اندازه‌گیری چگالی

واحدها:
در اندازه‌گیری چگالی جامدات و مایعات معمولا جرم را برحسب گرم (g) یا کیلوگرم (kg) و حجم را برحسب سانتیمتر مکعب (cm۳) یا مترمکعب (m۳) بیان می‌کنند. که در این صورت چگالی برحسب واحدهای کیلوگرم بر مترمکعب (Kg/m۳) یا گرم بر سانتیمتر مکعب (gr/cm۳) می‌سنجند. چگالی نشانگر این است که جرم ماده تا چه حد متراکم شده است. مثلا ، سرب یک ماده چگال است زیرا مقدار زیادی از آن در حجم کوچکتر متراکم شده از طرف دیگر چگالی آزمایش‌های مربوط به هوا بسیار کم است.
طریقه اندازه‌گیری:
برای اندازه گیری چگالی یک جسم باید هم جرم جسم (m) و هم حجم (V) آن را اندازه گیری کنیم. جرم را می‌توانیم با ترازو اندازه‌گیری کنیم. حجم یک جسم جامد را می‌توانیم با راههای گوناگون اندازه بگیریم. مثلا برای به دست آوردن حجم یک مکعب ، اندازه یک ضلع آن را به توان ۳ می‌رسانیم و یا برای تعیین حجم یک مکعب مستطیل طول، عرض و ارتفاع آن را در هم ضرب می‌کنیم. حجم یک مایع را می‌توانیم با ظرف شفاف مدرجی که واحدهای حجم را نشان می‌دهد اندازه بگیریم. در آزمایشگاه معمولا برای اندازه‌گیری حجم مایعات از استوانه مدرج استفاده می‌کنند. در مواردی بوسیله اندازه‌گیری جرم نسبی مواد نسبت به هم از طریق چگالی نسبی مواد نسبت به هم می‌توانیم چگالی تک تک مواد را اندازه‌گیری نموده و مشخص نماییم.
چگالی نسبی:
مقایسه چگالی دو مایع با یکدیگر یا مقایسه چگالی یک جامد با یک مایع خیلی راحت است. اگر چگالی جسمی کمتر از مایع باشد در آن شناور می‌شود و در غیر اینصورت در آن غرق می‌گردد. مثلا چگالی چوب از آب کمتر است و برای همین است که چوب روی آب شناور می‌ماند «نیروی ارشمیدس». مواد چگال هسته اتمهای تشکیل دهنده مواد و ستارگان از جمله کوتوله‌های سفید، ستارههای نوترونی، ابرنواختران، سیاهچاله‌ها و... چگالترین موادها هستند. قیف جدا کننده وسیله‌ای است که مایعات را بر اساس شاخص چگالی از هم جدا می‌کند مثلا اگر مخلوط روغن و آب را در مخزن این دستگاه بریزیم برحسب چگالی مواد در داخل این ظرف تفکیک می‌شود اگر شیر ریز ظرف را باز کنیم مایعی که دارای چگالی بالاست در زیر قرار گرفته و از دستگاه خارج می‌گردد تا اینکه به مرز جدایی مایعات (روغن و آب) برسد، در چنین حالتی شیر را می‌بندیم و دستگاه با موفقیت دو مایع مخلوط را از هم جدا می‌کند.

منبع : مطالب ارسال شده