این پل برای توست، پیاده!

باز بودن اطراف پل و در معرض دید بودن عابران می تواند به امن بودن آنها کمک زیادی کند.
.. رد خون ماسیده بر آسفالت آرام آرام با ریختن آب از بین می‌رفت اما درد و غمی را كه از مرگ نوجوان دانش‌آموز بر سینه پدر و مادرش سنگینی می‌كرد، با كدام آب شسته می‌شد؟ فاصله میان مرگ و زندگی، خوشبختی و تیره روزی فقط به اندازه عرض یك خیابان بود یا شاید به ارتفاع یك پل عابر پیاده. اگر پل عابر پیاده اینجا بود.... اگر از روی آن پل، عابری كه اینجا بود گذر می‌كرد و اگر راننده كمی مراقب بود، اگر و هزاران اگر دیگر ....
همه ساله وضعیت ترافیك كشور و به خصوص پایتخت با گره‌های بیشتری مواجه می‌شود. شلوغی خیابان ها مخصوصاً صبح و در اوایل غروب، مشكلات زیادی را برای رانندگان و عابران پیاده درست می‌كند. در این میان دانش آموزان به‌دلیل سن و سال و كم‌تجربگی و خواب آلودگی در راه‌رفتن به مدرسه و نیز خستگی فكری و ذهنی كه هنگام مراجعه به منزل از مدرسه دارند، در معرض خطر بیشتری قرار می‌گیرند.
این خطر وقتی بیشتر می‌شود كه آنها باید عرض خیابان را برای رسیدن به مقصد طی كنند. با توجه به فرهنگ رانندگی كه در بین ۹۰ درصد از رانندگان وجود دارد و همواره سعی می كنند اجازه عبور به هیچ موجود پیاده‌ای را از عرض خیابان ندهند و اگر عابری را ببینند كه قصد عبور از خیابان را دارد، پای خود را بیشتر روی پدال گاز فشار می‌دهند كه مبادا در مسابقات اتومبیل‌سواری به مقام اول دست پیدا نكنند، بیشترین خطرات متوجه عابران پیاده در هنگام رد شدن از خیابان می شود‌. رانندگان مدعی هستند كه عابران باید از پل عابر پیاده استفاده كنند و عابران شاكی از این مسأله كه پل عابر به اندازه كافی وجود ندارد و كسی حال بالا و پایین رفتن از پله های آنها را ندارد!
بگذریم از این كه در تمام كشورهایی كه كمی پیشرفت داشته‌اند، هر كجا عابری قصد عبور از عرض خیابان را داشته باشد، راننده می‌ایستد و با احترام به عابر اشاره می‌كند كه می‌تواند عبور كند! عابران هم البته حد و حدود خود را رعایت می‌كنند و احترام متقابلی میان عابران و رانندگان وجود دارد. چون مسأله‌ای به نام مرگ و زندگی در میان است و این موضوع كم اهمیتی نیست.
● ضعف فرهنگ ترافیك
شاید ریشه بسیاری از مشكلات ترافیكی كشور و صد البته نه همه آن، در ضعف فرهنگ ترافیك هم در عابران و هم در رانندگان خلاصه شود. ضعف فرهنگ ترافیك در كشور موجب شده، عابران یا وجود تعداد بی‌شمار پل‌های روگذر و زیرگذر، استقبال چندانی از آنها نكنند و سبب افزایش تصادفات شوند. اكنون بیش از ۳۰۰ پل روگذر و زیرگذر ازسوی شهرداری تهران در پایتخت ایجاد شده‌ ‌كه تعداد كمی از آنها مكانیزه است.
پل‌های عابر پیاده در پایتخت طبق استانداردهای آیین‌نامه وزارت مسكن با حداكثر۵/۴ متر ارتفاع نصب می‌شود، درحالی كه براساس استانداردهای آئین نامه طرح هندسی‌ ‌راه‌های ایران، حداقل ارتفاع پل‌های روگذر باید ۵/۵ متر باشد.
هرچند عبور از پل‌های یاد شده با همین ارتفاع، به دلیل تعداد‌ ‌پله‌های زیاد، مورد استقبال بسیاری از عابران پیاده خصوصاً سالمندان كه توانایی بالا رفتن از پله ها را ندارند، قرار نمی‌گیرد. پل‌های زیرگذر هم با سه متر ارتفاع، با وجود سرازیری و سهولت در تردد، به علت‌ ‌نبود امنیت و روشنایی مناسب، از سوی عابران استفاده نمی‌شوند البته زیرگذرهایی كه در آنها تعدادی غرفه تجاری احداث شده، مورد استقبال عابران قرار می‌گیرند و علت اصلی این امر نیز احساس امنیت است.
یكی از دلایل اصلی استفاده نكردن عابران از پل‌های عابر پیاده، طولانی بودن مسافت رسیدن به این پل‌ها در بعضی نقاط است. هرچند پله‌برقی‌ها در پل‌های عابر می‌تواند این نقیصه را تا حد زیادی بر‌طرف كند و عابران را به پیمودن مسافتی طولانی‌تر اما در عوض استفاده راحت از پل عابر تشویق كند.
آماری كه‌ ‌در ایران از تعداد مرگ و میرها به صورت تفكیك شده ارائه شده، بیانگر این است كه حدود ۴۵ درصد ۲۸ هزار نفری كه سالانه در اثر تصادفات رانندگی جان خود را از دست می‌دهند، عابران پیاده هستند. همچنین طبق آمارهای منتشر شده جهانی، حدود ۷۰ درصد از مرگ و میر عابران در خیابان‌های داخل شهرها اتفاق می‌افتد و حدود ۳۰ درصد نیز در جاده‌های بین شهری .
این در حالی است كه در كشورهای اروپایی میزان عابران كشته شده به علت تصادفات درون شهری تنها ۲۰ درصد از كل كشته‌ها است.
● آموزش افراد
نهادینه‌نشدن فرهنگ ترافیك و عدم استفاده از پل عابر و یا عبور نكردن از محل‌های خط‌كشی شده عابر پیاده و نیز بی‌توجهی به چراغ قرمز از سوی عابران پیاده، مهم‌ترین علل در مرگ و میر آنهاست. سیستم آموزشی نامناسب موجب شده تا فرهنگ استفاده از پل عابر و عبور از محل‌های خط كشی شده و توقف پشت چراغ قرمز برای عابران، از سوی كمتر عابری رعایت شود.
نكته مهمی كه عابران پیاده كمتر به آن توجه دارند، ممنوعیت تردد از آزادراه‌ها است و اینكه اگر عابری‌ در آزادراه‌ها كشته شود، براساس قانون مقصر شناخته خواهد شد. البته نرده‌كشی در وسط آزاد راه‌ها می‌تواند مانع از رد شدن عابران از عرض آزاد راه شود كه این كار هم اكنون در بسیاری از بزرگراه‌های كشور در حال انجام است. ایجاد سیستم آموزشی مناسب در نظام آموزش و پرورش به منظور نهادینه كردن فرهنگ ترافیك از سنین پایین‌تر، از ضروریات است.
ساخت برنامه‌های آموزشی، فیلم‌ها و سریال‌های تلوزیونی، چاپ نشریات و مجلات مختلف و ارائه آن به شهروندان كه البته در حال حاضر نیز می توان به برخی از این اقدامات اشاره كرد می‌تواند در بالابردن آگاهی مردم در استفاده از تجهیزات كنترل ترافیك مانند پل‌های عابر پیاده و زیرگذرهای عابر پیاده تأثیر زیادی داشته باشد.
● پل‌های نا امن
بسیاری از پل‌های عابر پیاده تبدیل به مكانی برای تكدی‌گری، فروش مواد مخدر و یا زورگیری شده است. گاه حتی دستفروشان بساط خود را در مسیر عابرانی كه قصد عبور از پل را دارند، پهن می‌كنند و مزاحم تردد آنها می‌شوند. تابلوهای تبلیغاتی كه دیواره‌های پل را می‌پوشاند، به ناامنی عبور از پل می‌افزاید. البته به جز تكدی‌گری و دستفروشی كه رفت و آمد زیاد باعث رونق‌شان می‌شود، باج‌گیری و فروش مواد مخدر در ساعات كم تردد رونق پیدا می‌كند‌. كافی است كمی بعد از ظهر و یا اواخر شب قصد عبور از پل های عابر را داشته باشید تا این مسائل را از نزدیك لمس كنید.
این در حالی است كه باز بودن اطراف پل و در معرض دید بودن عابران می‌تواند به امن بودن آنها كمك زیادی كند. می‌توان برای تابلوهای تبلیغاتی هم فكر دیگری كرد.
شاید بتوان با نصب دوربین‌های كنترلی به امنیت بیشتر پل‌ها كمك كرد. مگر نه اینكه چند بار در صفحه حوادث روزنامه‌ها خوانده‌ایم: "دختر یا پسری از روی پل عابر پیاده به پایین پرت شده و جان خود را از دست داده است.
پلیس به دنبال كشف این موضوع است كه این فرد قصد خود كشی داشته یا به‌وسیله فرد دیگری به پایین پرت شده است." چه چیزی بهتر از نصب یك دوربین مخفی می‌تواند شاهد اتفاقاتی باشد كه روی پل‌های عابر می‌افتد؟

محمدرضا میرغلامی

منبع : روزنامه سلامت