کرد که با مدل‌های استیما (Stima) تویوتا و سرنا (Serena) تولیدی نیسان رقابت کند. در آوریل سال جاری فروش شرکت تویوتا در بازار داخلی ۵/۶ درصد نسبت به سال پیش رشد کرد اما رشد صادرات این شرکت بیش از ۱۰ درصد بود.در همین زمان، سطح تولید شرکت هوندا حدود ۱/۸ درصد معادل ۹۸ هزار دستگاه رشد کرد اما صادرات آن با ۱۹ درصد افزایش رشدی بی‌سابقه را تجربه کرد. شرکت نیسان نیز در ماه آوریل سال جاری شاهد رشد ۳/۱ درصدی سطح فروش خود در بازار داخلی بود و در حالی که صادرات آن ۷/۶ درصد ارتقاء پیدا کرده بود.
کامیون و ماشین‌های سنگین
در ماه آوریل سطح تولید شرکت ایسوزو (ISUZU) بزرگترین شرکت‌ تولید‌کننده کامیون در ژاپن ۵ درصد رشد کرد و به ۱۶ هزار و ۴۵۶ دستگاه رسید. در همین زمان نرخ رشد صادرات، ۱۶ درصد بود و به ۹ هزار و ۸۹۰ دستگاه رسید.در همین ماه، سطح تولید شرکت هینو (Hino) که نیمی از سهام آن متعلق به شرکت تویوتاست، ۷/۴ درصد تنزل یافت و به ۷۲۶۴ دستگاه رسید. در همین ماه صادرات کامیون از این شرکت، ۶/۱ درصد کاهش پیدا کرد و به ۳۴۶۵ دستگاه رسید.شرکت تولیدکننده کامیون و اتوبوس میتسوبیشی که ۸۵ درصد از سهام آن به شرکت دایملر ـ کرایسلر تعلق دارد، سطح تولیدش را ۱۱ درصد افزایش داد و به ۹ هزار و ۸۱۸ دستگاه رسید. نرخ صادرات این شرکت نسبت به سال پیش، ۲۲ درصد رشد کرد و به پنج هزار دستگاه رسید. در همین زمان، سطح تولید شرکت نیسان موتور دیزل در کشور ژاپن، ۷/۰ درصد کاهش یافت و صادرات آن ۳۲ درصد تنزل پیدا کرد. در ماه آوریل تولید این شرکت ۳ هزار دستگاه و صادرات آن ۱۳۰۷ دستگاه بود.
بازار کار
در ماه آوریل سال جاری نرخ بیکاری در ژاپن معادل ۵/۴ درصد بود که نسبت به ماه‌های پیش از آن تغییر چندانی نداشته است. این در حالی است که هزینه‌های مصرفی خانوارهای ژاپنی در ماه مورد بررسی یک درصد رشد کرد. رشد اقتصاد و صنعت ژاپن در ماه‌های اخیر، این امکان را ایجاد کرد که نرخ دستمزد کارگران افزایش یابد. در ماه آوریل برای اولی بار طی ۹ ماه اخیر نرخ دستمزد کارگران در ژاپن ۷/۲ درصد رشد کرد و پیش‌بینی می‌شود در فصل تابستان باز هم در نرخ دستمزدها ارتقاء یابد. طبق پیش‌بینی‌های دولت ژاپن در ماه‌های آتی سطح هزینه‌های مصرفی خانوارهای ژاپنی که معیاری بر پویائی و سلامت اقتصاد این کشور است و می‌تواند باعث تقویت چرخه مالی اقتصاد شود، حدود یک درصد اضافه خواهد شد. روشن است در صورت تحقیق این پیش‌بینی درآمد شرکت‌های تولیدکننده کالاهای مصرفی نیز اضافه می‌شود و نیاز به ایجاد فرصت شغلی در این کشور ارتقاء می‌یابد. در ماه مارس سال جاری برای سومین ماه پی در پی نرخ اشتغال روز به روز بیشتر شد. در ماه آوریل شرکت ”دنسو“ (Denso) سومین شرکت بزرگ تولیدکننده قطعات خودرو ژاپن ۷۴۲ کارگر تمام وقت استخدام کرد و در نظر دارد در ماه آوریل سال آینده ۸۵۵ نفر دیگر را به‌شمار شاغلان خود بیفزاید.در ماه آوریل سال گذشته شرکت دنسو ۴۴۰ کارگر تازه استخدام کرده بود. در چنین شرایطی حجم آگهی‌های شغلی در ژاپن افزایش یافت. به‌عبارت دقیق‌تر تعداد کل آگهی‌های شغلی در آوریل ۲۰۰۵ نسبت به سال گذشته، ۹/۲۱ درصد رشد کرد که این مسئله نشان از رشد فرصت‌های شغلی در این کشور دارد.به هر حال به نظر می‌سد اقتصاد ژاپن در مسیر درستی قرار گرفته است. این کشور که سالیان سال قطب اقتصاد آسیا بود، به‌دلیل سیاستگذاری اشتباه به یکباره به دامان رکود کشیده شد و حال توانسته است خود را از این مهلکه نجات دهد و در مسیری قرار گیرد که موفقیتی چشمگیر را به همراه خواهد داشت.انتظار می‌رود در صورت ادامه این روند و مساعد بودن شرایط اقتصاد جهانی تا چند سال دیگر، ژاپن جایگاه اولیه خود را به‌دست آورد.

منبع: بلومبرگ، Asia Time ،IHT
مونا مشهدی رجبی

منبع : مجله گسترش صنعت