یک دوم کودکان عراقی به مدرسه نمی روند

با گذشت ۵ سال از زمان آغاز جنگ در عراق ناامنی، خشونت، وحشت و فقر زندگی کودکان عراقی را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. از سال ۲۰۰۶ بیش از ۸۵۰ هزار کودک و جوان عراقی به همراه خانواده هایشان مجبور به ترک خانه و کاشانه شده اند و از آن زمان تاکنون در شهرهای مختلف سرگردان و همواره درحال فرار هستند.
آمارهای موجود حکایت از آن دارند که در عراق تحت اشغال، تقریباً یک دوم کودکانی که در سن شروع تحصیل به سر می برند، از رفتن به مدرسه محروم هستند و یک پنجم کودکان از سوءتغذیه شدید رنج می برند. به ویژه در بخش های مرکزی و جنوبی کشور کمبود آب، قطع برق، تامین ناکافی خدمات برای حفظ سلامت و نیز مدارس ویران شده بر زندگی روزمره کودکان تاثیر گذاشته است. "تام کونیگس" عضو هیات مدیره دفتر یونیسف در آلمان، اظهار داشت: جنگ، گریز و بیرون رانده شدن از خاک خود از تلخ ترین مواردی هستند که ممکن است هر فردی در زندگی خود تجربه کند. در افغانستان، کوزوو و گواتمالا به عینه دیده ام که تا چه حد ترور و جنگ بر افکار، اعمال و احساسات انسان ها تاثیر می گذارد. زمانی که یک نسل کامل از کودکان و جوانان در منطقه ای ناامن و در فضایی آکنده از ناامیدی و خشونت بزرگ می شوند، در چنین شرایطی حقوق بشر و حتی قوانین پایه و ابتدایی برای برخورداری از یک زندگی همراه با صلح و آرامش به راحتی زیرپا گذاشته می شوند. ۵ سال پیش کمی قبل از آغاز جنگ عراق سازمان ملل متحد هشدار داد که درصورت حمله به عراق با موج بزرگی از پناهندگان روبه رو خواهیم بود. گرچه این پیش بینی بلافاصله تحقق نیافت، اما وقتی پس از سقوط صدام حسین اعمال خشونت شدت بیشتری یافت، برای خانواده های عراقی چاره دیگری جز فرار و گریز از خانه و کاشانه شان باقی نماند.
هلال احمر عراق تخمین می زند که هم اکنون ۲/۲ میلیون عراقی در داخل کشور به دوستان، اقوام و خویشان یا اردوگاه ها پناه برده اند. تقریباً همین تعداد نیز به کشورهای همسایه مانند سوریه، اردن و کشورهای حاشیه خلیج فارس پناه برده اند. یونیسف با ۹۰ شرکت همکار و طرف قرارداد در تمام بخش های این کشور فعالیت می کند. از طریق این شبکه، یونیسف برنامه واکسیناسیون، تعمیر مدارس، ارسال دارو و موادغذایی اضافی و نیز توزیع آب آشامیدنی را انجام می دهد. به منظور کمک به کودکان یتیم و نیز کودکانی که در مناطق بحرانی و اردوگاه های پناهندگان در معرض خطر قرار دارند، اقدامات ویژه ای ترتیب داده شده است که از میان آنها می توان واکسیناسیون، ارائه موادغذایی اضافی، پتو، وسایل پخت و اقلام بهداشتی برای خانواده ها، ارسال آب آشامیدنی سالم با تانکرهای آب، برپا کردن مدارس فوری و نیز حمایت های روانی و روانشناختی را نام برد. تام کونیگس در این خصوص می افزاید: حتی اگر نتوانیم خشونت حاکم در عراق را درحال حاضر متوقف کنیم، می توانیم رنج کودکان را بکاهیم و از حقوقشان حمایت کنیم.
سفیر بین المللی یونیسف "وانسارد گراف" هم می گوید: با گذشت پنج سال از آغاز حمله به عراق، تنها شمار اندکی از کودکان عراقی این شانس را دارند که توانایی های خود را ارتقا بخشند و از حقوق خود برخوردار شوند. از دست دادن کودکان نه فقط به منزله شکست در جنگ بلکه به معنای از بین رفتن آینده کشور نیز هست.
"روگر رایت"، مدیر یونیسف در عراق، در این زمینه، می گوید: باید از هر پیشرفتی که درخصوص ایجاد امنیت در عراق صورت می گیرد برای بهبود وضعیت مردم بهره جست.
یونیسف در سخت ترین شرایط نیز از تامین آب آشامیدنی برای خانواده ها، واکسیناسیون کودکان و نیز فرستادن آنها به مدرسه حمایت می کند.
گرچه وضعیت امنیتی به شدت متغیر است، اما شانس برخورداری از دوران کودکی در شرایطی طبیعی برای کودکان عراقی بسیار اندک است. بیش از همه در بخش مرکزی عراق، فقر و خشونت صدهاهزار نفر را وادار به ترک خانه و کاشانه کرده است. در جنوب این کشور فقر شدید و ناامنی حاکم است.
گرچه مناطق کردنشین شمال عراق از ثباتی نسبی بهره می برند، اما در آنجا نیز بسیاری از کودکان از تحصیل محروم هستند.
به خاطر ترس از حملات ناگهانی، بسیاری از والدین فرزندانشان را به مدرسه نمی فرستند، ساختمان مدارس ویران شده است و اغلب اثری از جریان برق و آب آشامیدنی در آنها نیست. مهاجرت معلمان، پزشکان و مهندسان باعث شده است در بسیاری از نقاط، تامین نیازهای اولیه پزشکی و اجتماعی با مشکل مواجه شود. تنها ۶۰ درصد کودکان دربرابر بیماری های مسری خطرناک واکسینه شده اند. در بسیاری از بیمارستان ها حتی ابتدایی ترین و ساده ترین داروها برای کودکان موجود نیست.
در این میان یکی از نگرانی های اساسی یونیسف، تاثیرات مخرب و طولانی مدت جنگ بر کودکان است. طبق بررسی های وزارت بهداشت عراق در ۳۰ درصد کودکان نشانه های شوک روحی مانند اختلال در خواب و تمرکز و نیز ترس و وحشت دیده شده است. با ربوده یا کشته شدن پدر یا مادر خانواده، بسیاری از دارایی های خانواده ها از دست رفته اند. ازاین رو کودکان مجبورند در سنین بسیار پایین شروع به کار کنند. این کودکان اغلب سعی می کنند در خیابان درآمدی کسب کنند. علاوه بر این، به طور فزاینده ای گزارش هایی منتشر می شوند، مبنی بر اینکه کودکان وادار به شرکت و حضور در عملیات خشونت آمیز می شوند. به این ترتیب پس از عملیات پلیس یا ارتش حدود ۱۵۰۰ کودک و جوان زندانی می شوند بی آنکه پای شکایتی درمیان باشد.
پس از خروج اکثر ارگان های کمک رسان بین المللی در اواخر سال ۲۰۰۳ یونیسف برنامه های کمک خود را با همکاران عراقی تحت شرایط بسیار مشکل ادامه داده است.
صندوق بین المللی کمک به کودکان چندین مرکز نمایندگی در بصره و اربیل اداره می کند و هم اکنون شرایطی جهت بازسازی یک مرکز نمایندگی در بغداد را فراهم می آورد.
تام کونیگس در این ارتباط می گوید: پس از حمله به ستاد مرکزی سازمان ملل متحد در بغداد که در آن ۲۲ نفر جان باختند که در میان آنها یک همکار یونیسف نیز بود، بسیاری از سازمان های کمک رسان بین المللی ناگزیر به ترک عراق شدند، البته کمک های یونیسف همچنان ادامه داشت.
در سال گذشته یونیسف ۴/۱ میلیون بسته فوری پزشکی بین پناهندگان، قربانیان وبا و مجروحان حملات توزیع کرده است. در اقدامی مشترک با سازمان جهانی بهداشت WHO، یونیسف ۴/۴ میلیون کودک را درمقابل فلج اطفال و ۵/۳ میلیون کودک را درمقابل سرخک، اوریون و سرخجه واکسینه کرد.
تنها در یک سال گذشته یونیسف از طریق تانکرهای آب یک میلیارد لیتر آب آشامیدنی سالم را توزیع کرده است. همچنین برای ۵۰۰ هزار نفر آب و تجهیزات بهداشتی تامین کرده است. در سال ۲۰۰۷ اپیدمی وبا متوقف شد. تنها در سال ۲۰۰۷ یونیسف موفق شد از بازسازی مجدد ۱۰۰ مدرسه حمایت کند. ۷/۴ میلیون کودک کتاب های درسی مدرسه، مداد و کیف مدرسه دریافت کردند و ۵۰۰ /۸۲ کودک پیش دبستانی ابزار لازم برای یادگیری را دریافت کردند. ۲۲ هزار کودکی که به مدرسه نرفته بودند، توانستند دوباره سرکلاس درس حاضر شوند. از سال ۲۰۰۳ یونیسف در آلمان از طریق کمک های مردمی شهروندان با مبلغی حدود ۳/۷ میلیون یورو از کمک به کودکان عراقی حمایت می کند.

مترجم: فاطمه احمدی
منبع: WWW.Unicef.de

منبع : هفته‌نامه آتیه