۴ آبان ـ ۲۶ اکتبر ـ نیروهای روسیه وارد ایران شدند و دنباله قضایا

برغم اعلام بی طرفی درقبال جنگ قدرتهای اروپایی، واحدهای ارتش روسیه چهارم آبان ۱۲۹۶خورشیدی (۲۶ اكتبر ۱۹۱۵) وارد بندر انزلی شدند و به سوی تهران به حركت در آمدند و دوهفته بعد، پس از تصرف قزوین خود را به كرج رسانیدند.
بارسیدن نیروهای روسیه به كرج در ۱۸ آبان، گروهی از رجال وقت رهسپار قم وجماعتی دیگر روانه كرمانشاه شدند و سلطان احمدشاه قاجار هم به اندیشه انتقال پایتخت از تهران به اصفهان افتاد.
جماعتی كه به قم رفته بودند كمیته دفاع ملی تشكیل دادند و دراین میان شاه وقت تصمیم به ملاقات با نمایندگان سیاسی انگلستان و روسیه ــ دو دولت متحد در جنگ اول ــ گرفت و با گرفتن قول باز گشت واحدهای روسیه به قزوین انصراف خود را از انتقال پایتخت اعلام داشت.
در این اثناء تحریكات عوامل آلمان در اصفهان، كرمان و فارس كار خودرا كرد و احساسات ضد انگلیسی در این مناطق بالا گرفت و حملاتی به انگلیسی ها شد از جمله در شیراز انان را از كنسولگری بیرون انداختند و در كازرون یك انگلیسی را كه ظاهرا تلگرافچی بود كشتند و....

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز