مسوولین و ضرورت وفای به عهد

وفای به عهد، پایبند بودن به وعده و پیمان، و خوش قولی، از ریشه دار ترین اصول اخلاقی هستند، تا آن جا که می توان ادعا نمود تمامی افراد بشر، از هر نژاد، ملیت، قومیت، مذهب و زبانی، به این خصال، عنایت ویژه و یکسانی دارند و عهدشکنی را خیانت، و رعایت عهد و پیمان را فضیلت می شمارند.
در دین مبین اسلام نیز، بر وفای به عهد تاکید زیادی وجود دارد تا آن جا که هم در قرآن مجید و هم در روایات و سخنان پیشوایان دین، شاهد اصرار بسیار زیادی بر توجه به آن هستیم: وفای به عهد و پایبندی به تعهدات از نظر اسلام از عالی ترین فضایل انسانی است. قرآن کریم و آثار ائمه معصومین (ع) حاکی از این هستند که وفای به عهد، یکی از شرایط اساسی ایمان محسوب می شود و تخطی از آن، در حکم بی دینی و بی ایمانی است.
در کشور ما، ایران، انقلاب اسلامی، ادبیات جدیدی را وارد عرصه های سیاسی کرده است: در گفتمان انقلاب اسلامی، پست ها و سمت ها برای خدمت هستند و نه برای کسب قدرت. در نتیجه، هر نوع تلاشی باید در جهت اقامه حق و عدل، خدمت بیش تر، مسوولیت پذیری افزون تر و ارایه ایده های نو، به منظور تداوم انقلاب اسلامی و پاسداری از ارزش های آن باشد و نه برای عرضه و خودخواهی و رقابت برای قدرت، دنیا طلبی، فزون خواهی، و مقام پرستی.
در چنین گفتمانی، هر سیاستی که از اخلاق فاصله گرفته باشد، هر گاه رابطه اخلاق و سیاست به خوبی تعریف نشود و خدای نا کرده اخلاق هم سیاسی شود، از سیاست اسلامی فاصله گرفته ایم. می توان گفت به همان میزانی که در برخی موارد، سرمایه و پول، خدعه و فریب، وعده های دروغین، حرمت شکنی، افترا و افشاگری عیوب دیگران مرسوم شود و تحریک عواطف و احساسات جای خرد ورزی و تفکر را بگیرد، به همان اندازه نیز منافع فردی و گروهی بر مصالح ملی غلبه کرده اند و منفعت طلبی جای حقیقت گرایی را گرفته است و در نتیجه، به همان میزان از گفتمان انقلاب اسلامی منحرف شده ایم.
بی دلیل نیست که رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله خامنه ای، در جمع مسوولان دولتی، با توصیه به همراه کردن سرعت در کارها با دقت و پرهیز از شتاب زدگی و همچنین تدبیر و درایت در تصمیم گیری ها، تاکید می کنند: «باید با پیگیری و نظارت جدی تلاش شود تا وعده هایی که به مردم داده می شوند، به مرحله عمل برسند ... و در مواردی که امکان برآورده شدن خواسته های مردم نیست باید صادقانه به آنان گفته شود تا به توقعات مردم دامن زده نشود».
مراجع عظام تقلید و علمای قم نیز در دیدارهای مختلف با مسوولان دولت، بر لزوم پرهیز از وعده هایی که نمی توان به آن ها عمل کرد تاکید نموده و توصیه کرده اند که شعارها و وعده ها، بر اساس واقعیت و مطابق با آن و در جهت خدمتگزاری بیشتر به مردم باشد.
کشوری که در مسیر توسعه گام بر می دارد و در این راه به موفقیت هایی چشم گیر نیز دست یافته است، بیش از همه، نیاز به کنشگرانی شاد، امیدوار به آینده، تلاش گر و جدی، و هدفمند دارد تا قادر باشند به خوبی راه های رسیدن به اهدافش را شناسایی نموده، برای رسیدن به آن اهداف تلاش کنند.
در چنین شرایطی، دادن وعده هایی که احساسی، غیر کارشناسی و غیر قابل تحقق باشند، و نیز عملی نشدن این وعده ها، می توانند موانعی جدی بر سر راه پیشرفت و توسعه کشور ایجاد کنند.
در پیش گرفتن چنین رویه ای، با گذشت زمان به ایجاد نا رضایتی منجر شده و گلایه مردم را بر می انگیزد.
این شیوه، از لحاظ سیاسی نیز تبعات منفی در پی دارد: چون وقتی وعده ای داده می شود، به دنبال آن وعده، انتظاری ایجاد می شود و وقتی افزایش انتظارات با افزایش امکانات همراه نباشد، شکاف امکانات و انتظارات ایجاد شده و می تواند منجر به ایجاد نارضایتی های سیاسی نظیر ناامیدی و یاس، عدم مسوولیت پذیری سیاسی - اجتماعی و در بد ترین حالت انزوای سیاسی - اجتماعی شود. به همین خاطر، عمل نکردن به وعده ها، ممکن است هزینه هایی سنگین را به نظام تحمیل کند.
در سطح کلان نیز می توان گفت پیمان شکنی مایه سلب اعتماد از یکدیگر شده و اتحاد و یگانگی را از بین می برد. جامعه ای که دچار پراکندگی شود، در هنگام خطر نمی تواند با یکپارچگی در برابر دشمن بایستد.
وفای به عهد در جامعه و روابط میان مردم تاثیر بسیار دارد و هر اندازه که بیش تر رعایت شود، تولید اعتماد بیشتری می کند. در نتیجه مردم احساس آرامش بیشتری نموده و با خیال راحت تری به فعالیت می پردازند. برای مثال در فعالیت های اقتصادی، تعهدات مالی و قراردادهای اقتصادی بر پایه اعتماد و اطمینان کامل شکل می گیرد، چرخ اقتصاد کشور منظم حرکت می کند و این، باعث رشد اقتصادی کشور و مایه سعادت مردم آن می گردد.
در خاتمه، می توان چنین گفت که اصلاح شیوه ها و روی آوردن به روش های صحیح و برخورد صادقانه و شفاف با مردم، و پرهیز از وعده دادن ها به خصوص وعده های غیر عملی و بیان حقیقت ها و تنگناها و ارایه راهکار های مناسب، هم موجب رشد و تعالی سیاسی و فکری جامعه و مردم می شود، هم مردم را در انتخاب صحیح کمک می کند و هم جامعه را، از تبعات و پیامدهای منفی تبلیغات، مصون و محفوظ نگاه می دارد.

منبع : سایت امید

منبع : روزنامه مردم سالاری