پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا


تکنیک کودتا


تاریخ نشر : ۸۵۰۵۰۸
تیراژ : ۲۰۰۰
تعداد صفحه : ۲۱۰
نوبت چاپ : ۱
شابک : ۹۶۴-۵۷۷۶-۶۶-X
شماره کنگره : ۸۵۵۰۸۰۰۹
رده دیویی : ۳۲۱.۰۹
محل نشر : تهران
جلد : شومیز
قطع : رقعی
زبان کتاب : فارسی
نوع اثر : تالیف
مترجم : کاشیگر - مدیا
نویسنده : مالاپارته - کورتسیو

نگارنده که خود از افسران ارتش رهایی‌بخش ایتالیا بوده و در جنگ علیه فاشیسم شرکت کرده، در این اثر ـ که نخستین کتاب ضد هیتلری در اروپاست ـ تصریح می‌کند: 'هرچند قصدم از نوشتن این کتاب، نشان دادن شیوه‌های براندازی و نگهداری دولت نوین یعنی مضمون کتاب شهریار ماکیاولی است، اما تکنیک کودتا تقلیدی از شهریار نیست، به ویژه تقلیدی نوین یعنی ناماکیاولیایی از شهریار ـ شاید در برخورد اول، چنین بنماید که تاریخ سیاسی ده سال گذشته‌ی اروپا چیزی به جز سرگذشت پیمان ورسای، اجرای این پیمان، پیامدهای اقتصادی جنگ و داستان تلاش دولت‌ها برای حفظ صلح در اروپا نیست. حال آن که تاریخ، تاریخ کارزار میان مدافعان اصل آزادی دموکراسی، یعنی مدافعان دولت پارلمانی و دشمنان آن است. رویکردهای حزب‌ها نیز به جز جنبه‌های سیاسی این کارزار نیست. اگر بخوهیم بسیاری از رویدادهای سال‌های اخیر و تحول اوضاع داخلی بسیاری از کشورهای اروپا را بفهمیم، تنها چاره این است که این رویکردها را از این دیدگاه بسنجیم. در بیشتر کشورها، در جوار حزب‌هایی که خود را مدافع دولت پارلمانی می‌دانند و مدعی سیاست تعادل داخلی و لیبرالیسم و دموکراسی‌اند (منظور انواع حزب‌های محافظه‌کار است از لیبرال راست گرفته تا سوسیالیست چپ)، حزب‌هایی نیز وجود دارند که برای مساله‌ی دولت، راه‌های انقلابی می‌جویند: حزب‌های راست و چپ افراطی یا به بیان‌ دیگر، پیروان کاتیلینا یعنی فاشیست و کمونیست‌ها. کاتیلینایی‌های راست از بی‌نظمی می‌ترسند و دولت را به ضعف و بی‌کفایتی و عدم احساس مسئولیت متهم می‌کنند و از لزوم سازماندهی محکم دولت و کنترل شدید تمامی زندگی سیاسی و اجتماعی و اقتصادی، طرفداری می‌کنند. دولت بر ایشان بت است. بت‌پرست‌اند و عاشق دولت مطلق، تنها ضامن نظم و آزادی و تنها سد در برابر کمونیسم را دولتی متمرکز، مقتدر، ضد لیبرال و ضد دموکراتیک می‌دانند. هدف کاتیلینایی‌های چپ نیز جنگ انداختن به دولت برای استقرار دیکتاتوری کارگران و دهقانان است. به قول لنین: در آن‌جا که آزادی هست، دولت نیست'. نمونه‌ی موسولینی و هم نمونه‌ی لنین، تاثیر بسزایی بر جلوه‌ها و چند و چون بسط کارزار میان کاتیلینایی‌های راست و چپ از یک سو مدافعان دولت لیبرال و دموکراتیک از دیگر سو گذاشته‌اند. تاکتیک فاشیست‌ها بی‌گمان خاص خودشان و از تاکتیک کمونیست‌ها جداست. ناگفته پیداست که مساله‌ی وجود تکنیک‌ نوینی برای کودتا و قاعده‌های اساسی آن تا کنون نه برای دولت‌ها مطرح بوده است و نه برای کاتیلینیایی‌ها. تاکتیک‌ دولت‌ها برای مقابله با تاکتیک انقلابی کاتیلینایی‌ها در اتخاذ تدبیر‌های پلیسی خلاصه می‌شود. همین نکته از بی‌اطلاعی حتی از ابتدایی‌ترین اصول هنر قبضه‌ی قدرت از یک سو و دفاع از دولت نوین از دیگر سو خبر می‌دهد. این بی‌اطلاعی خطرناک است. برای نمایش خطر این جهل از رویدادها نمونه آورده‌ام. این رویدادها در فصل انقلاب، اتفاق افتادند فصلی که در فوریه 1917 در روسیه آغاز شد و ظاهرا هنوز که هنوز است در اروپا ادامه دارد'.