پیس میکردایم در کندی ضربان قلب

در بیمارانی که برادیکاردی(کندی ضربان قلب) غیر قابل برگشت دارند تنها روش درمانی ‏استفاده از پیس میکر دائم می باشد ؛کاربردهای دیگر پیس میکر(البته به ندرت) در ‏بیماران مبتلا به سنکوپ وازوواگال، هیپرتروفی مادر زادی قلب و با استفاده بیشتر در مبتلایان ‏به سندرم کاروتید حساس می باشد.‏ پیس میکرهای موجود علیرغم اندازه کوچک (حجم ۲۰-۱۰ سی سی)، دارای یک باتری با ‏طول عمر طولانی، مدارهای الکترونیکی پیچیده و حافظه کامپیوتری بوده و توانایی ضربان ‏سازی برای چندین سال را دارند. سخت افزارهای پیشرفته موجود در پیس میکر، توانایی ‏تشخیص ضربان قلب بیمار و تنظیم ضربان قلب براساس میزان فعالیت وی را فراهم می نماید. ‏در برخی از بیماران بلوک قلبی به صورت موقت و حمله ای بوده و در برخی بیماران مبتلا به ‏گره سینوسی بیمار، ضربان قلب در حالت استراحت کافی بوده و فقط در هنگام فعالیت نیاز به ‏افزایش ضربان توسط پیس میکر دارند. بنابراین نرم افزارهای موجود در پیس میکر این امکان ‏را برای پزشک فراهم می نماید تا با برنامه ریزی مناسب، فعالیت مناسب را برای پیس میکر ‏طراحی کنند. ‏
‎پیس میکرهایی که برای درمان برادیکاردی به کار می روند به صورت تک حفره ای و یا ‏دو حفره ای موجود می باشند. پیس میکرهای تک حفره ای از طریق یک سیم(لید) به یکی از ‏حفرات قلبی (دهلیز راست یا بطن راست) ارتباط داشته و ضربانسازی را فقط برای آن حفره ‏انجام می دهند. پیس میکرهای دوحفره ای از طریق دو لید به دهلیز و بطن راست ارتباط داشته ‏و ضربان سازی متوالی را برای این دو حفره انجام میدهند. انتخاب نوع پیس میکرتوسط ‏پزشک میباشد. با این حال اغلب پزشکان تمایل به استفاده از پیس میکرهای دوحفره ای برای ‏ایجاد جریان خون مؤثرتر قلب وپیشگیری از برخی علائم دارند. در برخی موارد از قبیل ریتم ‏فیبریلاسیون دهلیزی‎(AF)‎‏ و یا دهلیز خاموش و بیحرکت نیازی به استفاده از پیس میکر دو ‏حفره ای نیست و فقط از نوع تک حفره ای استفاده میشود. ‏
● روش کارگذاری پیس میکردایم
در صورتی که بنابر تشخیص پزشک متخصص قلب، بیمار کاندید تعبیه پیس میکر باشد، ابتدا ‏در بیمارستان و در یک تخت مونیتوردار بستری می شود. آزمایشات لازم به عمل می آید و ‏معمولاً پیس میکر موقت برای بیمار تعبیه می شود. قبل از انجام عمل فرد باید به مدت ۸-۶ ‏ساعت ناشتا باشد. عمل تعبیه پیس میکردائم در اطاق آنژیوگرافی انجام می شود. بیمار بر ‏روی تخت مجهز به دستگاه فلوروسکوپی (تصویر برداری با اشعهX‏) خوابیده و کنترل فشار ‏خون و مونیتورینگ الکتروگرام قلبی و وضعیت تنفسی به صورت دائم انجام می شود. پزشک ‏انجام دهنده عمل در شرایط کاملا استریل پوست ناحیه (معمولا ناحیه زیر ترقوه چپ) را ‏بیحس کرده و با سوزن مخصوص، سیاهرگ بزرگ این ناحیه را پیدا کرده و پس از برش ‏پوست، لید (سیم) پیس میکر را وارد این سیاهرگ می کند. سپس با استفاده از دستگاه ‏فلوروسکوپی، لید یا لیدها را به دهلیز و بطن راست هدایت کرده و در محل مناسب قرار می ‏دهد. پس از اطمینان از عملکرد صحیح لید در محل قرار داده شده، لید به عضلات زیر پوستی ‏دوخته شده و انتهای آزاد آن به ژنراتور پیس میکردایم وصل می شود. ژنراتور از طریق برش ‏ایجاد شده در زیر پوست گذاشته شده و پوست دوخته می شود.‏مدت زمان تعبیه پیس میکر به طور متوسط یک تا یک و نیم ساعت است اگرچه در برخی ‏موارد مدت زمان طولانی تر قابل انتظار است. علیرغم بیحسی موضعی، احساس مختصر ‏ناراحتی مخصوصاً در هنگام وارد کردن سوزن به نواحی عمقی، غیرقابل اجتناب است. پس از ‏پانسمان محل عمل، بیمار به بخش منتقل می شود و روز بعد ازعمل، پس از ارزیابی مجدد ‏پیس میکر دائم ،پیس میکر موقت خارج شده که معمولاً این کار مجددا در اتاق کت لب و ‏بدون درد و ناراحتی بیمار صورت می گیرد. ‏
● مراقبت های لازم پس از تعبیه پیس میکر دایم
پس از خروج از کت لب بیمار به بخش منتقل می شود و روی تخت مونیتورینگ استراحت ‏می کند و تا ۲۴ ساعت استراحت مطلق داشته و یک کیسه حاوی شن بر روی پانسمان قرار ‏داده می شود تا با اثر فشاری خود مانع از تجمع خون زیر پوستی شود. آنتی بیوتیک های ‏تزریقی و داروهای مسکن جهت تسکین درد بعد از برطرف شدن بیحسی طبق صلاحدید ‏پزشک در طی مدت بستری تجویز می شود. عکس قفسه سینه نیز برای تأیید محل مناسب ‏پیس میکر و مشخص شدن عوارض احتمالی، معمولاً روز بعد از عمل انجام می شود. اندام ‏فوقانی که در سمت محل کاشت پیس میکر است در طی ۴۸-۲۴ ساعت اول باید کاملاً بی ‏حرکت باشد(جهت جلوگیری از جابه جایی لید در طی این مدت).روز بعد از عمل، عملکرد ‏پیس میکر دایم توسط دستگاه پروگرامر آنالیز شده و در صورت عدم وجود اشکال، بیمار ‏مجددا به اتاق آنژیوگرافی منتقل شده تا پیس میکر موقت از پای بیمار خارج شود. این عمل ‏به سرعت در طی چند دقیقه و بدون احساس درد انجام میشود.‏ نکته مهم، خشک بودن محل پانسمان تا مدت یک هفته است. نفوذ آب به محل برش پوستی ‏در طی این مدت احتمال عفونت را افزایش داده و باید از آن اجتناب شود. مراجعه مجدد ‏بیمار ۲ هفته بعد از عمل، جهت مشاهده برش پوستی و کشیدن بخیه ها (در صورت استفاده از ‏بخیه های پوستی) می باشد. ممکن است در طی این مدت آنتی بیوتیک خوراکی برای بیمار ‏تجویز شده باشد. در صورت مشاهده تورم غیر عادی و یا خروج خونابه و یا ترشحات چرکی ‏از محل برش پوستی، بیمار باید سریعاً به پزشک متخصص مراجعه کند. ظاهر محل تعبیه پیس ‏میکردایم ممکن است در طی روزهای اول برای بیمار نگران کننده باشد ولی معمولاً پس از ‏گذشت چند هفته این محل ظاهر مناسب بدست می آورد.
● پیس میکر و ‏ پرهیز از محیطهای حاوی امواج الکترومغناطیسی
امواج شدید الکترومغناطیسی مانند آنچه توسط دستگاه ‏MRI‏ و یا در نزدیکی دکلهای فشار ‏قوی وجود دارد فعالیت پیس میکر را به صورت موقت و گاهاً دائم مختل می کند و باید ‏مورد اجتناب قرار گیرند. از نزدیکی زیاد به دستگاه های جوشکاری نیز باید پرهیز شود. رادیو ‏تراپی درمانی نیز می تواند منجر به اختلال دستگاه شود اگرچه در موارد غیرقابل اجتناب با ‏مشاوره الکتروفیزیولوژیست قابل انجام است. عبور از دستگاه های ایمنی فرودگاه ها معمولاً ‏بی خطر است ولی تجسس دستی بیمار با استفاده از ‏wand‏ خطر ساز بوده و باید به مسئولین ‏زیربط اطلاع داده شود. ضمناً دزدگیرهای مورد استفاده در منازل و یا اتومبیل ها، بالقوه برای ‏عملکرد پیس میکر خطرساز بوده و مجاورت طولانی با آنها باید مورد اجتناب باشد. ‏
استفاده از موبایل و یا تلفنهای دیجیتالی خطر عمده ای نداشته و برای بیمار قابل استفاده می ‏باشند. نکته مهم یادآوری وجود پیس میکر در هر ارجاع به پزشک و مخصوصاً در صورت ‏مراجعه جهت جراحی می باشد. ‏
● آنالیز دوره ای پیس میکر
دستگاه پروگرامر‏‎(PSA)‎‏ که معمولا در مراکز تخصصی پیس میکر وجود دارد، امکان آنالیز ‏و بررسی پیس میکر کاشته شده در بدن فرد را توسط امواج رادیوفرکانس فراهم می کند. ‏عملکرد صحیح پیس میکر و میزان باقی مانده از عمر باتری مورد ارزیابی قرار گرفته و برنامه ‏ریزی پیس میکر بر اساس نیاز فرد انجام می شود . اولین آنالیز پیس میکر روز بعد از تعبیه ‏پیس میکر و آنالیز بعدی ۶ هفته بعد انجام می شود. آنالیزهای بعدی معمولا هر ۶ ماه صورت ‏می گیرد.
● پایان عمر باتری پیس میکر
ذخیره باتری پیس میکرهای فعلی معمولاً برای ضربان سازی پیس میکر به مدت ۷-۶ سال ‏کافی است. با این حال این مقدار بستگی به میزان ضربان سازی توسط پیس میکر و ولتاژ ‏تنظیم شده آن دارد. در صورتی که قلب بیمار کاملاً وابسته به پیس میکر بوده و فعالیت ‏زیاد وی منجر به سرعت بالای ضربان سازی شده باشد و یا در مواردی که به علت ‏مقاومت بالاتر بافت قلب نیاز به تنظیم ولتاژ بالاتر‎ ‎پیس میکر باشد، قطعاً طول عمر باتری ‏کمترخواهد بود. در هر بار مراجعه جهت آنالیز طول عمر باقی مانده پیس میکر به صورت ‏تخمینی توسط پروگرامر ارائه می شود.‏
● تعویض ژنراتور پیس میکر
در صورتی که عمر باتری پیس میکر رو به پایان باشد عمل تعویض ژنراتور انجام می ‏شود. این عمل مشابه عمل تعبیه پیس میکر است با این تفاوت که لیدها از قبل وجود داشته ‏و فقط ژنراتور قبلی با یک ژنراتور جدید تعویض میشود. در موارد کمی که آسیب لید و ‏یا عفونت دیررس پیس میکر ایجاد شده باشد ممکن است نیاز به خارج کردن اجزاء پیس ‏میکر و تعبیه مجدد در همان محل و درموارد عفونت در طرف مقابل باشد.

iranmed.info

منبع : پاراسات