اسلام، دین خشونت؟

در دوران جوانی کتابی را تحت عنوان «موج در موج و یا بازشناسی فتنه از نگاه امام علی(ع)» به رشته تحریر در آوردم و با الهام از قرآن مجید دریافتم که:
و الْفِتْنَهُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ ..... فتنه از قتل بدتر است (۱)
و الْفِتْنَهُ أَکْبَرُ مِنَ الْقَتْلِ ..... فتنه از کشتار بزرگتر است ‏(۲)
لذا در پی آن بودم تا این موضوع را کالبد شکافی کنم و نمادهای آن را به جامعه معرفی نمایم ولی گرفتاری‌های روزگار، توفیق این مهم را از من سلب کرد تا اینکه در روزهای اخیر با فیلم کوتاهی که فاقد هر گونه مستند علمی و جلوه هنری بود و توسط آقا گیرت وایلرز (۳) و با حمایت گروهها و جریانات ضد بشری ساخته شده بود ؛ مواجه گردیدم با اندکی تأمل، به خوبی دریافتم که این اقدام و این جریان، نمادی بارز و روشن از یک فتنه جهانی است و در واقع تفسیر عینی یافته‌های پژوهش است. چون بررسی‌ها نشان می‌دهد، استراتژی اصلی فتنه‌گران، گسترش جهالت و کینه در میان جوامع و برانگیختن خشم آنان نسبت به یکدیگر است تا بر اثر این کینه‌ها، جهالت‌ها و خشم‌ها؛ صف حق و باطل به هم ریخته و آمیخته گردد و جنگ‌ها، نزاع‌ها، آشوب‌ها، قتل‌ها و غارت‌ها دامن زده شود و امنیت روحی و جانی انسان‌ها سلب گردد و غارت گران و ستم‌پیشگان، فرصت نمایند تا خود را تقویت کنند و از فضای به هم ریخته و تاریک، برای تأمین منافع، بهره‌مند گردند و شعار «اختلاف بینداز و حکومت کن» تحقق پیدا کند. به همین دلیل سعی کردم به بهانه این اقدام فتنه‌انگیز، نکاتی را به رشته تحریر در آورم. بدیهی است پاسخ تفصیلی و علمی؛ توسط اندیشمندان مسلمان و غیرمسلمان داده خواهد شد و این اهانتی که به بشریت شده است بی‌پاسخ نخواهد ماند.
انگیزه اصلی جناب آقای گیرت وایلرز، این بوده که چهره‌ای زشت، خشن و بدون منطق از اسلام ارایه دهد و برای این هدف، از کهنه‌ترین و بدترین شیوه ممکن که دروغ‌پردازی، سیاه‌نمایی و تحریف می‌باشد استفاده کرده است و بدون آشنایی با اسلام و قرآن؛ نکاتی را مطرح کرده است که حتی برای کودکان مسلمان و کسانی که کمترین اطلاعات را از اسلام دارند نیز تعجب‌آور است.
انگیزه آقای وایلرز، دلسوزی مردم نبوده و نیست و مطمئناً انسان‌های بزرگ و فرهیخته‌ای که فوج فوج به اسلام می‌گروند، به این مرحله از رشد و بلوغ رسیده‌اند، تا راه خود را تشخیص دهند.
مشکل اصلی آقای گیرت وایلرز، که به نمایندگی از فتنه سازان بین‌المللی، اقدام به ساخت فیلم کرده است، همان آمارهایی است که در برنامه خود ارایه داده و بیان کننده رشد اسلام در آمریکا، اروپا و یا دیگر نقاط جهان می‌باشد.
آقای وایلرز و جریان‌هایی که در پس او هستند حق دارند نگران باشند، چون به خوبی مطلع شده‌اند که اسلام دینی است، با پیام جهانی و برای همه ادیان الهی و همه انسان‌ها احترام قائل است.
با آگاهی مردم، مجالی برای کسانی چون گیرت وایلرز، باقی نیست و حلقه محاصره هر روز برایشان تنگ‌تر می‌شود و احتمالاً شمشیر اسلام که در همیشه تاریخ فقط علیه ظالمان، فتنه‌گران و متجاوزان به حقوق انسان برافراشته شده است، آنان را نیز بی‌نصیب نخواهد گذاشت.
ای کاش جناب آقای گیرت وایلرز، ذوق اندک هنری خود را به این قیمت ناچیز نمی‌فروخت و حداقل قبل از اینکه اقدام به تولید برنامه کند، نگاهی به قرآن می‌افکند و مشاهده می‌کرد که اولین آیه قرآن، با رحمت و مهربانی آغاز گردیده است و ۱۱۴ بار این آیه تکرار شده است.
بسم الله الرحمن الرحیم &#۱۳۵; به نام خداوند رحمتگر مهربان (۴)
و ای کاش، صفحه‌های قرآن را ورق می‌زد و مشاهده می‌کرد که بیش از ۶۰۰ مورد در قرآن مجید فقط کلمه «رحمت»، «رحمان»، «رحیم» و دیگر مشتقات آن به کار رفته است و کلمه «غلظت» و «خشونت» فقط سه بار آمده است این هم در مورد متجاوزان به حقوق انسان و حقیقت.
ای کاش آقای گیرت وایلرز، قرآن را مطالعه می‌کرد و می‌فهمید که مهم‌ترین رسالت پیامبر اکرم(ص)، ابلاغ و ترویج رحمت و محبت برای همه جهانیان بوده است:
وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلّا رَحْمَهً لِلْعالَمینَ &#۱۳۵; و تو را جز رحمتی برای جهانیان نفرستادیم (۵)
و خداوند؛ مدارا، نرمی، رأفت، محبت و عاطفه او را نسبت به مردم ستوده و فرموده است:
فَبِما رَحْمَهٍ مِنَ اللّهِ لِنْتَ لَهُمْ و لَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ فاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلینَ ... &#۱۳۵; ... پس به [برکت] رحمت الهی‏، با آنان نرمخو [و پُرمِهر] شدی‏، و اگر تندخو و سختدل بودی قطعاً از پیرامون تو پراکنده می‏شدند. پس‏، از آنان درگذر و برایشان آمرزش بخواه‏، و در کار[ها] با آنان مشورت کن‏، و چون تصمیم گرفتی بر خدا توکل کن‏، زیرا خداوند توکل‏کنندگان را دوست دارد؛ (۶)
و او را به داشتن اخلاق متعالی ستوده و فرموده است:
وَ إِنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظیمٍ &#۱۳۵; و راستی که تو را خویی والاست (۷)
و حتی در چندین مرحله، رسول خود را خطاب قرار داده است که رسول من؛ ضرورت ندارد که تا این حد غصه مردم را بخوری؛
فَلَعَلَّکَ باخِعٌ نَفْسَکَ عَلی آثارِهِمْ إِنْ لَمْ یُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَدیثِ أَسَفًا &#۱۳۵; شاید، اگر به این سخن ایمان نیاورند، تو جان خود را از اندوه‏، در پیگیری [کار]شان تباه کنی (۸)
ای کاش آقای وایلرز، مروری کوتاه به تاریخ اسلام می‌کرد و مشاهده می‌نمود که در سیزده سال اول اسلام حتی سخنی از جنگ و خشونت نیست. و در تمامی آیه‌هایی که در مکه مکرمه نازل شده حتی یک آیه درباره جهاد و جنگ وجود ندارد. به همین دلیل زمینه‌ای برای پیوستن انسان‌های ماجراجو، جنگ‌طلب و ... وجود نداشته است و هسته اولیه اسلام را انسان‌های متعالی که به دنبال رشد و کمال انسانی بوده‌اند شکل داده است و در دوران مدینه، عمده نبردهایی که صورت پذیرفته نبردهای دفاعی بوده است. در سوره ممتحنه خداوند می‌فرماید:
لا یَنْهاکُمُ اللّهُ عنِ الَّذینَ لَمْ یُقاتِلُوکُمْ فِی الدّینِ و لَمْ یُخْرِجُوکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ أنْ تَبَرُّوهُمْ وَ تُقْسِطُوا إِلَیْهِمْ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطینَ &#۱۳۵; [اما] خدا شما را از کسانی که در [کار] دین با شما نجنگیده و شما را از دیارتان بیرون نکرده‏اند، باز نمی‏دارد که با آنان نیکی کنید و با ایشان عدالت ورزید، زیرا خدا دادگران را دوست می‏دارد (۹)
و تنها زمانی اجازه جنگ و دفاع صادر شده است که ظالمان و ستمکران در مقابل پیام رهایی بخش اسلام ایستاده‌اند و مسلمانان را مورد هجوم بی‌شرمانه و همه جانبه قرار داده‌اند و آنها را از شهر و دیار خود بیرون رانده‌اند. به همین سبب خداوند می‌فرماید:
إِنَّما یَنْهاکُمُ اللّهُ عنِ الَّذینَ قاتَلُوکُمْ فِی الدّینِ و أَخْرَجُوکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ وَ ظاهَرُوا عَلی إِخْراجِکُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ وَ مَنْ یَتَوَلَّهُمْ فَأُولءِکَ هُمُ الظّالِمُونَ &#۱۳۵; فقط خدا شما را از دوستی با کسانی باز می‏دارد که در [کار] دین با شما جنگ کرده و شما را از خانه‏هایتان بیرون رانده و در بیرون‏راندنتان با یکدیگر همپشتی کرده‏اند. و هر کس آنان را به دوستی گیرد، آنان همان ستمگرانند (۱۰)
پس همان گونه که ملاحظه شد دستور جنگ زمانی صادر گردید که مسلمانان از ناحیه سردمداران زر و زور مورد ستم قرار گرفتند. به همین جهت خداوند می‌فرماید:
أُذِنَ لِلَّذینَ یُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَ إِنَّ اللّهَ عَلی نَصْرِهِمْ لَقَدیرٌ &#۱۳۵; به کسانی که جنگ بر آنان تحمیل شده‏، رخصت [جهاد] داده شده است‏، چرا که مورد ظلم قرار گرفته‏اند، و البته خدا بر پیروزی آنان سخت تواناست (۱۱)
و در همین راستا وقتی که زنان، کودکان، از پای افتادگان، سالخوردگان و دیگر مردم مستضعف، مورد حمله قرار می‌گیرند و فریاد دادخواهی آنان بلند می‌گردد، خداوند مسلمانان را برای حمایت از آنان فرا می‌خواند و می‌فرماید:
وَ ما لَکُمْ لا تُقاتِلُونَ فی سَبیلِ اللّهِ و الْمُسْتَضْعَفینَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ الَّذینَ یقُولُونَ رَبَّنا أَخْرِجْنا مِنْ هذِهِ الْقَرْیَهِ الظّالِمِ أَهْلُها وَ اجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ وَلِیًّا وَ اجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ نَصیرًا &#۱۳۵; و چرا شما در راه خدا [و در راه نجات] مردان و زنان و کودکان مستضعف نمی‏جنگید؟ همانان که می‏گویند: پروردگارا، ما را از این شهری که مردمش ستم‏پیشه‏اند بیرون ببر، و از جانب خود برای ما سرپرستی قرار ده‏، و از نزد خویش یاوری برای ما تعیین فرما (۱۲)
آیا جناب آقای وایلرز، انتظار دارند که دین جهانی اسلام که حامل پیام مهر و محبت می‌باشد و حامل پیام آزادی همه انسان‌ها و خواستار گسترش عدل در پهنه گیتی است هیچ برنامه و استراتژی درباره جنگ و دفاع از خود نداشته باشد و اجازه دهد تا هر رژیم ستمگری به او طمع کند و پیام او را در نطفه خفه کند؟
آیا ایشان نمی‌دانند که حضرت محمد(ص) در تداوم راه حضرت ابراهیم(ع)، حضرت موسی(ع) و حضرت عیسی(ع) آمده‌اند تا غل و زنجیرها را از پای انسان‌ها باز کند؟
اَلَّذینَ یَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِیَّ الْأُمِّیَّ الَّذی یَجِدُونَهُ مَکْتُوبًا عِنْدَهُمْ فِی التَّوْراهِ وَ الْإِنْجیلِ یأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهاهُمْ عَنِ الْمُنْکَرِ و یُحِلُّ لَهُمُ الطَّیِّباتِ وَ یُحَرِّمُ عَلَیْهِمُ الْخَباءِثَ و یَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَ الْأَغْلالَ الَّتی کانَتْ عَلَیْهِمْ فالَّذینَ آمَنُوا بِه وَ عَزَّرُوهُ وَ نَصَرُوهُ وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذی أُنْزِلَ مَعَهُ أُولآءِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ &#۱۳۵; همانان که از این فرستاده، پیامبر درس نخوانده - که [نام] او را نزد خود، در تورات و انجیل نوشته می‌یابد - پیروی می‌کنند، [همان پیامبری که] آنان را به کار پسندیده فرمان می‌دهد، و از کار ناپسند باز می‌دارد، و برای آنان چیزهای پاکیزه را حلال و چیزهای ناپاک را برایشان حرام می‌گرداند، و از [دوش] آنان قید و بندهایی را که برایشان بوده است بر می‌دارد. پس کسانی که به او ایمان آوردند و بزرگش داشتند و یاریش کردند و نوری را که با او نازل شده است پیروی کردند، آنان همان رستگارانند (۱۳)
و در ادامه همین آیه آمده است که:
قُلْ یا أَیُّهَا النّاسُ إِنّی رَسُولُ اللّهِ إِلَیْکُمْ جَمیعًا ... &#۱۳۵; بگو: ای مردم‏، من پیامبر خدا به سوی همه شما هستم ... (۱۴)
آیا جناب آقای وایلرز، اطلاع ندارند که اسلام دینی است جامع و برای همه ابعاد زندگی انسان‌ها؛ برای صلح و جنگ، قضاوت، اقتصاد و دیگر شئون جامعه دستورالعمل دارد؟
آیا می‌توان تصور کرد، دینی که ایجاد نظام و اداره اجتماع بر مبنای اندیشه توحید، یکی از رسالت‌های او است از میان حدود شش هزار و ششصد آیه قرآن، چند آیه‌ای را به قواعد و شیوه‌های نبرد با ستمگران و متجاوزان به حقوق انسانی اختصاص نداده باشد؟
آیا حکومتی را در دنیا می‌توانید نام ببرید که برای حفظ امنیت داخلی و حفظ مرزهای جغرافیایی خود دستورالعمل‌های ویژه نداشته باشد؟
آیا می‌توان طبیب را به خاطر عمل جراحی محکوم کرد و آیا می‌توان پلیس را به خاطر برخورد با انسان‌های شرور محاکمه نمود؟
آیا محاکم قضائی را می‌توان به خاطر محکوم کردن جنایت‌کاران مورد تمسخر قرار داد؟
ای کاش آقای وایلرز، به جای حمایت و دلسوزی از چند ستمگر و ظالمی که احیاناً در مواجهه با مسلمان‌ها کشته شده‌اند؛ برای دختران معصومی دلسوزی می‌کرد که توسط پدران جاهل خود زنده زنده درون گور گذاشته می‌شدند و برای هزاران انسان چون سمیه، یاسر، بلال و ... دلسوزی می‌کرد که به جرم پذیرش کلمه توحید در ریگ‌زار عربستان و در زیر شکنجه سنگین جلادان جان دادند.
ای کاش لااقل آقای وایلرز، آیه اول از سوره قلم را نیز خوانده بود؛
ن وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ &#۱۳۵; نون‏، سوگند به قلم و آنچه می‏نویسند؛ (۱۵)
و متوجه می‌شد که چگونه اسلام در دوران جهل و بی‌دانشی به دانش، سوگند می‌خورد و اولین پیام خداوند به پیامبرش با « اِقْرَأْ » آغاز می‌شود؛
اِقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذی خَلَقَ &#۱۳۵; بخوان به نام پروردگارت که آفرید؛ (۱۶)
و حدود هزار آیه از قرآن پیرامون علم، خرد و دانایی است.
ای کاش آقای وایلرز، تاریخ علم و تمدن مغرب زمین را مطالعه می‌کرد و می‌فهمید که بر اثر تعامل مثبت مغرب زمین و مشرق زمین و بهره‌مندی از آموزه‌های اسلام و تلاش مشترک ادیان چگونه علم و تمدن بشری شکوفا گردید.
متأسفانه آقای وایلرز، دلسوز انسان‌ها، دلسوز ادیان و مذاهب و دلسوز فرهنگ‌ها و تمدن‌ها نیست. و در زمانی که جهان تشنه محبت، گفتگو، صلح و همکاری است، آتش افروزی می‌کند چون با این اقدام، خشونت در میان جامعه اوج می‌گیرد و دهها قتل و ترور در پی آن اتفاق می‌افتد و آتش در کانون گرم انسان‌ها انداخته می‌شود.
جوامعی که فقر، گرسنگی، آلودگی محیط زیست، ایدز و صدها مشکل دیگر آنها را به کام مرگ می‌برد، درگیر مسائلی خواهند شد که هیچ نفعی برای آنها نخواهد داشت و امکانات، اندیشه‌ها و تصمیم‌ها به سوی برخورد و مواجهه با چیزهایی معطوف خواهد شد که هیچگونه سودی برای التیام صدها درد و گرفتاری آنان نخواهد داشت.
جریانی که آقای وایلرز، به آن دامن زده است مسئله جدیدی نیست و تاریخ پر از دروغ‌ها و تهمت‌ها به ادیان و ملت‌ها به ویژه دین اسلام است و اگر قرار باشد پیشینه تاریخ شکافته گردد و پیروان ادیان و مذاهب بخواهند جریاناتی که بر آنها گذشته است را رمزگشایی کنند، چهره تاریخ بیش از آنچه سیاه هست، سیاه‌تر خواهد شد و در نتیجه آتش‌های حقد، جنگ و خشونت شعله‌ورتر خواهد گردید و هیچ نتیجه و سودی هم برای هیچکدام در پی نخواهد داشت.
نکته بسیار مهم و قابل توجه این است که؛ پیروان هیچ‌یک از ادیان الهی نمی‌توانند این واقعیت را منکر شوند که در همه دوره‌ها؛ حکومت‌ها، گروهها و جریانات مزدور و یا خودسری بوده‌اند که به نام مسیحیت، یهودیت، اسلام و ... آتش افروزی کرده و حتی جنایاتی را هم مرتکب شده و می‌شوند ولی این سئوال مطرح است که آیا حق داریم عمل آنان را به حساب ادیان و مذاهب بگذاریم و چهره‌های مقدس و آسمانی چون حضرت موسی(ع)، حضرت عیسی(ع) و حضرت محمد(ص) را مخدوش سازیم و با اعمال جاهلانه و مغرضانه؛ میلیاردها انسانی که به این شخصیت‌های بزرگ عشق می‌ورزند را جریحه‌دار سازیم؟
آیا این رفتار؛ اهانت به حقوق انسان‌ها نیست؟
آیا فرو ریختن دیواره‌های اعتماد بین انسان‌ها جنایت نیست؟
آیا هیچ عاقلی می‌تواند قبول کند که یک فرد و یا یک جریان؛ به بیش از یک میلیارد انسان توهین کند و عقاید و ارزش‌های آنان را مورد هجوم قرار دهد؟
آیا این اقدام باعث نمی‌گردد که خون میلیون‌ها مسلمان غیرتمند به جوش آید و آنها را خشمگین سازد؟
نمی‌دانم آیا جناب آقای وایلرز و جریان‌های اصلی که پدید آوردنده این برنامه‌ها می‌باشند، اندکی به آثار و نتایج این اقدامات زشت و غیرانسانی فکر کرده‌اند؟
آیا روشنفکران و انسان‌های با شرف و غیرتمند جامعه اروپا و جامعه غرب به آثار و عواقب این اقداماتی که امروز در کشورهای غربی چون دانمارک، هلند و دیگر کشورها صورت می‌پذیرد فکر نموده‌اند؟
آیا آنان در فکر آرامش، امنیت، سعادت و رفاه شهروندان خود نیستند؟
آیا نمی‌دانند خشمگین کردن بیش از یک میلیارد انسان در جهان کوچک فعلی چه آثار زیان‌باری برای امنیت جهانی دارد؟
آیا اعضاء محترم شورای امنیت و سازمان ملل، معنای جریحه‌دار کردن میلیاردها انسان را نمی‌فهمند؟
اگر نمی‌دانند باید به انتظار سقوط و مرگ همیشگی جهان بشریت به ویژه جهان غرب بود و اگر می‌دانند چرا هیچ‌گونه اقدامی نمی‌کنند؟ این سوالی است که نخبگان و روشنفکران غرب باید به مردم شریف آن سرزمین و دیگر ملل، پاسخ بدهند.
پس چه بهتر که کلام خداوند را آویزه گوش خود قرار دهیم که می‌فرماید:
قُلْ یا أَهْلَ الْکِتابِ تَعالَوْا إِلی کَلِمَهٍ سَواءٍ بَیْنَنا وَ بَیْنَکُمْ ألّا نَعْبُدَ إِلَّا اللّهَ وَ لا نُشْرِکَ بِه شَیْءًا و لا یَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضًا أَرْبابًا مِنْ دُونِ اللّهِ ... &#۱۳۵; بگو: ای اهل کتاب‏، بیایید بر سر سخنی که میان ما و شما یکسان است بایستیم که‏: جز خدا را نپرستیم و چیزی را شریک او نگردانیم‏، و بعضی از ما بعضی دیگر را به جای خدا به خدایی نگیرد ... ؛ (۱۷)
و در زیر پرچم حضرت ابراهیم(ع) که پدر همه ادیان توحیدی است مجتمع شویم و به جای اینکه نیرو و توان خود را صرف گفتگوها و مشاجره‌های بی‌فایده بنماییم به فکر انسان غریب و انسانی که گرفتار هزاران مصیبت شده است باشیم و برای رهایی او اندیشه‌ای سازیم.

محمدجواد ابوالقاسمی

پی‌نوشت:
۱. قرآن کریم، سوره بقره، آیه ۱۹۱
۲. همان، آیه ۲۱۷
۳. گیرت وایلرز (Geert Wilders) ، نماینده مجلس هلند
۴. قرآن کریم، آیه اول سوره حمد و ۱۱۲ سورة دیگر.
۵. قرآن کریم، سوره انبیاء، آیه ۱۰۷
۶. همان، سوره آل عمران، آیه ۱۵۹
۷. همان، سوره قلم، آیه ۴
۸. همان، سوره کهف، آیه ۶
۹. قرآن کریم، سوره ممتحنه، آیه ۸
۱۰. همان، آیه ۹
۱۱. قرآن کریم، سوره حج، آیه ۳۹
۱۲. قرآن کریم، سوره نساء، آیه ۷۵
۱۳. همان، سورةه اعراف، آیه ۱۵۷
۱۴. همان، آیه ۱۵۸
۱۵. قرآن کریم، سوره قلم، آیه ۱
۱۶. همان، سوره علق، آیه ۱
۱۷. قرآن کریم، سوره آل عمران، آیه ۶۴