بحران مسکن در مسکو

كمبود و گرانی مسكن در سال‌های اخیر به یك مساله پیچیده در پایتخت روسیه تبدیل شده و برای بسیاری از ساكنین این شهر، داشتن آپارتمان به یك آرزوی بزرگ و دست‌نیافتنی تبدیل شده است.
قیمت مسكن در روسیه و به‌ویژه در مسكو و چند شهر بزرگ این كشور در پنج سال اخیر دست كم چهار برابر افزایش یافته است. در پایتخت روسیه متوسط قیمت یك مترمربع واحد مسكونی به بیش از پنج‌هزار دلار رسیده است. براساس اطلاعات سازمان شهرسازی مسكو قیمت یك مترمربع مسكن در این شهر بسته به منطقه و وضعیت ساختمان از سه‌هزار و ۸۰۰ تا حدود ده‌هزار دلار است.
روزنامه ایزوستیا نوشت: قیمت یك مترمربع واحد مسكونی با كیفیت بالا در مسكو در سال گذشته ۷۰ تا ۸۰درصد و ساختمان‌های مسكونی معمولی ۱۲۰ تا ۱۳۰درصد افزایش یافت. این وضعیت، مسكو را به یكی از گران‌ترین شهرهای جهان از نظر قیمت مسكن تبدیل كرده است.
قیمت بالای مسكن در پایتخت روسیه همچنین باعث افزایش شدید اجاره مسكن در این شهر ۱۲میلیون نفری شده، به‌طوری كه اجاره بهای یك سوئیت ۳۰متری در مسكو از ۶۰۰دلار به بالا است.
به گزارش پایگاه اینترنتی «ایپودوم» روسیه، از جمعیت ۱۴۳میلیون نفری این كشور بیش از یكصدمیلیون نفر توانایی خرید واحد مسكونی از بازار فعلی را ندارند. «ولادیمیر پوتین»، رییس جمهوری روسیه اخیرا با اشاره به وضعیت گرانی مسكن، دولت این كشور را موظف كرد در حل این معضل فعال‌تر عمل كند. پوتین گفت: دو میلیون خانواده روس در منازل كهنه زندگی می‌كنند و عملا هیچ شانسی برای بهبودی وضع مسكن خود ندارند.
وی افزود: تنها ۱۰درصد مردم روسیه امكان استفاده از وام مسكن را دارند.
كارشناسان امور مسكن، افزایش درآمدهای نفتی روسیه را یكی از عوامل گرانی مسكن عنوان می‌كنند.
به نظر آنها قشر خاص و اندكی از مردم از این نوع درآمدها بهره‌مند هستند كه در نتیجه تقاضا برای مسكن به‌ویژه واحدهای مسكونی گرانقیمت را افزایش می‌دهد. برخی از كارشناسان نیز روی آوردن مردم به خرید مسكن به منظور سرمایه‌گذاری را علت گرانی شدید مسكن می‌دانند.
آنها معتقدند خرید مسكن سود بیشتری نسبت به پس انداز در بانك‌ها یا خرید خودرو عاید مردم می‌كند.
علاوه بر آن انحصار عرضه محصولات و لوازم ساختمانی در دست گروهی خاص كه قیمت محصولات خود را به دلخواه افزایش می‌دهند از دیگر عوامل رشد قیمت مسكن در روسیه اعلام شده است.
از عوامل دیگر گرانی مسكن، افزایش تقاضا نسبت به عرضه است. اما به نظر رییس جمهوری روسیه، سودجویی سرمایه‌داران و مالكان اراضی شهری عامل اساسی رشد مسكن است. «ولادیمیر پوتین» اخیرا ضمن هشدار در این زمینه گفت: افرادی به منظور سودجویی، زمین‌های پایتخت را به مالكیت خود درآورده و با خودداری از ساخت آنها، باعث كمبود واحدهای مسكونی می‌شوند.
«وظیفه دولت است كه این نوع اراضی را شناسایی و ضبط كند».
دولت روسیه با توجه به این مساله، «مسكن قابل دسترس برای همه» را به عنوان یكی از چهار طرح ملی كشور اعلام كرد.
در چارچوب این طرح، مسكن به‌صورت انبوه توسط شركت‌های دولتی و خصوصی ساخته شده و در اختیار مردم قرار گیرد.
بخش عمده واحدهای مسكونی در روسیه توسط شركت‌های خصوصی روسی و خارجی احداث می‌شود و در این بازار شركت‌های ساختمانی تركیه در سال‌های اخیر پیشرو بودند. براساس برنامه فدرال مسكن، در سال ۲۰۰۷ باید ۵۷میلیون متر مربع واحد مسكونی در این كشور ساخته و تحویل شود.
طبق برنامه مذكور، این رقم باید تا سال ۲۰۱۰ به ۸۰میلیون مترمربع در سال برسد.
در بودجه روسیه برای احداث واحدهای مسكونی در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ میلادی ۲۱۳میلیارد روبل (حدود هشت‌میلیارد و ۳۷۷میلیون دلار) تخصیص یافته است.
بانك‌های روسیه موظف شده‌اند كه وام‌های درازمدت برای خرید مسكن در اختیار مردم قرار دهند. اما گرفتن این وام‌ها برای بسیاری از مردم امكان‌پذیر نیست.
به عنوان مثال در مسكو تنها افراد دارای درآمد بیش از سه‌هزار دلار در ماه، حق دریافت وام مسكن را دارند. علاوه بر آن با توجه به كلاهبرداری‌هایی كه در فروش واحدهای مسكونی در مجتمع‌های بزرگ مسكونی رخ داده بانك‌ها در بسیاری موارد از دادن وام برای این منظور خودداری می‌كنند. در ماه‌های اخیر قربانیان كلاهبرداری‌های مسكن چند بار در مسكو و چند شهر این كشور تظاهرات كرده و خواستار كمك دولت برای گرفتن حقوق خود و تكمیل مجتمع‌های مسكونی نیمه ساخته شدند. كارشناسان پیش‌بینی می‌كنند با توجه به افزایش تقاضا نسبت به عرضه در بازار مسكن مسكو و نیز برنامه‌های دولت برای تامین مالی برنامه‌های مسكن‌سازی، در ۱۵سال آینده قیمت مسكن در این كلانشهر ۲۰ تا ۲۵درصد در سال افزایش یابد.

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد