مرهم سحرآمیز

شاید لوبیاها منشأ امریکایی یا اروپایی داشته باشند، اما نکته مهم این است که لوبیا از دوران باستان به عنوان غذا مورد استفاده انسان ها بوده است. هنگام سلطه اعراب بر اسپانیا علوم و هنرها بویژه در جنوب اسپانیا رونق فراوانی یافته بود.
یکی از پزشکان مسلمان، به نام ابو زکریا یحیی، که در آن زمان شهرت زیادی هم کسب کرده بود، در «کتاب زراعت» ۱۲ نوع مختلف از لوبیاها را نام برده است.
به گفته وی «لوبیا مقوی معده و بسیار لذیذ است.» کریستوف کلمب هم در سفرنامه اش می نویسد که بومیان امریکایی از لوبیا در کنار ذرت و فلفل به عنوان غذای اصلی خود استفاده می کردند. ظاهراً این لوبیاهای امریکایی به اروپا آورده شده و به علت مرغوبیت، خواستاران فراوانی پیدا کرده است.
لوبیا ماده غذایی فوق العاده مغذی است، به علاوه خاصیت سیرکنندگی فراوانی هم دارد. کمتر کسی است که بعد از خوردن یک وعده غذای دارای لوبیا احساس گرسنگی کند. مهم ترین ماده تشکیل دهنده لوبیا، پروتئین است و غذاهای دارای لوبیا به علت داشتن پروتئین فراوان جایگزین خوبی برای گوشت هستند، لذا از قدیم به عنوان غذای مردمان فقیر و به جای گوشت استفاده شده اند.
۲۱ تا ۲۴ درصد هر دانه لوبیا از پروتئین تشکیل شده است و در این زمینه با غذاهایی چون ماهی خاردار، گوشت گوساله یا مرغ که نسبت به وزن خود حاوی ۱۸ تا ۲۱ درصد پروتئین هستند، قابل مقایسه است.
ظرفیت زیستی یک پروتئین بستگی به اسیدهای آمینه تشکیل دهنده آن دارد. هرچه نسبت اسیدهای آمینه به نسبت ایده آل نزدیک تر باشد، ظرفیت زیستی پروتئین بالاتر است. رقم ایده آل برای یک پروتئین عدد ۱۰۰ است و ظرفیت پروتئین لوبیا ۵۱ درصد تخمین زده شده است که در مقایسه با تخم مرغ ۸۹ درصد، گوشت ۸۰ تا ۸۵ درصد یا شیر ۵۹ درصد ظرفیت پائینی است.
پائین بودن ظرفیت پروتئین لوبیا به علت کمبود اسیدهای آمینه اصلی یعنی متیونین ها (Methionin) است. با این وجود بدن ما می تواند با تکمیل آن به کمک سایر مواد غذایی، تمام اسیدهای آمینه مورد نیاز خود را تأمین کند.
● آنچه به جز پروتئین در لوبیا موجود است
▪ دانه های فیبردار: لوبیا مانند همه انواع حبوبات سرشار از دانه های فیبردار است.
در هر ۱۰۰ گرم لوبیای خشک ۱۵‎/۲ گرم از دانه های فیبردار وجود دارد که این میزان بیش از نیمی از مصرف موردنیاز یک بزرگسال است. دانه های فیبردار مانع بروز یبوست و پائین آورنده کلسترول خون هستند.
▪ اسید فولیک: یک بشقاب لوبیای گرم تقریباً همه اسیدفولیک روزانه موردنیاز انسان را (۲۰۰ میلی گرم) تأمین می کند. نیاز بدن به اسیدفولیک در دوران بارداری تا ۴۰۰ میلی گرم در روز می رسد.
افـرادی که از بیماری های قلبی شدید رنج می برند هم باید مقدار زیادی اسید فولیک دریافت کنند. لوبیا بهترین منبع غذایی برای دریافت اسید فولیک موردنیاز بدن است.
▪ آهن: ۱۰۰ گرم لوبیای خشک حاوی بیش از ۱۰ میلی گرم آهن است که نیاز روزانه یک فرد بالغ را تأمین می کند، لذا لوبیا جزو بهترین منابع دریافت آهن است. خوب است در غذاهای دارای لوبیا چند قطره آب لیموترش اضافه کنیم تا به کمک ویتامین C موجود در آن میزان جذب آهن افزایش یابد.
▪ نیاسین و نمک آلی: این دو ویتامین تأثیر زیادی در سلامت پوست دارند. لوبیاها حاوی مقدار کمی پروویتامینA (موادی که در اثر فعل و انفعالات شیمیایی در بدن قابلیت تبدیل به ویتامین را دارند)، ویتامین C و چربی هستند و مانند بیشتر مواد غذایی گیاهی هیچ یک از انواع ویتامین B در لوبیا وجود ندارد.
در مجموع لوبیا یک ماده غذایی مقوی و پر انرژی است و در صورتی که آن را در کنار غلات و سیب زمینی استفاده کنید، به منبع خوبی از پروتئین دست خواهید یافت.
● نقش فراوان در درمان برخی بیماری ها
بیماری های پوستی، لوبیا به علت دارا بودن مقادیر فراوان نیاسین و نمک آلی (اسید پانتوتنیک) که برای سلامت پوست مفید هستند، برای پوست و بافت مخاطی بدن نقش حفاظتی دارد.
نیاسین که به آن عامل PP یا ویتامیـن ب۳ هم گفته می شود، محیط درون سلولی را برای انجام بسیاری از واکنش های شیمیایی فراهم می کند.
کمبود شدید این ویتامین در بدن موجب بروز بیماری پلاگرا (Pellagra) می شود که با علائمی چون ورم پوست (نوعی واکنش التهابی)، اسهال و رفتارجنون آمیز بروز می کند.
اگرچه این بیماری ظاهراً در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه وجود ندارد، اما با بروز علائم کمبود ویتامین چون پوست ترک خورده و فلس مانند، قابل تشخیص است.
در هنگام کمبود نیاسین در بدن، پوست بر اثر نوعی تحریک شیمیایی یا مکانیکی، دیگر قادر به بازسازی سلول های خود نیست.
کلسترول خون، مصرف مرتب لوبیا - به علت دانه های فیبردار موجود در آن - موجب تنظیم کلسترول خون می شود. آزمایشی در ایالات متحده امریکا نشان داد که با مصرف روزانه ۱۲۰ گرم لوبیا به مدت سه هفته، میزان کلسترول و تری گلیسیرید خون تا ۱۰درصدکاهش می یابد.
یبوست و ناراحتی های روده، لوبیا به علت داشتن مقادیر زیادی از دانه های فیبردار می تواند به عنوان داروی پیشگیری از یبوست و از بین برنده التهابات روده بزرگ استفاده شود.
فشار خون، از آنجا که لوبیا حاوی مقدار کمی سدیم و مقدار فراوانی پتاسیم است، می تواند ماده غذایی بسیار مناسبی برای افرادی باشد که از فشار خون بالا رنج می برند.
کم خونی، در هر ۱۰۰ گرم لوبیا ۱۰‎/۴ میلی گرم آهن موجود است که این میزان بیش از آهن موجود در گوشت یا اسفناج (حدود ۳میلی گرم در هر ۱۰۰ گرم) است، لذا لوبیا به علت داشتن بسیاری از مواد دیگر، برای درمان کم خونی یا سوءتغذیه غذای مناسبی محسوب می شود.
مصرف لوبیا برای درمان بیماری های اگزما، خشکی و ترک پوست، حساسیت های پوستی و در مجموع بیماری های پوستی بسیار مفید است.
تحقیقات ثابت کرده است که لوبیا تأثیر خوبی بر فولیکول ها یا ریشه های مو دارد، بنابراین در هنگام ریزش و شکنندگی مو، ترشح بیش از حدّ غدد چربی یا در صورت وجود شوره سر می توانید لوبیا را بیشتر در برنامه غذایی خود قرار دهید.

فرانک فرهنگ

منبع : روزنامه ایران