چهارشنبه, ۲۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 15 May, 2024
مجله ویستا

انتظام


انتظام
هو لذی یضع الشی
انتظام از صفات عدالت است.
انتظام نظم در کار است و نظام احسن آفرینش درسی است برای بشر که انتظامی در کار خود پیدا کند.
(سنریهم آیاتنا فی‌الافاق و فی انفسهم حتی یتبین لهم انه الحق اولم یکف بر بک؟؟)
انتظام و انضباط را چنین تعبیر کرده‌اند که هر چیزی را به‌جای خود بگذارند و وضع شی در ما وضع له بشود.
▪ انتظام: نظم و ترتیب در زندگی را گویند که از عدالت سرچشمه می‌گیرد و هر چیز را به‌جای خود قرار می‌دهد تا آنجا که نظم کار عادت شود و از این صفت بامر معاش تعبیر کرده‌اند. که اگر زندگی هر کاری به‌جای خود نباشد پریشانست.
اگر اثاثیه یک منزل را به‌جای خود منظم و مرتب بگذراند درهم و برهم ریخته باشد نه تنها از آن استفاده نمی‌شود بلکه فکر و زندگی را به‌هم می‌زند پس انتظام در که از شرایط موفقیت در زندگی است و هرکس خوب کار را منظم سازد بهتر در انجام کار توفیق حاصل می‌کند.
مردی از حضرت امیرالمؤمنین سؤال کرد (صف‌لنا‌العاقل)
خردمندان را برای ما وصف کن تا آنها را بشناسیم فرمود عاقل و خردمند کسی است که هر چیز را سرجای خود بگذارد و برای هر کار از ابزار همان استفاده کند.
کسی نزد دانا بود با خرد که هر چیز در موضع خود نهد
بود جاهل آنکو باشد چنین با فراط و تفریط باشد قرین
نظام احسن عالم اینست که پروردگار عالم تمام موجودات را که آفریده روی اراده و عقل و قصد و غرض خاصی آفریده است و هر چیز را برای جائی معین فرموده که اگر در جای خود نباشد ارزش خود را از دست داده است.
نظام احسن و اکمل این عالم در سیرت و صورت تمام موجودات هویدا و آشکار است.
جهان چون خط و خال و چشم و ابروست که هر چیزی به‌جای خویش نیکوست
صلح و صفا برای موقعی است و جنگ و جدال برای مقتضیات حس رقابت و حفظ ملیت و موقع دیگریست هیچ چیز این عالم و آنچه که به‌ یک انسان که عالم صغیر است اعطا شده زیاد یا اضافه یا شرور نیست همه روی مصالح زندگی است که باید با استفاده از آن به‌سعادت لایق خود برسد. همه خیر و برکت است!!
انسان در مراحل تکامل حیات و مواجه با تطورات و تحولات زندگی باید از روی تعلیمات عالیه فطری نظام احسن عالم بزرگ سرمشق گرفته خانه زندگی و خانه دل و کار و کوش و زمان و مکان خود را روی برنامه و انضباط برده از خداوند همانطور که از فرمانده کل قوا اطاعت می‌کند و فرمان‌برداری می‌نماید اطاعت نماید و عبادت او را به‌شکرانه این همه نعم بی‌پایان بگذارد و اوقات زندگی را با دقت کامل مانند برنامه درس کلاس برطبق سنوات رشد عقلی و سنن ملی منطبق نموده و مرتب هر کار را به‌موقع خود انجام دهد و هرکس در زندگی عادی بشری این توفیق را حاصل کرد و با نظم و ترتیب را به‌جای خود نهاده با حساب دقیق از آن به‌موقع و روی میزان حساب استفاده کرد به‌سعادت خود که بهره‌برداری از کارخانه وجود است می‌رسد این است معنی نظام احسن و انضباط و انتظام در کار و کسب زندگی و کلیهٔ شئون حیات از آغاز تکوین تا آخرین نقطه نیل به‌هدف اصلی روی همین نظم نوین بوده است.
مکتب اسلام در شریعت خود برای رشد عقلی و رقاءملی زندگی برحسب ساعات شبانه‌روز تقسیم کرده و برای هر ساعتی کاری معین فرموده است در خواب در بیداری در حرکت و سکون در گفتن و نوشتن و در هر کار باید نظم در کار را حفظ کرد تا به‌حد اکثر استفاده از زندگی رسید!!