یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
مجله ویستا

استان ایلام (۲)


  وضعيت اجتماعى و اقتصادى استان
در آبان‌ماه سال ۱۳۷۵، جمعيت استان ۸۸۶‚۴۸۷ نفر بوده است، ‌ از اين تعداد حدود ۵۳/۵ درصد در نقاط شهرى و حدود ۴۴/۵ درصد در نقاط روستايى سکونت داشته و بقيه غيرساکن بوده‌اند.
در آبان‌ماه سال ۱۳۷۵، از ۸۸۶‚۴۸۷ نفر جمعيت استان، ۲۷۵‚۲۴۹ نفر مرد و ۶۱۱‚۲۳۸ نفر زن بوده‌اند و نسبت جنسى آن برابر ۱۰۴ بوده است. اين نسبت براى اطفال کمتر از يکساله ۱۰۹ و براى بزرگسالان (۶۵ ساله و بيشتر) ۱۵۱ بوده است. نسبت‌هاى مذکور در نقاط شهرى به ترتيب، ۱۰۸ و ۱۳۴ و در نقاط روستايى ۱۱۱ و ۱۶۶ بوده است. از جمعيت اين استان حدود ۴۵ درصد در گروه سنى کمتر از ۱۵ ساله، ۵۱/۵ درصد در گروه سنى ۶۴-۱۵ ساله و ۳/۷۲ درصد در گروه سنى ۶۵ ساله و بيشتر قرار داشته‌اند و سن بقيهٔ افراد نيز نامشخص بوده است.
در سال مذکور، از جمعيت استان ۹۹/۹۱ درصد را مسلمانان تشکيل مى‌‌داده‌اند. اين نسبت در نقاط شهرى ۹۹/۹۳ درصد و در نقاط روستايى ۹۹/۸۸ درصد بوده است.
در فاصلهٔ سال‌هاى‌ ۱۳۶۵ تا ۱۳۷۵، تعداد ۹۸۳‚۹۴ نفر به استان وارد و يا در داخل اين استان جابه‌جا شده‌اند. محل اقامت قبلى ۲۳/۵۶ درصد مهاجران ساير استان‌ها، ۳۴/۹۹ درصد در شهرستان‌هاى ديگر همين استان و ۳۸/۹۶ درصد در شهرستان محل سرشمارى بوده است. محل اقامت بقيه افراد، خارج از کشور يا اظهار نشده بوده است.
در آبان ۱۳۷۵، از ۸۳۷‚۴۱۵ نفر جمعيت ۶ ساله و بيشتر استان، ۷۶/۷۴ درصد باسواد بوده‌اند. نسبت باسوادى در گروه سنى ۱۴-۶ ساله ۹۴/۵۶ درصد و درگروه سنى ۱۵ ساله و بيشتر ۶۷/۰۲ درصد بوده است. در بين افراد لازم‌التعليم (۱۴-۶ ساله)، نسبت باسوادى در نقاط شهرى ۹۷/۶۱ درصد و در نقاط روستايى ۹۳/۰۶ درصد بوده است.
در اين استان، نسبت باسوادى در بين مردان ۸۲/۰۴ درصد و در بين زنان ۷۱/۲۱ درصد بوده است. اين نسبت در نقاط شهرى براى مردان و زنان به ترتيب ۸۷/۶۷ درصد و ۷۹/۲۹ درصد و در نقاط روستايى ۷۷/۱۸ درصد و ۶۳/۸۰ درصد بوده است.
در سال مذکور، از جمعيت ۲۴-۶ ساله استان، ۷۱/۱۸ درصد در حال تحصيل بوده‌اند. اين نسبت در نقاط شهرى ۷۸/۰۲ درصد و در نقاط روستايى ۶۵/۷۱ درصد بوده است. در اين استان ۹۲/۵۶ درصد از کودکان، ۸۹/۳۲ درصد از نوجوانان و ۴۲/۷۰ درصد از جوانان به تحصيل اشتغال داشته‌اند.
در سال فوق‌الذکر، در اين استان، افراد شاغل و افراد بيکار (جوياى کار) در مجموع، ۳۱/۸۸ درصد از جمعيت ۱۰ ساله و بيشتر را تشکيل مى‌داده‌اند. اين نسبت در نقاط شهرى، ۳۱/۸۸ درصد و در نقاط روستايى ۳۱/۲۶ درصد بوده است. از جمعيت فعال اين استان، ۸۸/۲۲ درصد را مردان و ۱۱/۷۸ درصد را زنان تشکيل مى‌داده‌اند.
در آبان‌ماه سال ۱۳۷۵، از شاغلان ۱۰ ساله و بيشتر استان، ۲۹/۷۱ درصد در گروه‌هاى عمده کشاورزى، ۱۹/۹۱ درصد در گروه عمدهٔ صنعت، ‌ ۴۸/۱۴ درصد در گروه عمده خدمات و ۲/۲۵ درصد اظهار نشده گزارش شده است. اين نسبتها در شهرها به ترتيب ۷/۳۹ درصد، ۲۳/۶۴ درصد، ۶۶/۸۰ درصد و ۲/۱۸ درصد و در روستاها ۵۳/۳۵ درصد، ۱۶/۵۹ درصد، ۲۷/۶۱ درصد و ۲/۴۶ درصد بوده است.
استان ايلام از استان‌هاى عشايرنشين کشور است و شرايط اقليمى و جغرافيايى آن، امکانات مساعدى براى ييلاق و قشلاق عشاير فراهم آورده است. نظام اجتماعى در ايلام تا دهه‌هاى اخير مبتنى بر نظام ايلى بود. هر ايل مشتمل بر چند طايفه و هر طايفه مشتمل بر چند تيره و هر تيره مرکب از تعدادى مال يا هوز (خانوار) بوده است. در رأس هر ايل يک توشمال قرار داشت که در ايلات مختلف مير، ملک، رئيس يا کايد ناميده مى‌شد و به منزلهٔ خان ايل تلقى مى‌شد. امروزه هرچند اين نظام ايلى از هم پاشيده است، ولى باز هم ايلاتى در داخل قلمروهاى مشخصى به ييلاق و قشلاق مى‌پردازند. طوايف و ايلات ساکن استان ايلام به شرح زير گزارش شده است:
- ايل ملکشاهى : شامل طوايف گچى، خميس، کله‌وند، رسيله‌وند، باولک، خليل‌وند، کارى‌وند، قيطون، کاظم‌بگ، بارياب، باوه، صمدتک و خوزى‌وند.
- ايل هليلان و زردلان : شامل بالاوند، زردلانى، طرهانى، جلالوند و عثمانوند.
- ايل شوهان : شامل طوايف سفرکلى، بلوچ، شرف، قيطول، کاورى، فلک، کلاى‌وند و کوهرو باره.
- ايل کرد : شامل طوايف مرادخانى، شکربيگى، سليمان‌خانى، ديناروند و کايدخوره.
- ايل ايوان : شامل طوايف بان سيرى و چولک.
- ايل خزل : شامل طوايف شمسى‌‌وند، خفروند، مرشدوند و طايفه قليوند.
- ايل ارکوازى : شامل طوايف کردل، مورت، ميثم، قيطونى، مير، مومه، قروش‌وند، بى، ملکشوند و کارشوند.
- عشاير عرب : شامل طوايف صيفى و ملخطاوى (ملک خطايي).
هر يک از ايلات و طوايف ياد شده مسيرهاى کوچ و ايل راه‌هاى مخصوصى دارند که در طى سال‌هاى متمادى از آن عبور کرده‌اند و امروزه نيز از همان مسير، کوچ خود را انجام مى‌‌دهند.
استان ايلام از مناطق محروم کشور است. وضعيت اقتصادى در اين استان به نسبت ساير استان‌هاى کشور شاخص‌هاى بسيار پائينى دارد.
در اين استان بيشتر فعاليت اقتصادى بر روى دامدارى و کشاورزى متمرکز شده است و زمينه‌هاى مساعدى نيز جهت پرورش زنبور عسل دارد. ولى در زمينهٔ صنعت وضعيت چندان مطلوبى فراهم نشده است. کشاورزى در اکثر نقاط استان به صورت سنتى انجام مى‌شود بدين صورت که مراحل مختلف آن از داشت، کاشت و برداشت با استفاده از اصول و روش‌هاى ابتدايى و سنتى صورت مى‌گيرد.
مهم‌ترين محصول کشاورزى استان، ‌ گندم است. در اين استان امکانات بالقوه فراوانى براى توسعه و گسترش دامدارى و دامپرورى وجود دارد و هم اکنون نيز بخش مهمى از درآمد و حتى اشتغال مردم استان در بخش کشاورزى متمرکز شده است. آب و هواى متنوع، وجود کوهستان‌ها، جنگل‌ها و مراتع نسبتاً سرسبز و انواع گل و گياه در بهار و تابستان و وجود مناطق گرمسيرى و سردسيرى در مجاورت يکديگر، بهترين شرايط را براى پرورش زنبور عسل فراهم آورده است.
استان ايلام يکى از محروم‌ترين استان‌هاى کشور از لحاظ صنعت است و به علت شرايط خاص اقتصادى و اجتماعى از ديرباز، صنايع، خصوصاً صنايع نوين کارگاهى، در آن رونق چندانى نيافته است.
بخش صنعت سهم بسيار ناچيزى از اشتغال را نسبت به بخش خدمات و کشاورزى به خود اختصاص داده است. صنعت استان ايلام عمدتاً در صنايع خانگى و کارگاهى خلاصه مى‌شود و صنايع دستى آن عبارتند از : قالى و قاليچه، جاجيم، خورجين، سياه چادر، رسن، نمد، گيوه و گليم که با توجه به فراوانى مواد اوليه مانند پشم و موى بز توليد آن‌ها از قديم‌الايام رايج بوده است.
منابع معدنى استان نيز منحصر به منابع رسوبى است و عمدتاً شامل کانى‌هاى غيرفلزى مى‌باشد. تاکنون ذخاير کانى فلزى در استان شناخته نشده است ولى استان ايلام ذخاير بالنسبه غنى نفت و گاز دارد.


همچنین مشاهده کنید