فیلمساز به مثابه سوژه

تماشای فیلم‌های مستندی که بر اساس زندگی و آثار فیلمسازان بزرگ تاریخ سینما تولید شده‌اند همواره جذابیت‌های خاص خود را داشته است. سینمادوستانی که آثار ماندگار فیلمسازان بزرگ را بارها و بارها تماشا کرده‌اند با مشاهده این فیلم‌های مستند بخشی از زوایای پنهان آثار و شخصیت فیلمساز محبوب‌شان را می‌شناسند و دورنمایی کلی از افق فکری و سواد بصری آن فیلمساز به دست می‌آورند. «رومن پولانسکی: تحت تعقیب و دلخواه» بهانه خوبی است تا با تعدادی از این فیلم‌های مستند که به زندگی، آثار و تجربیات فیلمسازان معتبر پرداخته‌اند بیشتر آشنا شویم.
● استنلی کوبریک: زندگی در سینما
این فیلم ۱۳۵ دقیقه‌ای را دستیار همیشگی کوبریک یان هارلان کارگردانی کرده است و یکی از بهترین فیلم‌های مستند این زمینه محسوب می‌شود. هارلان به دلیل حضور در پشت صحنه فیلم‌های کوبریک و رفت و آمد خانوادگی با او شناخت خوبی از سوژه انتخابی‌اش داشته است و در فصل‌های تقریبا ۱۵دقیقه‌ای، کودکی و فیلم‌های کوبریک را از زبان دوستان، همکاران و افراد خانواده‌اش به تصویر کشیده است.
● فلینی: دروغگویی مادرزاد هستم
دمیان پتیگرف این فیلم فرانسوی را در سال ۲۰۰۲ با تاکید بر شیوه فیلمسازی نامتعارف فلینی و فلسفه شخصی وی در فیلم‌هایش کارگردانی کرد. این فیلم که نامزد بهترین مستند در جشنواره فیلم‌های اروپایی بوده و در بیش از ۴۰ جشنواره به نمایش درآمده است با استفاده از آخرین گفت‌وگوی فلینی یک‌سال پیش از مرگش به همراه تصاویری از پشت صحنه فیلم‌هایی مانند «هشت و نیم»، «جولیتای ارواح»، «ساتیریکون» به بهترین منبع تصویری برای شناخت سینمای فلینی تبدیل شده است.
● لینچ
شناخت ذهنیت دیوید لینچ به عنوان فیلمسازی که فیلم‌هایش همواره از پیچیده‌ترین فیلم‌های سال‌های اخیر بوده‌اند یکی از دغدغه‌های اصلی مفسرین سینمایی است. مستند لینچ گزارشی تصویری از فرآیند تولید فیلم «اینلند امپایر» است و چهره‌ای که از دیوید لینچ در این فیلم نمایش داده می‌شود چهره‌ فردی سخت‌کوش، جدی و تا حدی «معمولی» است که در کنار دیگر عوامل به آماده کردن صحنه‌های فیلم می‌پردازد و از جارو کردن لوکیشن فیلمبرداری هم خجالت نمی‌کشد.
● مرثیه مسکو
الکساندر سوکورف که آخرین فیلمش «الکساندار» در جشنواره فیلم فجر سال پیش به نمایش درآمد در سال ۱۹۸۸ فیلم «مرثیه مسکو» را با تاکید بر سبک شاعرانه آندری تارکوفسکی و گرایش منحصر به فرد او در فیلمسازی کارگردانی کرده است. مرثیه مسکو روایت خود را از سال ۱۹۸۲ و تولد پنجاه سالگی تارکوفسکی آغاز می‌کند و با ورود به آپارتمان تارکوفسکی و به کارگیری صحنه‌هایی از فیلم‌های «ایثار»، «نوستالگیا» و «آینه» تماشاگر را با سیر و سلوک روحی تارکوفسکی آشنا می‌کند.
● مستقل‌های شهر مه‌آلود
این فیلم یکی از مستند‌های مهجور سال گذشته است که آثار و رویکرد‌ فیلمسازان شاخص برخاسته از ساحل سانفرانسیسکو را بررسی می‌کند. فیلم را گری لوا کارگردانی کرده است و فیلمسازان اسم و رسم‌داری مانند جرج لوکاس، فرانسیس فورد کاپولا، کلینت ایستوود، براد برد و فیلیپ کافمن در آن به اظهار نظر پرداخته‌اند.
● شعر مقدس
اشعار،‌ تفکرات و البته فیلم‌های پیر پائولو پازولینی در این فیلم مستند به بحث و بررسی گذاشته می‌شود. «شعر مقدس» پازولینی را به چشم یکی از شمایل فرهنگی ایتالیا می‌نگرد و به رابطه وی با قدرت و سیاست اشاره می‌کند. رویداد‌های سال‌های آخر عمر پازولینی و ماجرای مرگ وی از موضوعاتی است که در این فیلم به آنها پرداخته شده است.
● دنیای وحشت داریو آرجنتو
علاقه‌مندان به سینمای وحشت به خصوص آثار آرجنتو علاقه زیادی به این فیلم دارند چون صحنه‌هایی را در خود جای داده است که به دلایل مختلف از فیلم‌های این کارگردان نام‌آشنا حذف شده‌اند. ترس و تعلیق در آثار آرجنتو در این فیلم مستند به بحث گذاشته شده است و بسیاری از عوامل تولید و بازیگران فیلم‌های ترسناک در آن به اظهار نظر پرداخته‌اند.

منبع : روزنامه کارگزاران