دوشنبه, ۱۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 29 April, 2024
مجله ویستا
دیدگاه شیعه،معتزله و اشاعره در رابطه با عدل خدا
در فرق مختلف اسلامی به عدل الهی از دیدگاه های مختلفی پرداخته شده است.اختلاف متکلمان بیشتر در تفسیری است که از مفهوم عدل صورت می گیرد. اشاعره( گروهی از اهل سنت) معتقدند که نباید«عدل» را یکی از صفات خدا به حساب آورد. زیرا این مسئله منجر به محدودیت افعال حضرت حق می گردد یعنی اگر این صفت را برای خدا قائل شویم لازم می آید که او را در کارهایش محدود کنیم و محدودیت با ذات خداوند تناقض دارد. اشاعره عدل را یک صفت ضروری برای خدا نمی دانند بلکه آن را امری نسبی می پندارند، یعنی هر آنچه که خدا انجام می دهد« عدل» است هر چند از نظر عقلی ظلم به حساب آید.
ولی تفسیر معتزله(گروهی دیگر از اهل سنت که بیشتر عقل گرایند و تفکرات آن ها نسبت به دیگر گروهان اهل سنت به شیعه نزدیک تر است) و شیعیه ی امامیه بر اساس بینشی است که درباره ی حسن و قبح اعمال دارند فرق می کند.آنان معتقدند که افعال در ذات خویش، صرف نظر از دستور شرع، خوب یا بد هستند و عقل آدمی نیز قادر است دستکم این ها را درک کند.از سویی دیگر چون خداوند از هرگونه امر قبیح و ناروا مبراست، پس لزوماً کارهایش بر طبق عدل است و مرتکب ظلم نمی شود.به این ترتیب هر آنچه عقل آدمی مصداق عدل بیابد، بر خداوند واجب است و هر چه عقل مصداق ظلم تشخیص دهد، آن از خداوند متعال سر نمی زند. معتزله از این تفسیر به نتیجه ی انکار جبر و اثبات اختیار برای انسان و رّد توحید افعالی(به این معنا که خداوند فاعل همه ی افعال است) رسیده اند.
متکلمان شیعه ی امامیه صفت عدل را یکی از جامع ترین صفات فعل خدا در نظر گرفته اند. از نظر ایشان عدل الهی به معنای منزه بودن خدا از ارتکاب افعال قبیح و اخلال به واجبات و لزوم انجام دادن کارهای درست و نیکوست.متکلمان امامیه در رد سخنان اشاعره مبنی بر عدل خداوند گفته اند که برخی افعال به خودی خود عقلاً قبیح و ظلم است؛ از این رو خداوند این افعال را انجام نخواهد داد.برای نمونه می توان به مجبور کردن انسان ها به گناه و کیفر دادن آن ها به خاطر گناهان اشاره کرد و هرگز این افعال از خدا سر نمی زند ولی اشاعره بدان معتقدند.بدیهی است که انگیزه های ارتکاب عمل ناروا حسد، هوای نفس، ضعف و ناتوانی و سایر صفات رذلیه است و این از انگیزه های است که انسان ممکن است آن را داشته باشد ولی در ذات خدای متعال وجود ندارد.
لازم به ذکر است که به شیعه امامیه و معتزله که عدالت را صفات برای ذات حق می دانند عدلیه هم می گویند.
ناصر آسیابانی
منبع : مطالب ارسال شده
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
دولت علی شمخانی مجلس شورای اسلامی مجلس شورای نگهبان حجاب دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران انتخابات افغانستان گشت ارشاد رئیس جمهور
تهران شورای شهر سلامت هواشناسی شورای شهر تهران شهرداری تهران پلیس قتل فضای مجازی سیل کنکور وزارت بهداشت
دلار تورم خودرو قیمت دلار مالیات قیمت خودرو بازار خودرو بانک مرکزی قیمت طلا مسکن ایران خودرو سایپا
سریال نون خ پیمان معادی تئاتر تلویزیون فیلم سینمای ایران سینما بازیگر موسیقی سریال پایتخت ازدواج
سازمان سنجش خورشید
رژیم صهیونیستی غزه اسرائیل فلسطین آمریکا جنگ غزه روسیه اوکراین حماس ترکیه نوار غزه عراق
فوتبال استقلال ایران پرسپولیس فوتسال تیم ملی فوتسال ایران بازی باشگاه پرسپولیس سپاهان جام حذفی آلومینیوم اراک تراکتور
هوش مصنوعی اپل آیفون ماه تبلیغات فناوری ناسا گوگل نخبگان مریخ
خواب موز کاهش وزن بارداری دندانپزشکی آلزایمر روغن حیوانی