۱۲ دوره ، حضور ۱۱۵ مدال

● مروری بر كارنامه كشتی ایران در بازی‌های آسیایی
با انجام دیدار نهایی فوتبال بین تیم های قطر و عراق و برگزاری مراسم اختتامیه، پانزدهمین دوره بازی های آسیایی به كار خود پایان داد. نگاهی به ۱۳ دوره حضور كاروان ورزشی كشورمان در میادین مختلف این رقابت ها و ۱۲ دوره حضوركشتی، بیانگر فراز و نشیب های فراوان در عملكرد تیم های مختلف كشتی بوده است.اما با وجود این فراز و نشیب ها، كشتی همواره یكی از نقاط روشن و امید بخش كاروان ورزش ایران بوده است.
● غیبت در اولین دوره
نخستین دوره بازی های آسیایی سال ۱۹۵۱ یعنی ۵۵ سال پیش به میزبانی كشور هند برگزار شد. در آن دوره ایران بدون حضور كشتی گیران خود و با ۶۴ ورزشكار در رشته های بسكتبال، وزنه برداری، فوتبال، دوچرخه سواری، دوومیدانی و شیرجه در مسابقات شركت كرده بود كه حاصل آن كسب ۸ مدال طلا، ۶ نقره و ۲ برنز و كسب عنوان سومی آسیا در جمع ۱۱ تیم بوده است. در این دوره ژاپن و هند عناوین اول و دوم را به خود اختصاص دادند. دومین دوره این مسابقات با حضور ۱۲۴۱ ورزشكار در ۸ رشته به میزبانی كشور فیلیپین برگزار شد اما هیچ تیمی از سوی كشورمان در این رقابت ها حضور نداشت.
● نخستین حضور كشتی در بازی های آسیایی
نخستین حضور ملی پوشان كشتی كشورمان، سال ۱۹۵۸ و طی سومین دوره بازی های آسیایی در توكیو رقم خورد. در این دوره از مسابقات ۱۱۲ ورزشكار از كشورمان در ۷ رشته پای در میدان توكیو نهادند و مطابق معمول تیم وزنه برداری كه در دوره اول با اقتدار تمام قهرمان آسیا شده بود، در این دوره نیز نگاه ها را به سوی خود معطوف كرد.اما كشتی نیز در نخستین حضور كارنامه موفقی از خود نشان داد.
كسب ۳ مدال طلا توسط امامعلی حبیبی، جهان پهلوان تختی و عباس زندی، ۳ نقره توسط خلیل رعیت پناه، مرحوم توفیق جهانبخت و نبی سروری و ۲ برنز توسط غلامحسین زندی و ناصر گیوه چی پایانی بر یك آغاز خوب برای حضور كشتی بود.در این دوره ورزش ایران با كسب ۷ مدال طلا، ۱۴ نقره و ۱۱ برنز عنوان چهارم را به خود اختصاص داد.
غیبت ورزش ایران در چهارمین دوره مسابقات كه به میزبانی اندونزی انجام شد را همگان احساس كردند. اما سال ۱۹۶۶ و در بازی های آسیایی بانكوك، كشتی آزاد ایران با اقتدار تمام عنوان قهرمانی قاره كهن را به خود اختصاص داد. كسب ۳ مدال طلا و ۵ نقره اوج هنرنمایی دلاورمردان این رشته ورزشی بود. آن سال برای ایران عبدالله موحد و منصور مهدی زاده طلا گرفتند. مردان نقره ای متشكل از اكبر حیدری،محمدعلی فرخیان، ابراهیم سیف پور، حسین تهامی ومحمود معزی پور بودند.
● قدرتنمایی كشتی
در بازی های آسیایی سال ۱۹۷۰ بانكوك بود كه كشتی آزاد كشورمان توانست قدرت بلامنازع خود را به رخ رقبای آسیایی بكشد. آن سال ملی پوشان كشتی آزاد با كسب ۶ مدال طلا۲، نقره و یك برنز بار دیگر بر قله قهرمانی ایستادند. نكته جالب توجه اینكه در بانكوك غیر از كشتی ۱۱ رشته دیگر كشورمان به محل بازی ها اعزام شده بودند كه سهم دیگر رشته ها تنها ۳ مدال طلا بود، به طوری كه كاروان ورزشی ایران در مجموع با كسب ۹مدال طلا، ۷ نقره و ۷ برنز و مجموع ۲۳ امتیاز در جایگاه چهارم ایستاد.
طلایی های آن سال كشتی كشورمان عبارت بودند از: ابراهیم جوادی، شمس الدین سیدعباسی،عبدالله موحد، داریوش ذاكری و محمد قربانی، ضمن اینكه محمد فرهنگدوست و علی حاجیلو نقره و ابوالفضل انوری برنز گرفتند.
● میزبانی ایران و اولین حضور فرنگی كاران
در سال ۱۹۷۴ اولین و آخرین میزبانی كشورمان در بازی های آسیایی تا به امروز رقم خورد. هفتمین دوره مسابقات با حضور ۲۶۷۲ ورزشكار از ۲۵ كشور در ۱۶ رشته ورزشی در مجموعه ورزشی آزادی برگزار شد. در این دوره ۳۱۴ ورزشكار كشورمان شركت داشتند كه از این جمع ۲ تیم كشتی آزاد و فرنگی با كسب ۱۳ مدال طلا به عنوان قهرمانی دست یافتند. نكته جالب توجه اینكه مسابقات كشتی فرنگی كه برای نخستین مرتبه ایران پای در میدان بازی های آسیایی نهاده بود، با قهرمانی تیم كشورمان به پایان رسید.
در این رقابت ها اعضای تیم فرنگی كشورمان توانستند ۳ طلا بیشتر از آزادكاران به دست آورند.در تهران و برای تیم كشتی آزاد ابراهیم جوادی،محسن فرح وشی، منصور برزگر، حمید علیدوستی از جمله مدال آوران طلا بودند.
سبحان روحی، محمد خرمی، رضا خرمی ورضا سوخته سرایی نایب قهرمان شدند و مدال برنز به محمدرضا نوایی رسید. همچنین در عرصه كشتی فرنگی اكبر یداللهی، محمد دلیریان، حسین تورانیان، هاشم قنبری، جلال كریمی، بهرام مشتاقی و رحیم علی آبادی طلا گرفتند. همچنین خسرو نظافت دوست به نشان نقره دست یافت.كاروان ورزشی كشورمان در این رقابت ها با كسب ۳۶ مدال طلا، ۲۸ نقره و ۱۷ مدال برنز پس از ژاپن به مقام دوم رسید.هشتمین دوره بازی های آسیایی كه به میزبانی بانكوك برگزار شد، بار دیگر با غیبت كاروان ورزشی كشورمان مواجه شد.
● نهمین دوره و یك قهرمانی دیگر برای كشتی
بازی های آسیایی ۱۹۸۲ هندوستان در حالی آغاز شد كه تعداد ورزشكاران كشورمان نسبت به دوره گذشته با كاهش محسوسی روبرو شده بود. در آن سال از جمع ۴۵۹۵ ورزشكار ۳۳ كشور آسیایی، تنها ۵۳ نفرمتعلق به كشورمان بود كه علاوه برغیبت رشته های مختلف، كشتی فرنگی نیز در این میدان حضور نداشت، با این وجود اعضای تیم كشتی آزاد با كسب ۳ مدال طلا، ۲ نقره و ۲ برنز بالاتر از تیم های قاره كهن به عنوان قهرمانی دست یافت.
آن سال محمد حسین و محمد حسن محبی و رضا سوخته سرایی به مقام نخست رسیدند، حسین دباغی و عسگری محمدیان در جای دوم ایستادند و احمد رضایی و محمود گنجی ۲ مدال برنز گرفتند. در این دوره از مسابقات كاروان ورزشی كشورمان تنها ۴ مدال طلا گرفت كه ۳ طلا توسط كشتی گیران به دست آمد.
● درخشش دوباره كشتی
در بازی های آسیایی ۱۹۸۶ سئول یك بار دیگر كشتی فرنگی كشورمان امكان حضور در مسابقات یافت و به همراه تیم كشتی آزاد نتایج درخشانی رقم زدند.
در این دوره از مسابقات از مجموع ۴۸۳۹ ورزشكار شركت كننده از ۲۷ كشور، ۹۴ نفر متعلق به كشورمان بودند كه شامل رشته های تكواندو، جودو، دوچرخه سواری، دوومیدانی، فوتبال، كشتی آزاد و فرنگی، واترپلو، هندبال و وزنه برداری می شدند.
در این دوره از مسابقات نیز ۶ مدال طلا كسب كردیم كه ۴ مدال آن متعلق به كشتی بود بر همین اساس و در كشتی فرنگی رضا سوخته سرایی كه برای اولین و آخرین بار در جمع سنگین وزن های فرنگی آسیا حاضر شده بود به نشان طلا رسید. كاكا حاجی و اندوز دوم شدند و جوان صالح و بهنام پور برنز دریافت كردند. در كشتی آزاد هم مجید تركان، عسگری محمدیان و علیرضا سلیمانی بالاترین جایگاه آسیا را به خود اختصاص دادند. محمدحسن محبی، الله مراد زرینی و یعقوب نجفی جویباری دوم شدند. كاظم غلامی، حسین محبی و علی اكبرنژاد هم به نشان برنز دست یافتند.
● سهم عمده كشتی در كسب مدال طلا
در بازی های آسیایی ۱۹۹۰ پكن، تیم های كشتی آبروداری كردند و از جمع ۴ مدال طلا، كاروان ورزشی كشورمان ۳ طلا را به دست آوردند. در این دوره از مسابقات تعداد شركت كنندگان به رقم ۶۱۱۷ نفر افزایش یافته بود اما دلاور مردان عرصه كشتی بدون توجه به این مسأله راه خود را پیش گرفتند و با كسب مدال های رنگارنگ قدرت همیشگی خود را به رخ حریفان كشیدند. در پكن اویس ملاح، بهروز یاری و رضا سوخته سرایی برای كشتی آزاد طلا گرفتند. رسول خادم و آیت واگذاری در جای دوم ایستادند و جلیل جهانشاهی و ایوب بنی نصرت سوم شدند. در عرصه كشتی فرنگی نیزیوسفی افشار، محمد نادری، علیرضا لرستان به مقام دوم رسیدند. ۳ نشان برنز هم به مسعود قدیمی، رضا سیم خواه و احد پازاج رسید.
● اقتدار آزاد، افول فرنگی
بازی های ۱۹۹۴ هیروشیما نقطه عطفی در كارنامه كشتی آزاد محسوب می شود. اگرچه كشتی فرنگی در این میدان توفیق چندانی نداشت اما به همان اندازه آزادكاران پر قدرت و توانمند ظاهر شدند. در ژاپن ورزشكاران شركت كننده كشورمان در ۱۷ رشته تنها ۹ مدال طلا به دست آوردندكه ۶ مدال آن متعلق به اعضای تیم كشتی آزاد بود. نادر رحمتی، علی اكبرنژاد، بهروز یاری، امیر خادم، رسول خادم و ابراهیم مهربان ۷ قهرمانی بودند كه طلا دریافت كردند ضمن اینكه ایوب بنی نصرت نقره گرفت و ۲ برنز نصیب اویس ملاح و رضا اندوز شد اما فرنگی كاران در یك تنزل باور نكردنی تنها ۲ نقره توسط حسن بابك و رضا سیم خواه گرفتند.
● ۷ مدال رنگارنگ
سیزدهمین دوره بازی های آسیایی با حضور ۹۱۴۱ ورزشكار از ۴۱ كشور آغاز شد. در این مسابقات ۱۹۹ ورزشكار كشورمان در ۲۶ رشته به مصاف رقبای خود رفتند كه در مجموع یك بار دیگر قهرمانان كشتی اقتدار خود را به معرض نمایش گذاشتند. در این رقابت ها مهدی سبزعلی تنها مدال كشتی فرنگی را در سنگین وزن كسب كرد. امیر توكلیان، علیرضا حیدری، عباس جدیدی و علیرضا رضایی ۴ مدال طلای كشتی آزاد را به خوداختصاص دادند. بهنام طیبی نقره گرفت و محمد طلایی تنها برنز كشتی آزاد را به دست آورد.
● نزول غیر منتظره كشتی
چهاردهمین دوره بازی های آسیایی سال ۲۰۰۲ در پوسان كره جنوبی با نزول غیرمنتظره تیم های كشتی آزاد و فرنگی كشورمان همراه بود. فاصله نزدیك این مسابقات با پیكارهای جهانی كشتی آزاد كه طی آن نفرات، خسته ازرقابت های سنگین جهان پای درمیدان آسیایی گذاشته بودند، آمادگی بالای رقبای آسیایی و برخی حواشی كه در اطراف تیم های ملی كشتی وجود داشت، دست به دست هم داد تا یكی از بدترین نتایج برای ورزش اول كشورمان رقم بخورد.
كسب تنها ۳ مدال برنز توسط علیرضا غریبی، مسعود هاشم زاده و پرویز زیدوند در عرصه كشتی فرنگی و دریافت فقط یك مدال طلا توسط علیرضا حیدری باعث شد تا مربیان كشتی زیر بار انتقادات تند و تیزرسانه ها قرار گیرند. حتی كسب ۲ نقره توسط علیرضا دبیر و عباس جدیدی و ۲ برنز توسط محمد رضایی و مهدی حاجی زاده هم نتوانست مسكنی بر زخم های كشتی بگذارد، بدین ترتیب تیم زخم خورده كشتی در ۲۰۰۲ سئول كره جنوبی ۴ سال صبر كرد تا هنگامه بازی های آسیایی دوحه قطر فرا برسد.
● تجدید قوای كشتی
كشتی در حالی پای به میدان آسیایی دوحه قطر گذاشت كه تمام فكر و اندیشه مربیان، مسؤولان و قهرمانان ارایه نمایش اقتدار و پاك كردن لكه اندوه ناكامی دوره گذشته از رخسار ورزش اول كشور بود. خوشبختانه این مهم یك بار دیگر رنگ واقعیت به خود گرفت و دلاور مردان این رشته ورزشی در پایان رقابت ها موفق شدند ۴ بار سرود پیروزی سر دهند.
در دوحه نخست فرنگی كاران پای در عرصه نهادند و با كسب ۴ مدال نقره توسط مسعود هاشم زاده، مهدی شربیانی، عابدین زاده و جاسم امیری و تنها برنز حمید ریحانی به كار خود پایان دادند. فرنگی كاران در حالی به این مهم دست یافتند كه شایستگی حداقل ۲ طلا را داشتند كه این امر به دلیل پاره ای ناداوری ها و ضعف روحی فرنگی كاران محقق نشد. با این وجود نمایش قهرمانان این رشته ورزشی نسبت به دوره گذشته قابل قبول بود.
بعد از خاتمه كشتی فرنگی دلاور مردان كشتی آزاد وارد میدان شدند كه نتیجه ۲ روز مبارزه آنان كسب ۴ مدال طلا توسط علیرضا حیدری، رضا یزدانی، اصغر بذری و مراد محمدی بود. فردین معصومی نماینده سنگین وزن كشتی كشورمان با شكست مقابل تایمازوف نقره گرفت. به این ترتیب قریب به ۵۰ سال تلاش نامداران كشتی كشورمان در عرصه آسیا با خاطره ای خوش و به یاد ماندنی كه در دوحه رقم خورد به پایان رسید.

منبع : روزنامه ابرار ورزشی