موسیقی و ترانه‌های محلی ، استان گیلان

در نقاط مختلف گیلان، آوازها، آهنگ‌ها و ریتم‌های مختلفی وجود دارد كه با شیوه‌های مخصوصی اجرا می‌شود. مردم تالش سه نوع آهنگ دارند: قدیم دستان، تالش دستان و تازه دستان. آهنگ‌های گیلان به ویژه در سیاهكل و دیلمان از طبیعت الهام گرفته‌اند و همچنان به طور سنتی محفوظ مانده‌اند. بیش‌تر ترانه‌های عامیانه و محلی گیلان همراه با رقص‌های محلی اجرا می‌شوند. ترانه‌های عامیانه گیلان به چند گروه قهرمانی، حماسی، توصیفی، عاشقانه، كودكانه و لالایی، مذهبی و نوروز‌خوانی تقسیم می‌شود. طی سال‌های اخیر نغمه‌های گوناگون و متعددی در قالب دستگاه‌های موسیقی سنتی ایران ساخته و پرداخته شده است. آهنگ‌ها و ترانه‌های معروف و محلی گیلان عبارت‌اند از: خره، كشتی مقام، مشت، پابازی (رقص پا)، عروس بران، عروس بوری (انتظار)، نارنج‌زن، آهنگ ورزا جنگ، پهلوی‌خوانی، بجارسری، گلن‌كشی، گوسفند و خوان، وِلِكِ‌سری، ولك‌ریزی، جُلونی،‌ آب كناری، زرد ملیجه، رعنای، گاره سری، چابداری، لیلی ماری،‌ غربتی، برم بران، اشكوری، قاسم‌آباد، پشت‌كوهی،‌ محمدبیك، غم‌انگیز متواضع، هی‌یار هی‌یار، كیله‌لی‌جانم، دیلمانی،‌ گیلكی، نوروز‌خوانی، عروس گوله و ... از گروه‌های معروف موسیقی استان گیلان می‌توان به گروه موسیقی عشاق گیلان، گروه موسیقی گیل‌آوا، گروه موسیقی صبا و گروه موسیقی سارنگ اشاره كرد.