نتیجه‌گیری

در فرآيند تهيه طرح جهانگردى عمان تأکيدى خاص بر بررسى و ارزيابى جاذبه‌هاى جهانگردى موجود و بالقوه شده است. چون يکى از اهداف مهم توسعه قرار دادن جهانگردى بر محيط ذاتى طبيعى و فرهنگى کشور، و جذب انواعى از جهانگردان با علايق خاص و عام است که ارزش اين جاذبه‌ها را مى‌دانند. اگر اين جاذبه‌ها از طريق بررسى و ارزيابى درک نشوند، رسيدن به اهداف و تهيه يک طرح مناسب امکان‌پذير نخواهد بود. به‌علاوه اين حقيقت که شمارى زياد و متنوع از جاذبه‌هاى هم طبيعى و هم فرهنگى ـ تاريخى موجود هستند لازم بود که توجهى زياد به بررسى و ارزيابى آنها معطوف شود.

چون جهانگردى مبتنى بر مشخصه‌هاى ذاتى عمان است. انواعى خاص از جاذبه‌ها از قبيل پارک‌هاى تفريحى و قمارخانه‌ها که در ساير نقاط جهانگردى وجود دارند در طرح جهانگردى عمان منظور نشده‌اند. به‌علاوه شيوه مورد استفاده هدف توسعه را عدم تشويق جهانگردى ساحلى (آفتاب، دريا و ماسه) نشان مى‌دهد. بررسى و ارزيابى سواحل به احداث تفريحگاه براى جهانگردان داخلى و کشورهاى کرانهٔ خليج‌فارس مربوط هستند و نه براى استفادهٔ متمرکز توسط جهانگردان بين‌المللي.

شيوهٔ بررسى و ارزيابى مورد استفاده در طرح شيوه‌اى کامل و روش‌مند است. جاذبه‌ها ابتدا طبقه‌بندى و سپس طبق سيستم‌هاى درجه‌بندى منسجم ارزيابى شده‌اند. اين درجه‌بندى مبنائى اساسى فراهم مى‌کند. براى تعيين اينکه کدام طرح اهميت بيشترى دارد تا به‌منظور حفظ و توسعه در طرح قرار گيرد. با اينکه سيستم‌هاى درجه‌بندى تا اندازه‌اى شخصى و ذهنى هستند، اما وقتى توسط طراحان مجرب جهانگردى اعمال مى‌شوند مبنائى با اهميت براى مقايسه ايجاد مى‌کنند.

روشى مهم که در اين طرح استفاده شده است بررسى و ارزيابى جاذبه‌ها در چارچوب تحقيق و توصيف جغرافياى کلى عمان و توسعه فرهنگى و تاريخى آن است. اين امر سبب مى‌شود که طراحان (و استفاده‌کنندگان از گزارش طرح) شناختى بهتر از جاذبه‌ها داشته باشند و با اثربخشى بيشترى بتوانند آنها را ارزيابى کنند. جهانگردان جدى نيز تحقيقاتى دربارهٔ عمان خواهند کرد و معرفتى از جغرافيا، تاريخ و فرهنگ اين کشور خواهند داشت. آنها خواهان بازديد از جاذبه‌هائى خواهند بود که اين شناخت و فهم کلى را منعکس کند.

براساس اين بررسى و ارزيابى از جاذبه‌ها، قدم بعدى در فرآيند برنامه‌ريزى انتخاب آن جاذبه‌هائى بود که در برنامه و طرح توسعه ادغام خواهند شد. اين امر مستلزم ملاحظات ديگرى بود از قبيل در دسترس بودن و محل جاذبه‌ها نسبت به خط سير سياحتى و مراکز محل اقامت جهانگردان به‌علاوه ضرورت‌هاى حفظ و نگهدارى جاذبه‌ها از ملاحظات ديگرى خواهند بود. براى مثال، با توجه به جاذبهٔ لاک‌پشت‌هاى آبي، کنترل شديد تماشاى بازديدکنندگان در فصلى که لاک‌پشت‌ها براى تخم‌گذارى به ساحل مى‌آيند. لازم خواهد بود. وقتى جاذبه‌هاى اصلى برگزيده شدند، براى حفظ آنها، توسعه تسهيلات براى بازديدکنندگان و به نظم درآوردن استفاده آنها توسط بازديدکنندگان به برنامه‌ريزى دقيق نياز دارد.

نکته حائزاهميت اين است که دولت عمان يک برنامهٔ بسيار پيشرفتهٔ حفظ محيط‌زيست را بنياد نهاده و چندين منطقه حفاظت‌شدهٔ حفظ محيط‌زيست را بنيان نهاده و چندين منطقه حفاظت‌شدهٔ طبيعى نيز تعيين کرده است. مديريت حفظ و نگهدارى ساحل نيز يک برنامهٔ مهم در عمان است. مرمت برخى از بناهاى تاريخى اجراء شده است. بررسى و ارزيابى جاذبه‌هاى طبيعى و فرهنگي، و نقش مهمى که اين جاذبه‌ها در جهانگردى ايفاء مى‌کنند، مى‌تواند نيروئى براى ادامه و ازدياد تلاش‌هاى حفظ و نگهدارى فراهم کند.