یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
مجله ویستا
امر به معروف و نهی از منکر فقط در شرایطی واجب است
وظیفه امر به معروف و نهی از منکر قبل از هر چیز دو شرط اساسی دارد : یکی بصیرت در دین و دیگری بصیرت در عمل .
بصیرت در دین - همچنانکه در روایت آمده است - اگر نباشد زیان این کار از سودش بیشتر است . و اما بصیرت در عمل لازمه دو شرطی است که در فقه از آنها به ۰۳۹;احتمال تأثیر و عدم ترتب مفسده تعبیر شده است و مال آن به دخالت دادن منطق است در این دو تکلیف .
یعنی امر به معروف و نهی از منکر برای اینست که ۰۳۹;معروف۰۳۹; رواج گیرد و منکر محو شود . پس در جائی باید امر به معروف کرد و نهی از منکر نمود که احتمال ترتب این اثر در بین باشد . اگر میدانیم که قطعا بیاثر است دیگر وجوب چرا ؟
و دیگر اینکه اصل تشریع این عمل برای این است که مصلحتی انجام گیرد . قهرا در جائی باید صورت بگیرد که مفسده بالاتری بر آن مرتب نشود . لازمه این دو شرط بصیرت در عمل است . آدمی که بصیرت در عمل را فاقد است نمیتواند پیش بینی کند که آیا اثری بر این کار مترتب هست یا نیست و آیا مفسده بالاتری را در بر دارد یا ندارد ؟ اینست که امر به معروفهای جاهلانه همان طوری که در حدیث است افسادش بیش از اصلاح است .
در سایر تکالیف گفته نشده که شرطش احتمال ترتب فائده است و اگر احتمال اثر دارد باید انجام داد و اگر احتمال اثر ندارد نباید انجام داد و حال آنکه در هر تکلیفی ، فائده و مصلحتی منظور است اما تشخیص آن مصلحتها بر عهده مردم گذاشته نشده است . درباره نماز گفته نشده اگر دیدی به حالت مفید است بخوان و اگر دیدی مفید نیست نخوان . در روزه هم گفته نشده اگر احتمال میدهی فائده دارد بگیر و اگر احتمال نمیدهی نگیر . در روزه گفته شده اگر دیدی به حالت مضر است نگیر . همچنین در حج یا زکات یا جهاد اینچنین قید نشده است . اما در باب امر به معروف و نهی از منکر این قید هست که باید دید چه اثر و چه عکس العملی دارد و آیا این عمل در جهت صلاح اسلام و مسلمین است یا نه ؟ یعنی تشخیص مصلحت بر عهده خود عاملان اجرا است .
در این تکلیف هر کسی حق دارد بلکه واجب است که منطق و عقل و بصیرت در عمل و توجه به فائده را دخالت دهد ، و این عمل تعبدی صرف نیست . (رجوع شود به گفتار ماه ، جلد اول ، سخنرانی امر به معروف و نهی از منکر) .
این شرط که اعمال بصیرت در امر به معروف و نهی از منکر واجب است مورد اتفاق جمیع فرق اسلامی است به استثناء خوارج . آنها روی همان جمود و خشکی و تعصب خاصی که داشتند میگفتند امر به معروف و نهی از منکر تعبد محض است . شرط احتمال اثر و عدم ترتب مفسده ندارد . نباید نشست در اطرافش حساب کرد . طبق همین عقیده با علم به اینکه کشته میشوند و خونشان هدر میرود و با علم به اینکه هیچ اثر مفیدی بر قیامشان مترتب نیست قیام میکردند و یا ترور میکردند .
خوارج نه بصیرت دینی داشتند و نه بصیرت عملی . مردمی نادان و فاقد بصیرت بودند بلکه اساسا منکر بصیرت در عمل بودند زیرا این تکلیف را امری تعبدی میدانستند و مدعی بودند باید با چشم بسته انجام داد .
استاد مطهری/جاذبه و دافعه علی (ع)
کیوان داور
منبع : مطالب ارسال شده
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
مجلس مجلس شورای اسلامی شورای نگهبان ایران دولت حجاب دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران گشت ارشاد افغانستان رئیسی رئیس جمهور
تهران هواشناسی شورای شهر شورای شهر تهران پلیس شهرداری تهران قتل سیل وزارت بهداشت کنکور آتش سوزی سازمان هواشناسی
قیمت دلار مالیات خودرو دلار قیمت خودرو بانک مرکزی بازار خودرو قیمت طلا مسکن ایران خودرو سایپا تورم
تئاتر تلویزیون سریال محمدرضا گلزار ازدواج وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران قرآن کریم سینما فیلم موسیقی سریال پایتخت
سازمان سنجش ناسا کنکور ۱۴۰۳ خورشید
رژیم صهیونیستی فلسطین اسرائیل غزه آمریکا جنگ غزه روسیه چین اوکراین حماس ترکیه ایالات متحده آمریکا
فوتبال فوتسال پرسپولیس استقلال تیم ملی فوتسال ایران بازی جام حذفی آلومینیوم اراک سپاهان تراکتور باشگاه پرسپولیس وحید شمسایی
هوش مصنوعی اپل فناوری همراه اول ایرانسل آیفون تبلیغات سامسونگ اینترنت گوگل بنیاد ملی نخبگان دانش بنیان
سازمان غذا و دارو رژیم غذایی خواب موز سلامت روان بارداری دندانپزشکی کاهش وزن آلزایمر مالاریا