اشتغال و درآمد ثانویه - ضرایب تکاثری جهانگردی

تأثير جهانگردى بر اشتغال و درآمد ثانويه و بنابراين، 'جريان يافتن' آن در اقتصاد کشور يکى از حوزه‌هاى ارتباط جهانگردى با اقتصاد هر کشور است که بارها مورد بحث قرار گرفته است. فنون مختلفى براى ارزيابى اثرات ثانويهٔ جهانگردى به‌کار رفته که ضرايب تکاثرى جهانگردى و تحليل داده - ستانده مهمترين آنها است.

ضرايب تکاثرى بر مبناى اصولى شکل گرفته‌اند که اساساً به کينز مربوط مى‌شود. طبق اين اصول، قسمتى از درآمد افراد به مخارج مصرفى اختصاص مى‌يابد که اين، افزايش درآمد و اشتغال را در پى دارد. اساس ضريب تکاثرى ساده اين است که تزريق مستقيم وجوه به اقتصاد از طريقى چون مخارج جهانگردى خارجي، به معناى افزايش درآمد عرضه‌کنندگان خدمات جهانگردى است. بخشى از اين درآمد به‌صورت پرداخت دستمزد، حقوق، اجاره، بهره و سود و بخش ديگر به‌صورت درآمد غير مستقيم بين عرضه‌کنندگان کالاها و خدمات مورد نياز بنگاه‌هاى جهانگردي. مانند: خوراکي، نوشيدني، خدمات برق، تلفن، پخش سوخت و چاپ. اين درآمد غير مستقيم به شکل پرداخت‌هاى جديد مجدداً بين عوامل توليد و عرضه‌کنندگان کالاها و خدمات تقسيم مى‌شود.

کسانى که اين درآمدهاى جديد را به‌دست مى‌آورند آن را خرج مى‌کنند يا پس‌انداز. آن بخش از درآمد که براى خريد کالاها و خدمات توليد شده در اقتصاد کشور هزينه مى‌شود براى عرضه‌کنندگان ثانويه، دور ديگرى از معاملات ناشى از درآمد جديد را پديد مى‌آورد. سپس، اين عرضه‌کنندگان، خود پول بيشترى براى خرج کردن دارند و به همين ترتيب تا به آخر. اين اصل را شکل D به اجمال نشان مى‌دهد.

ضريب تکاثرى ساده، نسبت کل درآمد يا هر متغير مورد نظر ديگر را به وجوه تزريق شدهٔ اوليه يا مخارج جهانگردى نشان مى‌دهد. در مثال شکل D ميزان مخارج اوليه ۱۰۰۰ دلار است که ۵۰۰ دلار آن از محل درآمد غير مستقيم مجدداً در اقتصاد خرج مى‌شود. ۲۵۰ دلار از اين ۵۰۰ دلار، مجدداً به گردش مى‌افتد و به همين ترتيب تا به آخر. کل درآمد ايجاد شده در طول يک مدت معين برابر است با حاصل جمع تصاعد هندسى زير:

دلار       ۲۰۰۰ = ۱۲۵۰۰۰ + ۲۵۰ + ۵۰۰ + ۱۰۰۰

در اينجا، چون کل درآمد (۲۰۰۰ دلار) دوبرابر (۱۰۰۰ دلار) مخارج اوليه است مقدار ضريب تکاثرى برابر ۲ خواهد بود. اين عدد مستقيماً مربوط به عادات خرج مجدد دريافت‌کنندگان درآمد مى‌شود. آنها در هر دور نصف درآمد اضافه را مجدداً خرج مى‌کنند که اين طبق تعريف، ميل نهائى به مصرف  (MPC) است. مقدار ضريب تکاثري، معکوس عبارت MPC است يعنى:

۱
	=	ضريب تکاثرى ساده
۱ - MPC