وضعیت ناعادلانه کارگران معلول درشرکت های خصوصی

ترس ازبیکاری صدای اعتراض کارگران معلول را خفه کرده است . معلولان ما جایگاه مناسب وتعریف شده ای برای کار ندارند. درحالی که ادارات وسازمانهای دولتی ازاستخدام آنها سربازمی زنند، کارفرمایان خصوصی نیزبه نام بیمه ازآنها بیگاری می کشند. بسیاری ازمعلولان برای اینکه همان میزان اندک حقوق را هم ازدست ندهند مجبورند به ازای دریافت حقوق ۱۲۰ هزارتومانی، رسید مصوب وزارت کاررا امضا کنند واین‌طورنشان دهند که حقوق کامل معین شده ازسوی این وزارتخانه را دریافت کرده اند. اینجا یک مجتمع تجاری است. جایی درست وسط یکی ازخیابانهای حوالی اسکندری جنوبی. مجتمعی که چندین طبقه دارد و درهرکدام کارمندان وکارگرانی برای کار. اینجا هر نوع کاری که بخواهی پیدا می شود به شرط اینکه سالم باشی وپله ها را دوتا یکی بالا وپایین کنی، چشم داشته باشی تا ببینی وبالاخره بتوانی بگویی وبشنوی. آدم ها با این شرط ها اینجا هستند و کارمی کنند. چون یکی ازاعضای بدنت که مشکل داشته باشد می روی جزء گروه معلولان ومحکوم می شوی تا ساعت هشت صبح روزت را درزیرزمین نموراین مجتمع درکنارانواع واقسام آلودگی ها شروع کنی. “اینجا نزدیک ۳۰ تا معلولیم. بیشتریامون معلول جسمی هستیم اما ذهنی ام بینمون پیدا میشه. توروخدا اسمی ازما جایی نبریدا آخه اگه بفهمن اینا روگفتیم اخراجمون می کنن” میزی که سرش نشسته چندان بزرگ نیست.
شاید ۳۰ نفر آدم بتوانند پشتش بنشینند وغذایی بخورند یا حتی چیزی بنویسند اما وقتی کارمونتاژکامپیوتر می آید وسط قضیه کلا فرق می کند. آن وقت دیگرکسی نمی تواند مزاحمت بغل دستی هایش را تحمل کند حتی اگرآن بغل دستی، بهترین دوست یا همکارش باشد. “جا خیلی تنگه. حتی یه کامپیوترهم به زورجلومون جا میشه. تازه اگه یه موقعی ام واسه تنگی جا یه قطعه ازدستمون بیفته وبشکنه وخراب شه ازمون خسارت می گیرن.” کارشان مونتا‌ژ است یا به عبارتی همان سرهم کردن قطعه های کامپیوتر.” این یکی ازکارامونه بیشتروقتا هر کی هرکاری داشته باشه واسه کارگری مارومی فرسته. انگاریادشون میره ما معلولیم وخیلی کارا ازمون برنمیاد.” حدود۲۰ نفرشان زن وبچه دارند ومثل بقیه آدم های این روزگارمجبورند صبح تاشب کارکنند برای درآوردن یک لقمه نان حلال.” ساعت سه بعدازظهرکه میشه تعطیلمون می کنن.
دست آخرم به اسم کم کاری۵۰ تومن ازحقوقمون بر می دارن. ولی آخه ما که کم کاری نمی کنیم اونا مجبورمون می کنن بریم تا کمترپول بهمون بدن.” اینها را یکی ازکارگرهای معلولی می گوید که ازکودکی زندگی را فقط ازروی چهارچرخ ویلچرش نگاه کرده است.” سه تا بچه دارم با ماهی۱۳۳ هزارتومن نمی دونم چطوری خرجشونودرآرم.” تمام کارگرهای این مرکزهمین اندازه حقوق می گیرند اما مجبورند پای برگه ای را امضا کنند که رقم۲۱۰ هزارتومان رویش نوشته شده.” چیکارکنیم. مجبوریم امضاش کنیم. اگه شکایت داشته باشیم میندازنمون بیرون.
مام که هرچی بگردیم دیگه واسمون کارپیدا نمیشه.” یکی ازآنها که سالمترازبقیه به نظر می رسد می گوید:” صاحب کارمون واسه هر کدوممون ۱۵،۱۰ میلیون وام گرفته بهمون وعده داده که خونه دارمون کنه اما داره واسه خودش یه مجتمع تجاری می سازه.” از ترسشان حتی اسم صاحب کارشان را هم نمی گویند. “یه بار ۲۰ تا کارگر اعتراض کردن انداختنشون بیرون.” یکی ازآنهایی که عینک ته استکانی به چشمهایش دارد وکم بیناست می گوید: منم بینشون بودم. اخراجم که کرد هرجا گشتم دنبال کارپیدا نکردم دوباره مجبور شدم برگردم بیام با اصراراینجا. حالام که صاحب کارم فهمیده مجبورم اینجا بمونم، واسه هرحقوقی که بهم میده دوتا امضا ازم می گیره.” بالاخره مسن ترینشان هم به حرف می آید:” زندگی وکارگری ما معلولا همینه.
ازاول جوونی هرجا کارکردم دوسه روزازم استفاده کردن وبعدشم بی دلیل انداختنم بیرون. هیچ جایی ام توی این دنیا واسه شکایت کردن وجود نداره.” می گویند معلول ها تنها کسایی هستند که موقع استخدام آخرصف قرارمی گیرند ووقتی هم که حرف اخراج وتعدیل می آید وسط، اسمشان درلیست اولویت ها می نشیند. ضمانت اجرایی برای جلوگیری ازتخطی کارفرمایان یکی ازراه هایی که سازمان بهزیستی برای ایجاد اشتغال افراد معلول درنظر گرفته است استفاده ازبیمه کارفرمایان است. کارفرمایانی که به قول این سازمان ازمیان افراد دارای شرایط خاص انتخاب شده اند.
کاظم نظم ده، معاون امورتوانبخشی سازمان بهزیستی دراین باره به برنا می گوید: “برای اینکه بتوانیم برای تعداد بیشتری ازمعلولان اشتغال ایجاد کنیم حق بیمه کارفرمایی را دراختیار افرادی قرار داده ایم که از نظر خودمان توانایی انجام این کارها را دارند.” نظم ده بهره‌کشی از کارگران را کذب می داند وادامه می‌دهد: “ مددکاران ما هرچند وقت یکباربرای سرکشی به مکانهای کاراین افراد سرمی‌زنند تا از سلامت آن مطلع باشند بنابراین امکان وقوع چنین بهره کشی هایی وجود ندارد.
” وی معتقد است:” البته احتمال خطا درهردستگاه دولتی به علت فعالیت های عدیده ای که دارد، امری طبیعی به نظرمی‌رسد با این وجود ما تمام تلاشمان را برای رفع این مشکلات به کارمی بندیم.” ازکار گران معلول حمایت نمی شود با اینکه قانون جامع حمایت ازمعلولان درماده هفت، دولت را موظف به ایجاد فرصت های شغلی برای معلولان کرده است، اما با این‌حال اقدام مناسبی دراین جهت صورت نگرفته است. علی همت محمود نژاد، رئیس انجمن حمایت ازحقوق معلولان دراین باره می گوید :” معلولان ما جایگاه مناسب وتعریف شده ای برای کارندارند. درحالی که ادارات وسازمانهای دولتی ازاستخدام آنها سربازمی زنند، کارفرمایان خصوصی نیزبه نام بیمه ازآنها بیگاری می کشند.”
محمود نژاد ادامه می دهد: بسیاری ازمعلولان برای اینکه همان میزان اندک حقوق را هم ازدست ندهند مجبورند به ازای دریافت حقوق۱۲۰ هزارتومانی، رسید مصوب وزارت کاررا امضا کنند واین‌طورنشان دهند که حقوق کامل معین شده ازسوی این وزارت خانه را دریافت کرده اند. وی حمایت ازکارگران معلول را بسیارناچیزمی داند ومی گوید: “دراین سالی که به فرموده رهبرمعظم انقلاب، سال شکوفایی ونوآوری نامیده شده، ازمسئولان می خواهم نسبت به فعالیت های غیرقانونی کارفرمایان اقدام کنند واجازه ندهند تا حقوق این قشر آسیب پذیر بیش ازاین ضایع شود.” وقتی پای درآوردن نان زن وبچه وخرج مدرسه ورخت ولباس وازهمه مهمتردادن کرایه خانه می آید وسط یک سری اعداد نجومی که خدا می داند با کدام حساب وکتاب جوردرمی آید، می نشیند درست روبروی سیاهی چشم هایمان. آن موقع است که اگرسالم هم باشیم بازهم نمی توانیم برای پاک کردنش کاری بکنیم چه برسد به اینکه معلولیت جلوی دست وپا یا چشم وگوشت هم دیواربزرگی کشیده باشد وطبقات مجتمع های مسکونی عده ای به نام حمایت ازما فلک را هم قطع کرده باشد.

منبع : روزنامه رسالت