شیوع کم خونی فقر آهن در دانش آموزان دختر دبیرستان شهر سمنان

امروزه یکی از ۷ مسایل شایع بهداشت همگانی کم خونی فقر آهن بوده که بیش از ۲ میلیارد نفر را در دنیا تحت تاثیر قرار داده است، که بنوبه خود می تواند باعث کاهش تولید گرایی در جامعه، کاهش ظرفیت عملکردی و هوشی افراد، افزایش مرگ و میر مادران و تولد نوزادان نارس شود. در همین راستا آگاهی از میزان شیوع کم خونی فقر آهن به خصوص در گروه سنی دختران نوجوان به عنوان مادران فردا می تواند در پیشبرد سلامتی جامعه موثر باشد.
● روش بررسی:
این مطالعه از نوع توصیفی – مقطعی بوده که هدف آن تعیین شیوع کم خونی فقر آهن در میان دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر سمنان در سال ۱۳۸۱ بوده است. در این مطالعه از میان ۴۹۰۰ نفر دانش آموز دختر دبیرستانی از ۱۴ دبیرستان سطح شهر سمنان، تعداد ۴۰۲ نفر از مقاطع تحصیلی اول تا چهارم دبیرستان به صورت تصادفی و متناسب با حجم هر دبیرستان انتخاب شدند. این پژوهش طی دو مرحله انجام گردید. در مرحله اول از تمام ۴۰۲ نفر دانش آموز، نمونه خون به منظور انجام آزمایش تعیین هموگلوبین دریافت گردید. پس از تجزیه و تحلیل اولیه، دانش آموزان با هموگلوبین کمتر از ۱۲ گرم در دسی لیتر را به عنوان مبتلایان به کم خونی در نظر گرفته و سپس در مرحله دوم طرح، برای آنان آزمایشات فرتین، آهن و ظرفیت پیوستگی کل آهن بدن سرم انجام گردید. در نهایت دانش آموزانی که دارای فرتین کمتر از ۱۵ نانوگرم در لیتر و یا اشباع ترانسفرین کمتر از ۱۶ درصد بودند، به عنوان مبتلایان به کم خونی فقر آهن در نظر گرفته شدند. در این پژوهش همچنین ارتباط بین شیوع کم خونی فقر آهن با سن تقویمی، سن شروع قاعدگی و فعالیت ورزشی معمول دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفت.
● یافته ها:
نتایج پژوهش نشان داد که تعداد ۳۸ نفر (۹.۵ درصد) مبتلا به کم خونی بوده، که از بین آنان تعداد ۱۸ نفر (۴.۵ درصد) دارای کم خونی فقر آهن بودند. بین شیوع کم خونی فقر آهن با سن تقویمی، سن شروع قاعدگی و فعالیت ورزشی دانش آموزان ارتباط معنی داری نیز مشاهده نگردید.
● نتیجه گیری:
در نهایت علیرغم شیوع کم خونی فقر آهن در دانش آموزان دختر دبیرستانی و عدم ارتباط کم خونی مذکور با سن تقویمی، سن شروع قاعدگی و فعالیت ورزشی در آنها، چنین استنباط می شود که احتمالا عوامل دیگری در بروز کم خونی فقر آهن دخالت داشته که نیاز به بررسی های بیشتری خواهد داشت.

علی فخرموحدی
فاطمه احدی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی