یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
مجله ویستا

استان كردستان (۳)


  وضعيت اجتماعى و اقتصادى استان
طبق نتايج سرشمارى عمومى نفوس و مسکن سال ۱۳۷۵، جمعيت استان کردستان ۳۸۳‚۳۴۶‚۱ نفر بوده است که از اين تعداد ۵۲/۴۲ درصد در نقاط شهرى و ۴۷/۵۸ درصد در نقاط روستايى سکونت داشته‌اند. از جمعيت فوق، ۱۶۵‚۶۸۵ نفر مرد و ۲۱۸‚۶۶۱ نفر زن بوده‌اند. در اين استان در مقابل هر ۱۰۰ نفر زن، ۱۰۴ نفر مرد وجود داشته است. از جمعيت اين استان ۴۲/۷۶ درصد در گروه سنى کمتر از ۱۵ ساله، ۵۳/۶ درصد در گروه سنى ۶۴-۱۵ ساله و ۴/۱۸ درصد در گروه سنى ۶۵ ساله و بيشتر قرار داشته‌اند و سن بقيه افراد نيز نامشخص بوده است.
در سال مذکور، از جمعيت استان ۹۹/۹۰ درصد را مسلمانان تشکيل مى‌داده‌اند. اين نسبت در نقاط شهرى ۹۹/۸۶ درصد و در نقاط روستايى ۹۹/۹۴ درصد بوده است.
در فاصله سال‌هاى ۱۳۶۵ تا ۱۳۷۵، ۹۰۹‚۲۴۳ نفر به استان وارد و يا در داخل آن استان جابجا شد‌ه‌اند. مقايسه محل اقامت قبلى مهاجران با محلى که در آن سرشمارى شده‌اند، نشان مى‌دهد که ۴۷/۰۹ درصد از مهاجران از روستا به شهر، ۲۵/۴۱ درصد از شهر به شهر، ۱۰/۹۳ درصد از روستا به روستا و ۱۲/۴۲ درصد از شهر به روستا در طى ۱۰ سال قبل از سرشمارى آبان ۱۳۷۵ مهاجرت کرده‌اند. بيشترين تعداد مهاجران وارد شده و يا جابجا شده در نقاط شهرى مربوط به ۸ سال قبل از سرشمارى در حدود ۲۲/۶۰ درصد و براى نقاط روستايى مربوط به کمتر از يکسال قبل از سرشمارى حدود ۲۰/۲۵ درصد بوده است.
در آبان ماه همان سال، از جمعيت ۶ ساله و بيشتر استان، بيش از ۶۸ درصد باسواد بوده‌اند. نسبت باسوادى در گروه سنى ۱۴-۶ ساله ۹۱/۵۹ درصد و در گروه سنى ۱۵ ساله و بيشتر ۵۶/۸۹ درصد بوده است. در بين افراد لازم‌التعليم (۱۴-۶ ساله)، ‌ نسبت باسوادى در نقاط شهرى ۹۵/۸۸ درصد و در نقاط روستايى ۸۷/۰۷ درصد بوده است. در اين سال نسبت باسوادى استان در بين مردان ۷۸/۷۹ درصد و در بين زنان ۵۷/۴۱ درصد بوده است. اين نسبت در نقاط شهرى براى مردان و زنان به ترتيب ۸۵/۲۱ درصد و ۶۷/۸۱ درصد و در نقاط روستايى ۷۱/۱۸ درصد و ۴۵/۹۶ درصد بوده است. در همان سال از جمعيت استان، ۸۷/۷۶ درصد از کودکان، ۷۱/۴۷ درصد از نوجوانان و ۷۶/۲۶ درصد از جوانان به تحصيل اشتغال داشته‌اند.
در آبان‌ماه ۱۳۷۵، در اين استان، ‌ افراد شاغل و افراد بيکار (جوياى کار) در مجموع ۳۶/۹۵ درصد از جمعيت ده ساله و بيشتر را تشکيل مى‌داده‌اند. اين نسبت در نقاط شهرى ۳۴/۳۲ درصد و در نقاط روستايى ۴۰/۰۴ درصد بوده است. از جمعيت فعال اين استان، ۸۹/۲۵ درصد را مردان و ۱۰/۷۵ درصد را زنان تشکيل مى‌داده‌اند. بيشترين ميزان فعاليت، مربوط به گروه سنى ۴۴-۴۰ ساله با ۵۳/۸۲ درصد و کمترين ميزان مربوط به گروه سنى ۱۴-۱۰ ساله با ۷/۳۸ درصد بوده است. بالاترين ميزان فعاليت براى مردان مربوط به گروه سنى ۳۹-۳۵ ساله با ۹۷/۲۴ درصد و براى زنان مربوط به گروه سنى ۲۴-۲۰ ساله با ۱۲/۶۵ درصد است.
در سال مذکور، از شاغلان ده ساله و بيشتر استان، ۳۷ درصد در گروه عمدهٔ کشاورزى، ۲۸/۹۴ درصد در گروه عمدهٔ صنعت ۳۸/۰۲ درصد در گروه عمدهٔ خدمات و ۱/۰۴ درصد اظهار نشده گزارش شده‌اند. اين نسبت‌ها در نقاط شهرى به ترتيب ۴/۳۵ درصد، ۳۲/۰۳ درصد، ۶۲/۳۳ درصد و ۱/۲۸ درصد و در نقاط روستايى به ترتيب ۵۹/۲۱ درصد، ۲۵/۹۰ درصد، ۱۴/۱۰ درصد و ۰/۷۹ درصد گزارش شده است.
در ترکيب اجتماعى استان کردستان جامعهٔ عشايرى جايگاه ويژه‌اى دارد. عشاير اين استان از طوايف قديمى کرد ايران هستند که با زبان کردى سخن مى‌گويند و اکثريت آنان اسکان يافته‌اند و عمدتاً به دامپرورى مى‌پردازند.
عشاير کردستان بيشتر در مناطق بانه، ‌ سقز، مريوان، ديواندره، سنندج و اورامانات که کوهستان‌هاى بلند و دره‌هاى عميق دارد به سر مى‌برند. کوچ اين طوايف، کوتاه و محدود است و غالباً در کوهپايه‌هاى محل زندگى خود رمه‌گردانى مى‌کنند. اکثريت عشاير کردستان به زندگى کشاورزى و دامدارى اشتغال دارند و بخشى از آن‌ها نيمه کوچنده هستند و در داخل استان و حواشى نقاط مرزى جابه‌جا مى‌شوند. مهم‌ترين ايلات کردستان عبارتند از: شيخ اسماعيلى، دراجى، سورسورى، لک، ‌ کوماسى، گلباغى، منمى و قال قالي.
استان کردستان از لحاظ اقتصاد کشاورزى از مناطق قابل توجه و از لحاظ دامپرورى يکى از قطب‌هاى اساسى دامدارى کشور است. توليدات کشاورزى اين استان را به ترتيب اهميت، گندم، ‌ جو و حبوبات تشکيل مى‌دهد و با توجه به شرايط طبيعى، فعاليت‌هاى کشاورزى آن به شکل ديمى و آبى صورت مى‌پذيرد. از ميان دام‌‌ها، ‌ گوسفند و بره بيش‌ترين اهميت و تعداد را دارد. از ديگر فعاليت‌هايى که در اين استان انجام مى‌گيرد، ‌ پرورش زنبور عسل است که در کردستان از رونق بسزايى برخوردار است.
فعاليت‌هاى صنعتى استان کردستان در مقايسه با ساير استان‌‌هاى کشور بسيار محدود است و از مناطق توسعه نيافتهٔ صنعتى کشور به شمار مى‌رود. صنايع استان کردستان به دو گروه ماشينى و دستى تقسيم مى‌شوند:
- صنايع ماشينى: استان مشتمل بر گروه‌هاى صنايع کانى غيرفلزى، شيميايى، سلولزى، نساجى و چرم، ‌ غذايى، برق و الکترونيک مى‌باشند.
- صنايع دستى: استان بسيار متنوع‌اند و قدمتى ديرينه دارند. در حال حاضر در نقاط شهرى و روستايى کردستان عده کثيرى به توليد محصولات گوناگون دستى که هم مصرف خانگى و هم ارزش تجارى دارند مشغول هستند. اهم اين صنايع دستى عبارتند از : فرشبافى، گليم‌‌بافى، نساجى، نازک‌کارى چوب، گيوه‌دوزى، خراطى، سوزن‌دوزى، قلاب‌دوزى، پولک‌دوزى، ‌ منجوق‌دوزى و ساخت زينت‌آلات محلى.


همچنین مشاهده کنید