اهمیت طرح نابوکو و ضرورت استفاده از گاز ایران برای اروپا

روزنامه پرسه با گرهارد مانگوت، استاد علوم سیاسی‌ دانشگاه اینسبروک اتریش و همچنین کارشناس روسیه و مواد خام مصاحبه‌ای را انجام داده است. وی معتقد است که استفاده از گاز ایران ضروری است. مشروح این مصاحبه در ذیل آمده است:
● سؤال - آقای مانگوت، شما به عنوان یکی از سرسخت‌ترین منتقدان پرو‍‍ژه نابوکو در اتریش شناخته می‌شوید. چه چیزی به دلیل بحران قفقاز تغییر کرده است؟
▪ جواب - من اساساً از ایده یافتن مسیرهای متعدد برای تامین گاز اروپا استقبال می‌کنم. ولی با وجودی‌ که از زمان طراحی نابوکو شش سال می‌گذرد، این پرو‍ژه هنوز نتوانسته است به اجرا درآید. زیرا سیاست، فضای مانور این کنسرسیوم را تنگ کرده است.
● سؤال - آیا بحران گرجستان، وضعیت نابوکو را وخیم‌تر کرده است؟
▪ جواب - جنگ در منطقه قفقاز برای نابوکو بطور مضاعف بد است. اولاً اطمینان به این کشور به عنوان منطقه‌ای مهم جهت انتقال گاز و نفت به شدت کاهش یافته است. این امر سرمایه‌گذاران خصوصی را به وحشت خواهد انداخت. دوماً آذربایجان باری دیگر علاقه خود را برای فروش بیشتر ذخایر گازی خود به روسیه نشان خواهد داد.
● سؤال - مسئله تأمین‌‌کنندگان احتمالی گاز در این پروژه، یکی از موارد عمده نگرانی این کنسرسیوم است.
▪ جواب - تاکنون همواره از آذربایجان به عنوان اولین کشور ارسال کننده نام برده می‌شد. ولی حقیقت این است که بخش بزرگی از تولید آذربایجان به دلیل قراردادهای طولانی مدت با ترکیه و گرجستان، به این کشورها ارسال می‌شود. حتی درصورتی که حجم انتقال افزایش یابد، بازهم برای نابوکو چیز زیادی باقی نخواهد ماند. درمورد سایر ارسال کنندگان نیز مشکلاتی وجود دارد: عراق از لحاظ سیاسی بی ثبات است، مصر نیز قادر به داشتن گاز مایع است، همچنین استفاده از گاز ایران یا روسیه نیز ظاهراً مجاز نمی‌باشد.
● سؤال - خط لوله نابوکو نیز به عنوان نشانی برای تقویت عدم وابستگی اتحادیه اروپا به مواد خام روسیه درنظر گرفته‌ شده است. مسلماً با شریک شدن روسیه این پروژه نتیجه بخش نخواهد بود؟!
▪ جواب - من اعتقاد دارم که نابوکو تنها در دو حالت است که شانس موفقیت دارد: یا روسیه را به عنوان شریک سوم خود بپذیرد (در این صورت اروپا حداقل تا ۶۵% به روسیه غیر وابسته خواهد بود) و یا اینکه گاز ایران را خریداری کند. صرفنظر کردن از هر دوی آنها امکانپذیر نخواهد بود.
● سؤال - از لحاظ سیاسی، احتمال کدام یک از این دو بیشتر است؟
▪ جواب - روسیه و اروپا سال‌ها است که شریک‌ یکدیگر هستند و اساساً هدف یکسانی را دنبال می‌کنند. البته تحرک و پویایی کنونی این امر را دشوارتر ساخته است. در مورد نابوکو پوتین به این جمله اکتفا می‌کند که وی با کنده شدن لوله در جایی مخالفتی ندارد....
● سؤال - وی با این تکیه کلام‌ها یکی از نقاط آسیب پذیر اروپا را هدف قرار می‌دهد. آیا امکان ایجاد یک استراتژیک مشترک اتحادیه اروپا درمورد انرژی و رهایی از روسیه قابل تصور است؟
▪ جواب - من امکان‌ بزرگی نمی بینم. اتصال شبکه داخلی گاز اروپا منطقی تر است. ولی کنسرسیوم‌های بزرگ مخالفت می‌کنند. اروپایی که از پس کنسرسیوم‌های خود برنیاید، قادر نخواهد بود در مقابل روسیه هم صدا ظاهر شود.
● سؤال - تلاش‌های اروپا در این زمینه تاکنون چقدر نتیجه بخش بوده است؟
▪ جواب - کوشش‌های متنوع اتحادیه اروپا‌ (از جمله پروژه نابوکو) تاکنون تنها یک چیز را درپی داشته است: گران شدن گاز برای اروپا. منطقه دریای خزر تبدیل به محلی برای رقابت میان روسیه‌ ( که ذخایرش در حال کاهش است) و اروپا بر سر گاز شده است. نتیجه این امر افزایش قیمت برای همه است. به عنوان نمونه در آذرباینجان، جایی که الکسی میلر(رئیس گاز پروم) اخیراً اعلام کرده است که حاضر به پرداخت قیمت بازار اروپا است. آذری‌ها باید دیوانه باشند که اکنون خود را گریبانگیر اروپایی‌ها کنند.
● سؤال - آیا روسیه تلاش‌های اروپا را جدی می‌گیرد؟
▪ جواب - البته روسیه به اروپا به عنوان مشتری نیازمند است. ۶۴% گاز روسیه به سوی اتحادیه اروپا می‌رود. کل شبکه انتقال گاز روسیه به سمت غرب می‌باشد. بندرهای LNG هنوز وجود ندارد، ولی مسکو می‌داند که اروپا فضای مانور خود را محدود می‌کند.
● سؤال - چرا؟
▪ جواب - نکته مهم ایران. اروپا به گازپروم نمی‌تواند لطفی بزرگتر از این کند که از انتقال گاز ایران به اتحادیه اروپا جلوگیری کند. منافع حکومت روسیه در این است که گاز ایران به سوی پاکستان، هند و چین جاری شود. این موضوع عجیب و نامانوس است که اتحادیه اروپا در این زمینه خواهان رها شدن خود از قید و بند است و همزمان ۱۶ درصد ذخایر جهانی گاز را کنار می‌گذارد.
● سؤال - ولی ایرادهای خوبی علیه تجارت با ایران وجود دارد: سرمایه گذاران بین‌المللی در حال ترک ایران هستند، حکومت ایران حق وجود اسرائیل را رد می‌کند و برای دستیابی به بمب اتم تلاش می‌کند ...
▪ جواب - ولی ایران تنها شریک تجاری اتحادیه اروپا نیست که مورد ظن قرار دارد. به عنوان یک فرد طعنه گو می‌توان گفت: اگر ما ر‍ژیم را تثبیت نکنیم، چینی‌ها این کار را انحام خواهند داد. برای چین فرقی نمی‌کند که با یک جلاد و یا یک دموکرات همکاری کند. در مورد یک مسئله حساسی نظیر تأمین انر‍ژی اعتقاد دارم که ضروری است از از دام اخلاقی رهایی یافته و تجدید نظر کنیم.
● سؤال - چین در کجا به عنوان رقیب اروپا در بازار مواد خام ظاهر می‌شود؟
▪ جواب - در حال حاضر چین هنوز به شدت به زغال سنگ وابسته است. اروپا با چین در خلیج فارس برای نفت و در آسیای مرکزی نیز بر سر گاز در رقابت است. ساخت خط لوله از آنجا به چین آسان است. همچنین رژیم چین توجهی به نظام داخلی حکومت یک کشور ندارد.
● سؤال - ولی برای OMV که بخشی از آن دولتی است، اشتغال در ایران به معنای هموارکردن احتمالی راه یک بحران اتمی جدید می‌باشد...
▪ جواب - اینطور نیست که نتوان سرمایه گذاری‌‌ها را متوقف کرد. همچنین از نظر من این گمان که ایران تهدیدی اتمی برای اسرائیل است، بسیار غیر محتمل است. در پایان اعتقاد دارم که مسئله امنیت انرژی، ملاحظه‌ای اخلاقی نیست. ما نمی‌توانیم همواره منافع اخلاقی و اقتصادی را به هم پیوند دهیم.

منبع : صدای مردم