فراموش شدن حروف به‌واسطهٔ عدم توجه(۴)

جدول تبديل حروف از لغت پهلوى و درى قديم(۳)

	پهلوى			فارسى درى
د: تبديل شده است به:
	ز: دميک			زمى، زمين
	": دمان			زمان
	":دمستان			زمستان
	": دمچيک			زمستانى
	": دِفْر			زر (ضدلطافت)
	هـ: زرد، زردخانه			زره، زره‌خانه
	ى: ادوينک			آئينه
	": ادوين			آئين
	حذف: سردار، سرد			سلّار، سال
ذ: تبديل شده است به:
	ج: کذه (اوستائى) کذ (پهلوى)			کجا (جائى که، آنکه، که)
	ز: گذا (اوستائى)			گُرز
	گ: تذِرگ			تگرگ
	هـ: اِسپاذ (اوستائى)			سپاه
	": ماذ			مامه (مملکت ماه)
	د: پَرَده‌ذات (اوستائى)			فره‌داد (پيشداد)
	": خواذاته (اوستائى)			خودداد (خودآفريده)
	": سَغذَه (اوستائى)			سغد
	ى: دذو			دى (نام خداازدثوش)
	ى، تُرغُبَذ (جائى در خراسان)			تُرغُبْى، ترغبه
	": پت، پذ			پى
	":بُوذ (اوستائى)			بُوى
	حذف: اديّاتکار، اديوّار			ايادگار، ايار، يار
	": اِسْتِذ			است (ربط خبرى)
ر: تبديل شده است به:
	ش: وترتن، وترت			گذشتن، گذشت
	ل: اروند			الوند
	": ارونداسپ			الهراسب
	": ديبسرم			دابشليم
	": پوهر (اوستائى: يُرْت)			پول، پل
	": سرم			سلم
	": سردار			سلّار، سالار
	": ورد			وُل، گل
	م: کتار			کدام
	حذف: ورهران			وهران، بهرام
ز: تبديل شده است به:
	خ: نزست			نخست
	د: زريه			دريا
	ژ: زرفاک			ژرفا
	": زوفر			ژرف
	غ:(۱)گريز			گريغ
ژ: تبديل شده است به:
	ز: دوژخو			دوزخ
	": کارژار			کارزار
	": پهريژ			پهريز، پرهيز
	ش: وريژيتک			برشته
	ر: توژ(۲)			تور (پسر فريدون)
س: تبديل شده است به:
	ث: اسپيان (لهجه‌اى از آثوپيان)			اثفيان (آبتين، پدرفريدون ـ رجوع کنيد به: طبرى جلداول)
	خ: ماس			ماخ(ماه)
	ذ: آسروک			آذروان
	ش: فرستک			فرشته
	": ديبسرم			دابشليم (نام پادشاه هند)
	": سياهژور(۳)			شهرزور
	": سوراپَکْ			شورابه
	": سورک			شورچشم
	ص:سْتخرْ			اصطخر
	ه: پاتفراس			بادافراه
	": کس، مس			که، مه
	ه: نکاس			نگاه
	": آکاس			آگاه
ش: تبديل شده است به:
	ژ: دُشْخيم			دُژخيم (۴)
	س: شمور			سمور
	ج: شى			رأس‌الجالوت (بزرگ جهودان)
	حذف: باخترش			باختر، بخل، بلخ
غ‌: تبديل شده است به:
	الف: روثرغن			ورهراآن (اسم بهرام)
	حذف: مغوپذ			مؤبد
	و: مَرَغ (اوستائى)			مرو (پهلوى)
	هـ: ميغ			ميه (مِهْ)

(۱) . تبديل: ز به غين در زبان درى متداول است مانند: گريز، تيغ، تيز، تيژه و اين تبديلات مربوط به لهجه‌ها است.

(۲) . بعضى معتقد هستند که 'ژ' در پهلوى نيست و همهٔ اين حروف را بايد با 'چ' تلفظ کرد.

(۳) . از اصل: سيه ارژور يعنى جنگل سياه ـ و غالباً در لهجهٔ پهلوى شمالى حرف سين به‌جاى شين و در لهجهٔ پهلوى جنوبى برعکس مستعمل بوده است.

(۴) . و ساير کلماتى که اين پيشآوند را دارند و چون دُژآهنگ، دُژآگاه، دُژم و غيره